Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz oryginał (PL) Pobierz tłumaczenie (EN)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2020, tom 10, nr 1, styczeń-marzec, str. 43–47

doi: 10.17219/pzp/112222

Typ publikacji: praca poglądowa

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Ryzyko zawodowe zakażenia wirusem CMV u pielęgniarek – czy warto wykonywać badania przesiewowe dotyczące określenia częstości występowania przeciwciał przeciw wirusowi cytomegalii wśród pielęgniarek w Polsce?

Risk of CMV infection in nurses in Poland: Is it worth performing screening tests to estimate the prevalence of cytomegalovirus antibodies in Polish nurses?

Patrycja Zając1,C,D, Bożena Czarkowska-Pączek1,A,E

1 Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa, Polska

Streszczenie

Pielęgniarki stanowią grupę zawodową narażoną na różnorodne niekorzystne czynniki chemiczne, fizyczne i psychospołeczne. Typowa dla tej grupy zawodowej jest chroniczna ekspozycja na obecne w środowisku pracy czynniki biologiczne w związku z realizacją przez pielęgniarki świadczeń zdrowotnych polegających przede wszystkim na bezpośrednim kontakcie z pacjentem. Szkodliwe czynniki biologiczne stanowią bardzo istotny problem w kontekście niekorzystnych skutków zdrowotnych nabytych w procesie pracy, mogących powodować wielokierunkowe następstwa zdrowotne o charakterze zakaźnym, alergicznym, toksycznym, drażniącym oraz rakotwórczym. Niewątpliwie specyfika pracy pielęgniarki sprawia, że ekspozycja zawodowa niesie za sobą ryzyko transmisji zakażenia CMV. Niezbędne są zatem badania w tej grupie zawodowej, tym bardziej że CMV wciąż pozostaje jednym z najczęstszych etiologicznych czynników wrodzonych zakażeń płodu. Podczas zakażenia pierwotnego ciężarnej transmisja wirusa od matki do płodu może sięgać nawet 30–40%. Ponadto sugeruje się udział CMV w rozwoju wielu szeroko rozpowszechnionych chorób sercowo-naczyniowych, nowotworowych czy autoimmunologicznych.

Abstract

Nurses are an occupational group exposed to a number of unfavorable chemical, physical and psychosocial factors. A typical exposure in this group is chronic exposure to biological agent present in the work environment in connection with healthcare services provided by nurses and consisting primarily of direct contact with patients. Adverse biological agents are a substantial problem causing negative consequences of performing one’s duties; they include contagious, allergic, toxic, irritant, and carcinogenic agents. Undoubtedly, specific of the nurse profession results in occupational exposure carrying the risk of cytomegalovirus (CMV) infection. Screening test are therefore necessary in this occupational group, provided that CMV is still one of the most prevalent etiologic intrauterine factors of fetal infections. In case of primary infection of the pregnant woman, mother-to-fetus transmission occurs in 30–40% of cases. In addition, the CMV is suggested to contribute to several widespread cardiovascular, neoplastic or autoimmune diseases.

Słowa kluczowe

pielęgniarki, narażenie zawodowe, czynniki biologiczne, wirus cytomegalii

Key words

nurses, occupational exposure, biological agents, cytomegalovirus

Piśmiennictwo (44)

  1. Gorman T, Dropkin J, Kamen J, et al. Controlling health hazards to hospital workers. New Solut. 2013;23(supl 1):1–167. doi:10.2190/NS.23.Suppl
  2. Kowalczuk K, Krajewska-Kułak E, Ostapowicz-Vandame K, et al. Narażenie na czynniki niebezpieczne i szkodliwe w pracy pielęgniarek i położnych. Probl Piel. 2010;18(3):353–357. https://www.termedia.pl/Narazenie-na-czynniki-niebezpieczne-i-szkodliwe-w-pracy-pielegniarek-i-poloznych,134,35155,0,0.html. Dostęp 28.11.2019.
  3. Prażak Z, Kowalska M. Czynniki biologiczne w środowisku zawodowym pielęgniarek i możliwości zmniejszania narażenia. Hygeia Public Health. 2017;52(2):111–118. http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2017/hyg-2017-2-111.pdf. Dostęp 28.11.2019.
  4. Wilczyńska U, Szeszenia-Dąbrowska N. Choroby zawodowe wśród pracowników ochrony zdrowia i pomocy społecznej w Polsce. Med Pr. 2010;61(6):597–605. http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/2010/%206-2010_uwilczyska.pdf. Dostęp 28.11.2019.
  5. Bolyard EA, Tablan OC, Williams WW, Pearson ML, Shapiro CN, Deitchmann SD. Guideline for infection control in healthcare personnel, 1998: Hospital Infection Control Practices Advisory Committee. Infect Control Hosp Epidemiol. 1998;19(6):407–463. doi:10.1086/647840
  6. Estabrooks CA, Midodzi WK, Cummings GG, Ricker KL, Giovannetti P. The impact of hospital nursing characteristics on 30-day mortality. Nurs Res. 2005;54(2):74–84. doi:10.1097/00006199-200503000-00002
  7. Potocka P, Rożkiewicz D, Ołdak D. Higiena rąk wśród perso-nelu medycznego – co jeszcze można zrobić. Forum Zakażeń. 2016;7(4):289–293. doi:10.15374/FZ2016050
  8. Pittet D, Allegranzi B, Boyce J; World Alliance for Patient Safety First Global Patient Safety Challenge Core Group of Experts. The World Health Organization Guidelines on Hand Hygiene in Health Care and their consensus recommendations. Infect Control Hosp Epidemiol. 2009;30(7):611–622. doi:10.1086/600379
  9. Almeida CM, Malheiro A. Sleep, immunity and shift workers: A review. Sleep Sci. 2016;9(3):164–168. doi:10.1016/j.slsci.2016.10.007
  10. Fauquet CM, Mayo MA, Maniloff J. Virus Taxonomy: VIIIth Report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. San Diego, CA, USA: Elsevier Academic Press; 2005.
  11. Ho M. The history of cytomegalovirus and its diseases. Med Microbiol Immunol. 2008;197(2):65–73. doi:10.1007/s00430-007-0066-x
  12. Varani S, Landini MP. Cytomegalovirus-induced immunopathology and its clinical consequences. Herpesviridae. 2011;2(1):6. doi:10.1186/2042-4280-2-6
  13. Bulek K. Ludzki wirus Cytomegalii (HCMV) – latencja i strategie ucieczki spod kontroli układu odpornościowego. Post Biol Kom. 2005;32(1):77–86. https://pbkom.eu/sites/default/files/artykulydo2012/32_1_77.pdf. Dostęp 28.11.2019.
  14. Wills MR, Poole E, Lau B, Krishna B, Sinclair JH. The immunology of human cytomegalovirus latency: Could latent infection be cleared by novel immunotherapeutic strategies? Cell Mol Immunol. 2015;12(2):128–138. doi:10.1038/cmi.2014.75
  15. Hummel M, Abecassis MM. A model for reactivation of CMV from latency. J Clin Virol. 2002;25(supl 2):123–136. doi:10.1016/s1386-6532(02)00088-4
  16. van Boven M, van de Kassteele J, Korndewal MJ, et al. Infectious reactivation of cytomegalovirus explaining age- and sex-specific patterns of seroprevalence. PLoS Comput Biol. 2017;13(9). doi:10.1371/journal.pcbi.1005719
  17. Cannon MJ, Schmid DS, Hyde TB. Review of cytomegalovirus seroprevalence and demographic characteristics associated with infection. Rev Med Virol. 2010;20(4):202–213. doi:10.1002/rmv.655
  18. Nyholm JL, Schleiss MR. Prevention of maternal cytomegalo-virus infection: Current status and future prospects. Int J Womens Health. 2010;2:23–35. doi:10.2147/ijwh.s5782
  19. Crough T, Khanna R. Immunobiology of human cytomegalo-virus: From bench to bedside. Clin Microbiol Rev. 2009;22(1):76–98. doi:10.1128/CMR.00034-08
  20. Dunal M, Trzcińska A, Siennicka J. Wirus cytomegalii – problem zakażeń wrodzonych. Post Mikrobiol. 2013;52(1):17–28. http://www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/vol5212013017.pdf. Dostęp 28.11.2019.
  21. Joseph SA, Béliveau C, Muecke CJ, et al. Cytomegalovirus as an occupational risk in daycare educators. Paediatr Child Health. 2006;11(7):401–407. doi:10.1093/pch/11.7.401
  22. Zuckerman AJ, Banatvala JE, Pattison JR, Griffiths PD, Schoub BD. Principles and Practice of Clinical Virology: 5th Edition. Londyn, Wielka Brytania: John Wiley & Sons Ltd; 2004.
  23. Beam E, Razonable RR. Cytomegalovirus in solid organ transplantation: Epidemiology, prevention, and treatment. Curr Infect Dis Rep. 2012;14(6):633–641. doi:10.1093/pch/11.7.401
  24. Pokorska-Śpiewak M, Niezgoda A, Gołkowska M, et al. Rekomendacje postępowania w zakażeniach wirusem cytomegalii (CMV) – zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych. Prz Epidemiol. 2016;71(1):297–310. http://www.pteilchz.org.pl/wp-content/uploads/2018/11/rekom_cmv_2016.pdf. Dostęp 28.11.2019.
  25. Ornoy A, Diav-Citrin O. Fetal effects of primary and secondary cytomegalovirus infection in pregnancy. Reprod Toxicol. 2006;21(4):399–409. doi:10.1016/j.reprotox.2005.02.002
  26. Gkrania-Klotsas E, Langenberg C, Sharp SJ, Luben R, Khaw KT, Wareham NJ. Higher immunoglobulin G antibody levels against cytomegalovirus are associated with incident ischemic heart disease in the population-based EPIC-Norfolk cohort. J Infect Dis. 2012;206(12):1897–1903. doi:10.1093/infdis/jis620
  27. Sorlie PD, Nieto FJ, Adam E, Folsom AR, Shahar E, Massing M. A prospective study of cytomegalovirus, herpes simplex virus 1, and coronary heart disease: The atherosclerosis risk in communities (ARIC) study. Arch Intern Med. 2000;160(13):2027–2032. doi:10.1093/infdis/jis620
  28. Fonseca RF, Kawamura MT, Oliveira JA, Teixeira A, Alves G, da Glória da Costa Carvalho M. The prevalence of human cytomegalovirus DNA in gliomas of Brazilian patients. Mem Inst Oswaldo Cruz. 2012;107(7):953–954. doi:10.1590/S0074-0276201200070002
  29. Dimberg J, Hong TT, Skarstedt M, Löfgren S, Zar N, Matussek A. Detection of cytomegalovirus DNA in colorectal tissue from Swedish and Vietnamese patients with colorectal cancer. Anticancer Res. 2013;33(11):4947–4950. http://ar.iiarjournals.org/content/33/11/4947.full. Dostęp 28.11.2019.
  30. Bilgin H, Kocabas H, Kesli R. The prevalence of infectious agents in patients with systemic sclerosis. Turk J Med Sci. 2015;45(6):1192–1197. doi:10.3906/sag-1404-150
  31. Halenius A, Hengel H. Human cytomegalovirus and autoimmune disease. Biomed Res Int. 2014 ;2014:472978. doi:10.1155/2014/472978
  32. Szepietowski T, Adamiec R, Imbs D. Cytomegalovirus antibodies in patients and personnel of a hemodialysis unit [po polsku]. Pol Arch Med Wewn. 1983;70(3):101–110.
  33. Morgan MA, El-Ghany S, Khalifa NA, Sherif A, Rasslan LR. Prevalence of cytomegalovirus (CMV) infection among neonatal intensive care unit (NICU) and healthcare workers. Egypt J Immunol. 2003;10(2):1–8.
  34. Balcarek KB, Bagley R, Cloud GA, Pass RF. Cytomegalovirus infection among employees of a children’s hospital: No evidence for increased risk associated with patient care. JAMA. 1990;263(6):840–844. doi:10.1001/jama.1990.03440060086037
  35. Haneberg B, Bertnes E, Haukenes G. Antibodies to cytomegalo-virus among personnel at a children’s hospital. Acta Paediatr Scand. 1980;69(3):407–409. doi:10.1111/j.1651-2227.1980.tb07101.x
  36. Friedman HM, Lewis MR, Nemerofsky DM, Plotkin SA. Acquisition of cytomegalovirus infection among female employees at a pediatric hospital. Pediatr Infect Dis. 1984;3(3):233–235. doi:10.1097/00006454-198405000-00010
  37. Balfour CL, Balfour HH. Cytomegalovirus is not an occupational risk for nurses in renal transplant and neonatal units: Results of a prospective surveillance study. JAMA. 1986;256(14):1909–1914. doi:10.1001/jama.1986.03380140079026
  38. Dworsky ME, Welch K, Cassady G, et al. Occupational risk for primary cytomegalovirus infection among pediatric health-care workers. N Engl J Med. 1983;309(16):950–953. doi:10.1056/NEJM198310203091604
  39. Stranzinger J, Kindel J, Henning M, Wendeler D, Nienhaus A. Prevalence of CMV infection among staff in a metropolitan children’s hospital: Occupational health screening findings. GMS Hyg Infect Control. 2016;11:Doc20. doi:10.3205/dgkh000280
  40. Flowers RH, Torner JC, Farr BM. Primary cytomegalovirus infection in pediatric nurses: A meta-analysis. Infect Control Hosp Epidemiol. 1988;9(11):491–496. doi:10.1086/645758
  41. Lipscomb JA, Linnemann CC, Hurst PF, et al. Prevalence of cytomegalovirus antibody in nursing personnel. Infect Control. 1984;5(11):513–518. doi:10.1017/s0195941700061026
  42. Adler SP, Baggett J, Wilson M, Lawrence L, McVoy M. Molecular epidemiology of cytomegalovirus in a nursery: Lack of evidence for nosocomial transmission. J Pediatr. 1986;108(1):117–123. doi:10.1016/s0022-3476(86)80785-5
  43. Sobaszek A, Fantoni-Quinton S, Frimat P, Leroyer A, Laynat A, Edme JL. Prevalence of cytomegalovirus infection among health care workers in pediatric and immunosuppressed adult units. J Occup Environ Med. 2000;42(11):1109–1114. doi:10.1097/00043764-200011000-00015
  44. Lepage N, Leroyer A, Cherot-Kornobis N, et al. Cytomegalovirus seroprevalence in exposed and unexposed populations of hospital employees. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2011;30(1):65–70. doi:10.1007/s10096-010-1054-4
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu