Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2016, tom 6, nr 4, październik-grudzień, str. 275–284

doi: 10.17219/pzp/64698

Typ publikacji: praca oryginalna

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Analiza aktywności fizycznej i żywienia uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Białymstoku

Analysis of Physical Activity and Nutrition of High School Students in Białystok

Aleksandra Mikulak1,A,B,C,D, Mateusz Cybulski2,A,D,E,F, Anna Witkowska3,E,F, Elżbieta Krajewska-Kułak2,E,F

1 Absolwentka kierunku fizjoterapia, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok

2 Zakład Zintegrowanej Opieki Medycznej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok

3 Zakład Technologii i Towaroznawstwa Żywności, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok

Streszczenie

Wprowadzenie. Otyłość i nadwaga wśród młodzieży to problem, który od lat wykazuje tendencje wzrostowe mimo wielu kampanii i programów prowadzonych przez różne instytucje. Czynnikami mającymi realny wpływ na duże wartości BMI są głównie nieprawidłowe żywienie oraz niedostateczna ilość/brak ruchu.
Cel pracy. Analiza aktywności fizycznej i sposobu żywienia młodzieży z III Liceum Ogólnokształcącego w Białymstoku oraz Zespołu Szkół Zawodowych nr 5 w Białymstoku.
Materiał i metody. Badaniem objęto 304 uczniów dwóch szkół, tj. 85 kobiet i 72 mężczyzn z III LO w Białymstoku oraz 28 kobiet i 119 mężczyzn z ZSZ nr 5 w Białymstoku. Do badania wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety podzielony na 3 części i zawierający 22 pytania.
Wyniki. Badania wykazały zależność między liczbą spożywanych posiłków a zwiększeniem BMI uczniów. Analiza wyników pokazała, że dochód rodziny miał wpływ na występowanie nadwagi i otyłości, a miejsce zamieszkania nie determinowało tych dwóch problemów. Wykazano statystycznie częstszą aktywność fizyczną mężczyzn zarówno w czasie wolnym, jak i na zajęciach w szkole. Głównymi formami aktywności fizycznej uczniów poza szkołą były: jazda na rowerze, bieganie, pływanie i gry zespołowe.
Wnioski. Młodzież mająca gorsze warunki socjoekonomiczne częściej charakteryzowała się nieodpowiednim sposobem odżywania niż osoby będące w lepszej sytuacji materialnej. Miejsce zamieszkania uczniów nie wpływało znacząco na wartość BMI. Uczniowie III LO charakteryzowali się lepszym sposobem odżywiania niż uczniowie ZSZ nr 5. Aktywność fizyczna badanych w odniesieniu do innych opracowań naukowych była na stosunkowo wysokim poziomie. Należy zachęcić obie szkoły do podjęcia działań, które będą miały na celu zwiększenie świadomości uczniów na temat zdrowego stylu życia i skutków, jakie wiążą się z nieprzestrzeganiem zasad zdrowego żywienia oraz uprawiania regularnej aktywności fizycznej.

Abstract

Background. The problem of obesity and overweight among young people has been increasing for years despite many campaigns and programs run by different institutions. Factors having a real impact on high BMI include, most of all, incorrect nutrition and insufficient/lack of exercise.
Objectives. The aim of the study was to analyze physical activity and nutrition of students from the Third High School in Białystok and Vocational School Complex No. 5 in Białystok.
Material and Methods. The study included 304 students of two schools – 85 women and 72 men from the high school and 28 women and 119 men from the vocational school. The study used an original questionnaire divided into 3 parts and containing 22 questions.
Results. The results showed a correlation between the amount of consumed meals and increased BMI of students. It has been shown that the prevalence of overweight and obesity had been determined by family income. The place of residence; however, had not influenced these two health problems. Physical activity of the studied patients in relation to other scientific research was relatively high. The study showed that the most common forms of students’ physical activity outside school were: cycling, running, swimming and team games.
Conclusion. Young people of lower socioeconomic status are often characterized by a wrong way of nutrition compared to those who are in a better financial situation. The place of residence of the students did not significantly affect the value of BMI. Third High School students were characterized by a better diet than vocational school students. Physical activity of the surveyed students in relation to other scientific studies was at a relatively high level. Both schools should be encouraged to take action that will be aimed at raising students’ awareness of healthy lifestyle and the consequences associated with non-compliance with a healthy diet and doing regular physical activity.

Słowa kluczowe

aktywność fizyczna, żywienie, uczniowie, choroby narządu ruchu

Key words

students, physical activity, nutrition, musculosceletal diseases

Piśmiennictwo (27)

  1. Zimna-Walendzik E., Kolmaga A., Tafalska E.: Styl życia – aktywność fizyczna, preferencje żywieniowe dzieci kończących szkołę podstawową. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2009, 4(65), 195–203.
  2. Kazimierczak A., Kijo P., Makarczuk A., Szewczyk T.: Styl życia studentek Uniwersytetu Łódzkiego w aspekcie aktywności ruchowej. Ann. Univ. Mariae Curie-Sklodowska 2005, 60(Supl. 16), 381–384.
  3. Marcysiak M., Ciosek A., Żywica M., Prządak E., Banasiewicz D., Marcysiak M., Zagroba M., Ostrowska B., Skotnicka-Klonowicz G.: Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna uczniów klas sportowych i ogólnych w Ustrzykach Dolnych. Probl. Piel. 2009, 17(3), 216–222.
  4. Bryl W., Hoffmann K., Miczke A., Pupek-Musialik D.: Otyłość w młodym wieku – epidemiologia, konsekwencje zdrowotne, konieczność prewencji. Przew. Lek. 2006, 9, 91–95.
  5. Paprocka-Borowicz M., Zawadzki M.: Fizjoterapia w chorobach układu ruchu. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2007.
  6. Szymocha M., Bryła M., Maniecka-Bryła I.: Epidemia otyłości w XXI wieku. Zdr. Publ. 2009, 119(2), 207–212.
  7. Flegal K.M., Carroll M.D., Ogden C.I., Curtin L.R.: Prevalence and trends in obesity among US adults, 1999– –2008. JAMA 2010, 303(3), 235–241.
  8. Ahima R.S.: Digging deeper into obesity. J. Clin. Invest. 2011, 121(6), 2076–2079.
  9. Yanowski S.Z., Yanowski J.A.: Obesity prevalence in the United States – up, down, or sideways? N. Engl. J. Med. 2011, 364(11), 987–989.
  10. Martison M.L., Teitler J.O., Reichman N.E.: Health across the life span in the United States and England. Am. J. Epidemiol. 2011, 173(8), 858–865.
  11. Obuchowicz A.: Epidemiologia nadwagi i otyłości – narastającego problemu zdrowotnego w populacji dzieci i młodzieży. Endokr. Otyłość i Zab. Przem. Mat. 2005, 1(3), 9–12.
  12. Górski J. (red.): Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. PZWL, Warszawa 2006.
  13. Jarosz M.: Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2008.
  14. Ponczek D., Olszowy I.: Styl życia młodzieży i jego wpływ na zdrowie. Probl. Hig. Epidemiol. 2012, 93(2), 260–268.
  15. Kolmaga A., Zimna-Walendzik E., Ruińska A., Rychłowska E., Trafalska E.: Zaburzenia stanu odżywienia dzieci kończących szkołę podstawową w Łodzi a jakość kości. Część I. Ocena parametrów antropometrycznych, subiektywnej oceny aktywności fizycznej i stanu uzębienia. Hygeia Public Health 2011, 46(1), 64–70.
  16. Wasiluk A., Saczuk J.: Sprawność fizyczna dziewcząt z nadwagą i otyłością z terenów wschodniej Polski. Endokr. Otył. Zab. Przem. Mat. 2012, 8(1), 8–15.
  17. Tabak I., Oblacińska A., Jodkowska M., Mikiel-Kostyra K.: Zmiany w strukturze i sytuacji ekonomicznej rodziny jako czynniki warunkujące nadmierną masę ciała nastolatków. Pediatr. Endocrinol. Diabetes Metab. 2012, 18(2), 70–75.
  18. Roszko-Kirpsza I., Olejnik B.J., Zalewska M., Marcinkiewicz S., Maciorkowska E.: Wybrane nawyki żywieniowe a stan odżywienia dzieci i młodzieży z regionu Podlasia. Probl. Hig. Epidemiol. 2011, 92(4), 799–805.
  19. Gajda R., Jeżewska-Zychowicz M.: Zachowania żywieniowe młodzieży mieszkającej w województwie świętokrzyskim – wybrane aspekty. Probl. Hig. Epidemiol. 2010, 91(4), 611–617.
  20. Sikorska-Wiśniewska G.: Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2007, 6(55), 71–80.
  21. Szczepańska E., Piórkowska K., Niedworok E., Muc-Wierzgoń M.: Konsumpcja słodyczy i napojów wysoko słodzonych w aspekcie występowania otyłości na przykładzie dzieci zamieszkujących obszary miejskie i wiejskie. Endokr. Otył. Zab. Przem. Mat. 2010, 6(2), 78–84.
  22. Chęcińska Z., Krauss H., Hajduk M., Białecka-Grabarz K.: Ocena sposobu żywienia młodzieży wielkomiejskiej i obszarów wiejskich. Probl. Hig. Epidemiol. 2013, 94(4), 780–785.
  23. Bajerska J., Woźniewicz M., Jeszka J., Wierzejewska E.: Częstość spożycia napojów energetyzujących a aktywność fizyczna i występowanie nadwagi i otyłości wśród młodzieży licealnej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2009, 4(63), 211–217.
  24. Świderska-Kopacz J., Marcinkowski J.T., Jankowska K.: Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej i ich wybrane uwarunkowania. Cz. V. Aktywność fizyczna. Probl. Hig. Epidemiol. 2008, 89(2), 246–250.
  25. Wychowanie fizyczne i sport w szkołach publicznych i niepublicznych. Informacja o wynikach kontroli. Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2013.
  26. Nawrocka M., Kujawska-Łuczak, Bogdański P., Pupek-Musialik D.: Ocena sposobu odżywiania i aktywności fizycznej wśród uczniów szkół ponadpodstawowych. Endokr. Otył. Zab. Przem. Mat. 2010, 6(1), 8–17.
  27. Pośpiech J.: Europejskie wychowanie fizyczne. Wychowanie fizyczne w nowoczesnych systemach informacyjnych. Ekspertyza na zlecenie Instytutu Sportu w Warszawie przygotowana pod kierunkiem Tomasza Frołowicza. Instytut Sportu, Warszawa 2004.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu