Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz oryginał (PL) Pobierz tłumaczenie (EN)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2019, tom 9, nr 4, październik-grudzień, str. 309–313

doi: 10.17219/pzp/110090

Typ publikacji: praca poglądowa

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Schizofrenia i jej konsekwencje zdrowotne jako problem zdrowia publicznego

Schizophrenia and its health consequences as a public health problem

Adrian Sieradzki1,A,B,C,D,E,F

1 Zakład Chorób Układu Nerwowego, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, Wrocław, Polska

Streszczenie

Schizofrenia jest chorobą, która ma wpływ nie tylko na zdrowie psychiczne, ale także na ogólny stan zdrowia osób, które się z nią zmagają. W pracy omówiono czynniki ryzyka oraz stany chorobowe współtowarzyszące schizofrenii. Należy do nich zwiększona częstość występowania otyłości, zaburzeń gospodarki tłuszczowej, zespołu metabolicznego, jak również ogólnego ryzyka krążeniowego. Zwrócono uwagę także na czynniki ryzyka związane z nieprawidłowym stylem życia, takie jak złe nawyki żywieniowe oraz niewystarczająca aktywność fizyczna. Rozpowszechnienie zespołu metabolicznego wśród pacjentów, u których rozpoznano schizofrenię, jest znaczne. Jest on 2–3 razy częściej rozpoznawany u osób chorych w porównaniu z populacją ogólną. Zespół metaboliczny łączy zbiór nieprawidłowych wyników klinicznych i metabolicznych, które są predykcyjne dla chorób sercowo-naczyniowych. Te nieprawidłowe wyniki obejmują otyłość trzewną, insulinooporność, podwyższone ciśnienie tętnicze krwi, zwiększone stężenie trójglicerydów oraz lipoprotein o małej gęstości LDL, a zmniejszone stężenie lipoprotein o dużej gęstości HDL. Niedostateczne spożycie warzyw, owoców oraz błonnika przy jednoczesnym dużym spożyciu tłuszczów nasyconych wiąże się z wysokim stężeniem markerów stanu zapalnego, takich jak czynnik martwicy nowotworów TNF-α, interleukina 6 i białko C-reaktywne, które mogą przyczynić się do rozwoju albo nasilenia zespołu metabolicznego.

Abstract

Schizophrenia is a disease affecting not only mental but also physical health. In this paper, risk factors and somatic disorders comorbid to the schizophrenia have been described. Among them obesity, hyperlipidemia, metabolic disorder, and increased risk of acute cardiac events associated to the preterm death were outlined. Factors connected to improper lifestyle have also been mentioned, i.a., inappropriate diet and insufficient physical activity. Prevalence of metabolic syndrome in patients with schizophrenia is 2–3 times higher when compared with general population. Metabolic syndrome combines clinical and metabolic signs predictive for the increased cardiovascular risk, including comprises visceral obesity, insulin resistance, hypertension, hypertrigliceridemia, and hypercholesterolemia (both highdensity-lipoprotein [HDL] and low-density-lipoprotein [LDL] cholesterol). Low intake of vegetables and fiber, and high intake of saturated fats are associated with increased concentration of inflammatory markers such as tumor necrosis factor alpha (TNF-α), interleukin 6 and C-reactive protein (CRP), which may act as propagators and enhancers of development of metabolic syndrome and atherosclerosis.

Słowa kluczowe

schizofrenia, dieta, otyłość, zespół metaboliczny, styl życia

Key words

schizophrenia, diet, obesity, metabolic syndrome, lifestyle

Piśmiennictwo (19)

  1. Bucci P. Rozwój rozdziału ICD-11 dotyczącego zaburzeń psychicznych – aktualizacja dla członków WPA. Psychiatr Pol. 2014;48(2):401–402. http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_2_2014/401Bucci_PsychiatrPol2_2014.pdf. Dostęp 25.10.2019.
  2. Rybakowski J, Pużyńki S, Wciórka J. Psychiatria: Tom 2 – psychiatria kliniczna. Wrocław, Polska: Elsevier Urban & Partner; 2011.
  3. Murray RM, Englund A, Abi-Dargham A, et al. Cannabis-associated psychosis: Neural substrate and clinical impact. Neuropharmacology. 2017;124:89–104. doi:10.1016/j.neuropharm.2017.06.018
  4. Renard J, Krebs MO, Le Pen G, Jay TM. Long-term consequences of adolescent cannabinoid exposure in adult psychopathology. Front Neurosci. 2014;10(8):361. doi:10.3389/fnins.2014.00361
  5. Colodro-Conde L, Couvy-Duchesne B, Whitfield JB. Association between population density and genetic risk for schizophrenia. JAMA Psychiatry. 2018;75(9):901–910. doi:10.1001/jamapsychiatry.2018.1581
  6. Liu CH, Keshavan MS, Tronick E, Seidman LJ. Perinatal risks and childhood premorbid indicators of later psychosis: Next steps for early psychosocial interventions. Schizophr Bull. 2015;41(4):801–816. doi:10.1093/schbul/sbv047
  7. Lech M, Ostrowska L. Otyłość u pacjentów ze schizofrenią. Forum Zab Metabol. 2015;6(3):103–111. https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/44022/33732. Dostęp 25.10.2019.
  8. Abou Kassm S, Hoertel N, Naja W. Metabolic syndrome among older adults with schizophrenia spectrum disorder: Prevalence and associated factors in a multicenter study. Psychiatry Res. 2019;275:238–246. doi:10.1016/j.psychres.2019.03.036
  9. Mitchell A, Vancampfort D, Sweers Kim, et al. Prevalence of metabolic syndrome and metabolic abnormalities in schizophrenia and related disorders: A systematic review and meta-analysis. Schizophr Bull. 2013;39(2):306–318. doi:10.1093/schbul/sbr148
  10. Bly M, Taylor S, Dalack G, et al. Metabolic syndrome in bipolar disorder and schizophrenia: Dietary and lifestyle factors compared to the general population. Bipol Dis. 2014;16(3):277–288. doi:10.1111/bdi.12160
  11. Scheewe TW, Jörg F, Takken T, et al. Low physical activity and cardiorespiratory fitness in people with schizophrenia: A comparison with matched healthy controls and associations with mental and physical health. Front Psychiatry. 2019;10:87. doi:10.3389/fpsyt.2019.00087
  12. Simonelli-Munoz A, Fortea M, Salorio P, Gallego-Gomez JI, Sánchez-Bautista S, Balanza S. Dietary habits of patients with schizophrenia: A self-reported questionnaire survey. Int J Ment Health Nurs. 2012;21:220–228. doi:10.1111/j.1447-0349.2012.00821.x
  13. Groszewska K, Suchecka D, Preś J, et al. Postępowanie żywieniowe w schizofrenii. Post Psych Neurol. 2015;24(3):128–136.
  14. Perica MM, Delas I. Essential fatty acids and psychiatric disorders. Nutr Clin Pract. 2011;26(4):409–425. doi:10.1177/0884533611411306
  15. Dipasquale S, Pariante CM, Dazzan P, Aguglia E, McGuire P, Mondelli V. The dietary pattern of patients with schizophrenia: A systematic review. J Psych Res. 2013;47(2):197–207. doi:10.1016/j.jpsychires.2012.10.005
  16. Tsuruga K, Sugawara N, Sato Y, et al. Dietary patterns and schizophrenia: A comparison with healthy controls. Neuropsychiatr Dis Treat. 2015;11:1115–1120. doi:10.2147/NDT.S74760
  17. Ratliff JC, Palmese LB, Reutenauer EL, Liskov E, Grilo CM, Tek C. The effect of dietary and physical activity pattern on metabolic profile in individuals with schizophrenia: A cross-sectional study. Compr Psychiatry. 2012;53(7):1028–1033. doi:10.1016/j.comppsych.2012.02.003
  18. Vancampfort D, Probst M, Scheewe T, Sweers K, Knapen J, De Hert M. Lack of physical activity during leisure time contri-butes to an impaired health related quality of life in patients with schizophrenia. Schizophr Res. 2011;129(2–3):122–127. doi:10.1016/j.schres.2011.03.018
  19. Falkai P, Malchow B, Schmitt A. Aerobic exercise and its effects on cognition in schizophrenia. Curr Opin Psychiatry. 2017;30(3):171–175. doi:10.1097/YCO.0000000000000326
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu