Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz oryginał (PL)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2020, tom 10, nr 2, kwiecień-czerwiec, str. 107–114

doi: 10.17219/pzp/123898

Typ publikacji: praca oryginalna

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Przebieg przewlekłej obturacyjnej choroby płuc u czynnych i byłych palaczy. Część I – występowanie zaostrzeń choroby i leczenie

The course of the chronic obstructive pulmonary disease in active and former smokers. Part I: The occurrence of exacerbation of the disease and its treatment

Adam Klar1,B,C,D, Bogumiła Krupińska2,A,B,C,D, Czesław Marcisz3,E,F

1 Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza, Polska

2 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny „Megrez”, Tychy, Polska

3 Zakład Gerontologii i Pielęgniarstwa Geriatrycznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice, Polska

Streszczenie

Wprowadzenie. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest powszechnie występującą chorobą układu oddechowego, przyczynowo najczęściej związaną z paleniem tytoniu.
Cel pracy. Ocena przebiegu POChP u obecnych i byłych palaczy z uwzględnieniem częstości zaostrzeń wymagających leczenia szpitalnego, stosowania tlenu i leków wziewnych.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono u 150 pacjentów hospitalizowanych z powodu POChP na Oddziale Wewnętrznym Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 1 w Tychach w 2012 r. Z populacji tej wyłoniono 104 osoby (w tym 49 aktywnie palących i 55 byłych palaczy), które prawidłowo wypełniły kwestionariusz badania ankietowego. Z badania wykluczono pacjentów, którzy nigdy nie palili, a mimo to zachorowali na POChP. Zastosowano metodę sondażu z użyciem autorskiego kwestionariusza; do badania znamienności wyników zastosowano test χ2 Pearsona.
Wyniki. Zaostrzenia choroby znamiennie częściej występowały u osób palących w porównaniu z byłymi palaczami (p < 0,001). Byli palacze istotnie częściej odbywali wizyty u lekarza niż osoby aktualnie palące (p < 0,002). Osoby palące stosowały leczenie tlenem istotnie częściej niż byli palacze (p < 0,001). Osoby palące istotnie częściej były hospitalizowane oraz cierpiały na zaburzenia snu.
Wnioski. Czynne palenie papierosów przez chorych na POChP powoduje niekorzystny przebieg choroby w postaci występujących zaostrzeń, hospitalizacji i zaburzeń snu. Chorzy na POChP czynnie palący papierosy w porównaniu z byłymi palaczami częściej muszą stosować wziewne leki rozszerzające oskrzela i tlenoterapię.

Abstract

Background. Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is the most common respiratory disease, generally associated with smoking.
Objectives. The assessment of the course of COPD in current and former smokers, considering the frequency of exacerbations requiring hospital treatment, the use of oxygen and inhaled drugs.
Material and Methods. The study was conducted on 150 patients hospitalized with COPD at the Department of Internal Medicine in Regional Specialist Hospital No. 1 in Tychy in 2012. Among this population, 104 persons were identified, including 49 active smokers and 55 former smokers. These subjects correctly completed the questionnaire survey. Subjects who had never smoked and nevertheless had COPD were excluded from the study. The survey method was based on the authors’ own questionnaire. Pearson’s χ2 test was used to determine the significance of the results.
Results. The exacerbations of the disease occurred significantly more often in active smokers in comparison with former smokers (p < 0.001). Former smokers were significantly more likely to visit their physician than current smokers (p < 0.002). Active smokers were significantly more likely to use oxygen than former smokers (p < 0.001). Current smokers were significantly more often hospitalized and had sleep disorders.
Conclusion. In patients with COPD, active smoking causes the adverse course of the disease in the form of frequent exacerbations, hospitalizations and sleep disorders. Patients with COPD who are active smokers require the use of inhaled bronchodilators and oxygen therapy more often as compared to former smokers.

Słowa kluczowe

leczenie, palenie tytoniu, przewlekła obturacyjna choroba płuc, hospitalizacje, zaostrzenie choroby

Key words

treatment, tobacco smoking, chronic obstructive pulmonary disease, hospitalizations, exacerbation of disease

Piśmiennictwo (18)

  1. Halbert RJ, Natoli JL, Gano A, Badamgarav E, Buist S, Mannino D. Global burden of COPD: Systematic review and meta-analysis. Eur Respir J. 2006;28(3):523–532. doi:10.1183/09031936.06.00124605
  2. Zieliński J. POChP – choroba zbyt rzadko rozpoznawana nie tylko we wczesnym okresie. Pneumonol Alergol Pol. 2007;75:2–4. https://journals.viamedica.pl/advances_in_respiratory_medicine/article/viewFile/28000/22814. Dostęp 28.04.2020.
  3. Iwanicka-Michałowicz M, Grzelewska-Rzymowska I. Czynniki ryzyka przewlekłej obturacyjnej choroby płuc u pacjentów le-czonych szpitalnie. Med Rodz. 2009;5(1):27–32. http://www.pimr.pl/index.php/wydawnictwa/2009-vol-5-no-1/czynniki-ryzyka-przewleklej-obturacyjnej-choroby-pluc-u-pacjentow-leczonych-szpitalnie?aid=514. Dostęp 28.04.2020.
  4. Zieliński J. Przewlekła obturacyjna choroba płuc. 3 wyd. Wrocław, Polska: Wydawnictwo Medyczne Górnicki; 2006.
  5. Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. Global Strategy for the Diagnosis, Management and Prevention of COPD. 2017. http://goldcopd.org. Dostęp 22.08.2017.
  6. Antczak A, red. Wielka Interna. Pulmonologia. Cz 2. Warszawa, Polska: Medical Tribune Polska; 2010.
  7. Gajewski P, Padjas A, Strzeszyński Ł. Światowa strategia rozpoznawania, leczenia i prewencji przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Medycyna Praktyczna. 2009;6:7–99.
  8. Batura-Gabryel H. Zmiany ogólnoustrojowe u chorych na przewlekłą oburacyjną chorobę płuc. Pneumonol Alergol Pol. 2009;77:180–185. https://journals.viamedica.pl/advances_in_respiratory_medicine/article/viewFile/27838/22634. Dostęp 28.04.2020.
  9. Biskupska M, Wysocki J. Rozpowszechnienie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) i innych chorób układu oddechowego wśród uczestników programu wczesnego wykrywania i zapobiegania POChP. Przegl Lek. 2004;18–19.
  10. Zygulska A, Kowalczyk A. Palenie tytoniu jako problem medyczny i prawny – wybrane zagadnienia. Zdr Publ. 2008;118(3):341–347.
  11. Kuna P, red. Astma i POChP w pytaniach i odpowiedziach. Kraków, Polska: Medycyna Praktyczna; 2008;87–253.
  12. Bednarek M, Pływaczewski R, Górecka D, Puścińska E, Nowiński A, Zieliński J. Wczesne rozpoznawanie POChP badaniem spirometrycznym u palących papierosy mieszkańców Warszawy. Pneumonol Alergol Pol. 2002;70(3–4):139–147. https://journals.viamedica.pl/advances_in_respiratory_medicine/article/view/28246. Dostęp 28.04.2020.
  13. Burt L, Corbridge S. COPD exacerbations. Am J Nurs. 2013;113(2):34–43. doi:10.1097/01.NAJ.0000426688.96330.60
  14. Potoczek A, Niżankowska-Mogilnicka E, Bochenek G, Szczeklik A. Ciężka POChP i płeć chorych a obecność doznanych urazów psychicznych. Psychiatr Pol. 2008;42(5):719–730. http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_5_2008/Potoczek%20s719_Psychiatria%20Polska%205_2008.pdf. Dostęp 28.04.2020.
  15. Han MK, Postma D, Mannino DM, et al. Gender and chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med. 2007;176(12):1179–1184. doi:10.1164/rccm.200704-553CC
  16. Brown LK. Sleep-related disorders and chronic obstructive pulmonary disease. Respir Care Clin N Am. 1998;4(3):493–512.
  17. Collop N. Sleep and sleep disorders in chronic obstructive pulmonary disease. Respiration. 2010;80(1):78–86. doi:10.1159/000258676
  18. Sharafkhaneh A, Jayaraman G, Kaleekal T, Sharafkhaneh H, Hirshkowitz M. Sleep disorders and their management in patients with COPD. Ther Adv Respir Dis. 2009;3(6):309–318. doi:10.1177/1753465809352198
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu