Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz oryginał (PL) Pobierz tłumaczenie (EN)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2020, tom 10, nr 2, kwiecień-czerwiec, str. 123–126

doi: 10.17219/pzp/115068

Typ publikacji: praca oryginalna

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Pilotażowe badanie spożycia butelkowanych wód smakowych przez studentów pielęgniarstwa

Bottled flavored water consumption among nursing students: Preliminary study

Anna Pietras1,A,B,C,D,F, Kamil Konrad Hozyasz2,A,C,E,F

1 Koło Naukowe Studentów Pielęgniarstwa, Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska, Polska

2 Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska, Polska

Streszczenie

Wprowadzenie. W Stanach Zjednoczonych słodzone cukrem napoje, w tym tzw. wody smakowe (wody aromatyzowane), stanowią źródło niemalże połowy spożywanego cukru dodanego do pokarmów. Nawyki żywieniowe i preferencje pokarmowe dzieci w dużym stopniu są kształtowane przez osoby w wieku dorosłym, zarówno z najbliższego kręgu rodziny, jak i inne, szczególnie jeśli cieszą się autorytetem społecznym. Przeprowadzone w 2016 r. w Polsce badanie wykazało spożywanie wód smakowych przez prawie 40% hospitalizowanych dzieci. Zmniejszenie spożycia słodzonych napojów należy do priorytetów zdrowia publicznego w krajach zwesternizowanych. Przyjmowanie przez pielęgniarki prozdrowotnych wzorców zachowań i udział w promocji zdrowia są kluczowe dla tego zawodu.
Cel pracy. Ocena spożycia butelkowanych wód smakowych przez studentów pielęgniarstwa.
Materiał i metody. Na potrzeby badania opracowano kwestionariusz ankiety dotyczący spożywania butelkowanych wód smakowych i preferencji przy wyborze produktów. W marcu 2019 r. przeprowadzono ankietę wśród 109 studentów pielęgniarstwa w Państwowej Szkole Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
Wyniki. W tygodniu poprzedzającym udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w ankiecie 19,3% studentów spożywało butelkowaną wodę smakową. Tylko 10,2% deklarowało, że nigdy nie piło wód smakowych. Najczęściej wybierano wody o smaku cytrynowym (51,5%), truskawkowym (20,0%) i jabłkowym (14,0%).
Wnioski. Badanie pilotażowe potwierdziło konieczność aktywnego zwalczania nieprawdziwego przekazu, że wody smakowe są wodami mineralnymi, a nie „bezbarwnymi napojami”, także wśród osób, które w przyszłości zawodowo będą zajmować się promocją zdrowia.

Abstract

Background. In the USA, sugar-sweetened beverages, including flavored water, are the leading sources of added sugars, contributing nearly half of those consumed. Eating habits and food preferences of children are largely shaped by adults, both family members and people of high social authority. Recent study provided evidence of a very high rate of hospitalized children who drink flavored water in Poland. Reducing consumption of sugar-sweetened beverages has become a public health priority in westernized countries. Adopting health behavior patterns and participating in health promotion by the nurses are key issues for performing nurses’ duties according to social expectations.
Objectives. The aim of the study was to assess the consumption of bottled flavored water by students of nursing.
Material and Methods. An original questionnaire was developed as a tool for survey research. It comprised questions on frequency of flavored water consumption as well as preferences of flavors. In March 2019, searches were led among 109 students of nursing in the Pope John Paul II State School of Higher Education in Biała Podlaska.
Results. In the week preceding the survey, bottled flavored water was consumed by 19.3% of students of nursing. Only 10.2% of participants declared that they never consumed bottled flavored water. Among the most preferable flavors were: lemon (51.5%), strawberry (20.0%) and apple (14.0%).
Conclusion. This pilot study confirmed the need to actively counter the false conviction that bottled flavored water is mineral water (not “colorless beverages”) also among people who will professionally participate in health promotion in the future.

Słowa kluczowe

żywienie, zachowania prozdrowotne, przemysł spożywczy, woda aromatyzowana

Key words

nutrition, health behavior, food industry, flavored water

Piśmiennictwo (19)

  1. Wojciechowska M, Suda K. Promocja zdrowego stylu życia nie tylko zadaniem zawodowym pielęgniarki, ale także odpowiedzią na współczesne zagrożenia zdrowia. Probl Piel. 2008;16(1–2):60–65. https://www.termedia.pl/Promocja-zdrowego-stylu-zycia-nie-tylko-zadaniem-zawodowym-pielegniarki-ale-takze-odpowiedzia-na-wspolczesne-zagrozenia-zdrowia,134,35298,1,0.html. Dostęp 25.06.2019.
  2. Casey D. Nurses’ perceptions, understanding and experiences of health promotion. J Clin Nurs. 2007;169(6):1039–1049. doi:10.1111/j.1365-2702.2007.01640.x
  3. Lee TS, Tzeng WC, Chiang HH. Impact of coping strategies on nurses’ well-being and practice. J Nurs Scholarship. 2019;51(2):195–204. doi:10.1111/jnu.12467
  4. van Houwelingen CT, Ettema RG, Kort HS, et al. Hospital nurses’ self-reported confidence in their telehealth competencies. J Contin Educ Nurs. 2019;50(1):26–34. doi:10.3928/00220124-20190102-07
  5. Walentukiewicz A, Łysak A, Wilk B. Zachowania zdrowotne studentek pielęgniarstwa. Probl Pielęg. 2013;21(4):484–488. https://www.termedia.pl/Zachowania-zdrowotne-studentek-pielegniarstwa,134,35431,0,0.html. Dostęp 25.06.2019.
  6. Jessa J, Hozyasz KK. Ocena spożycia wód smakowych przez dzieci kierowane do oddziału pediatrycznego. Pediatr Pol. 2017;92(4):401–405. doi:10.1016/j.pepo.2017.03.015
  7. Levine B. Childhood obesity: Too much, too little, too late. Issues Compreh Pediatr Nurs. 1996;19(4):3–7.
  8. Mirek J. Wyobrażenia i opinie konsumentów na temat tzw. wód smakowych w świetle badań jakościowych. Źródło – Wody Mineralne i Napoje. 2010;3:10–13.
  9. Słotwińska D, Szary J, Dżugan M. Woda smakowa – oranżada XXI wieku? Materiały Jubileuszowej V Ogólnopolskiej Konferencji „Młodzi naukowcy – praktyce rolniczej”, Rzeszów 21–23.04.2009, Uniwersytet Rzeszowski; 110–113.
  10. Delpier T, Giordana S, Wedin BM. Decreasing sugar-sweetened beverage consumption in the rural adolescent population. J Pediatr Health Care. 2013;27(6):470–478. doi:10.1016/j.pedhc.2012.07.002
  11. Szymańska AI. Innowacyjność produktowa przedsiębiorstw produkcyjnych a preferencje konsumentów. Prace Kom Geografii Przem Pol Tow Geogr. 2012;20:147–161. https://prace-kgp.up.krakow.pl/article/view/395/917. Dostęp 25.06.2019.
  12. Malczyk E, Wyka J, Misiarz M, Całyniuk B, Zołoteńka-Synowiec M. Ocena pobrania substancji intensywnie słodzących z wybranymi napojami przez dzieci w wieku 10–12 lat. Bromat Chem Toksykol. 2016;49(3):565–570. https://ptfarm.pl/wydawnictwa/czasopisma/bromatologia-i-chemia-toksykologiczna/117/-/16675. Dostęp 25.06.2019.
  13. Gątarska A. Bottled water in the diet of preschoolers. Towaroznawcze Problemy Jakości. 2015;43:43–47.
  14. Skop-Lewandowska A, Małek A, Gmur M, Kolarzyk E. Sposób żywienia oraz popularność stosowania suplementów wśród młodych osób uczęszczających do klubów fitness. Probl Hig Epidemiol. 2013;94(4):786–793. http://www.phie.pl/pdf/phe-2013/phe-2013-4-786.pdf. Dostęp 25.06.2019.
  15. Miśniakiewicz M, Hebda B. Znaczenie racjonalnego żywienia w optymalizacji jakości życia osób rekreacyjnie uprawiających bieganie. Przedsiębiorstwo we Współczesnej Gospodarce – Teoria i Praktyka. 2016;1:31–42. https://zie.pg.edu.pl/documents/30328766/47109777/REME_16_(1-2016)-Art3.pdf. Dostęp 25.06.2019.
  16. Żukiewicz-Sobczak W, Sobczak P, Siłuch M, et al. Analiza składu chemicznego napojów energetycznych w zakresie związków pobudzających i wypełniających. Przem Chem. 2018;97(4):560–564. doi:10.15199/62.2018.4.9
  17. Piątek M, Powałek I, Oszczudłowski J. Zastosowanie chromatografii jonowej i chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas do oznaczania wybranych anionów i ftalanów w wodach smakowych. Aparatura Badaw Dydakt. 2016;21(2):65–70. http://abid.cobrabid.pl/?node_id=248&lang=pl&ma_id=2044&a=1. Dostęp 25.06.2019.
  18. Welsh JA, Lundeen EA, Stein AD. The sugar-sweetened beverage wars: Public health and the role of the beverage industry. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2013;20(5):401–406. doi:10.1097/01.med.0000432610.96107.f5
  19. Falbe J, Thompson HR, Patel A, Madsen KA. Potentially addictive properties of sugar-sweetened beverages among adolescents. Appetite. 2019;133:130–137. doi:10.1016/j.appet.2018.10.032
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu