Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz oryginał (PL) Pobierz tłumaczenie (EN)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2019, tom 9, nr 4, październik-grudzień, str. 265–271

doi: 10.17219/pzp/106214

Typ publikacji: praca oryginalna

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Wybrane czynniki ryzyka a występowanie dolegliwości bólowych kręgosłupa u pielęgniarek

Selected risk factors and the occurrence of back pain in nurses

Monika Gałczyk1,A,B,C,D, Wojciech Kułak2,B,F

1 Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Łomża, Polska

2 Klinika Rehabilitacji Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok, Polska

Streszczenie

Wprowadzenie. Choroby kręgosłupa wśród pracowników ochrony zdrowia stają się w ostatnim czasie jednym z wiodących problemów zdrowia publicznego. Schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego kręgosłupa są często skutkiem wieloletniego wpływu środowiska pracy czy też czynników związanych z życiem pozazawodowym, jak wiek, płeć czy staż pracy.
Cel pracy. Analiza wybranych czynników ryzyka, które wpływają na występowanie dolegliwości bólowych u pielęgniarek.
Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 345 pielęgniarek, które wyraziły chęć wypełnienia ankiety. Ankieta składała się z autorskiego kwestionariusza oraz ze standaryzowanych narzędzi badawczych, takich jak: wskaźnik sprawności w bólach dolnej i górnej części kręgosłupa (ODI, NDI) oraz SWLS.
Wyniki. Najliczniejszą grupę stanowiły pielęgniarki w wieku 41–50 lat. Biorąc pod uwagę staż pracy, największą grupą były osoby wykonujące ten zawód 21–30 lat. Najwięcej ankietowanych pracowało na oddziałach zabiegowych. Ponad połowa respondentek w wieku >50 lat skarżyła się na bóle kręgosłupa. Nie wykazano zależności między poziomem niepełnosprawności uwzględniającym staż pracy w zawodzie a satysfakcją z życia.
Wnioski. W badanej grupie pielęgniarek wiek miał bardzo istotny wpływ na występowanie dolegliwości bólowych kręgosłupa. Zaobserwowano istotną statystycznie zależność między występowaniem dolegliwości bólowych kręgosłupa a stażem pracy pielęgniarek. Miejsce pracy badanych nie wykazało natomiast takiej zależności. Stopień niepełnosprawności oraz nasilenie dolegliwości bólowych ze strony kręgosłupa nie wpływały w sposób statystycznie istotny na odczuwanie satysfakcji z życia przez pielęgniarki.

Abstract

Background. Spinal diseases among healthcare workers have recently become one of the leading public health problems. Diseases of muscular, skeletal and spinal system are often caused by perennial influence of work environment or factors not connected with profession, e.g., age, sex or job seniority.
Objectives. The aim of this work was is to analyze selected risk factors that influence the occurrence of pain complaints among nurses.
Material and Methods. Three hundred and forty-five nurses participated in the survey. The questionnaire consisted of an original survey forme and standardized research tools such as the efficiency index in lower and upper back pain (ODI, NDI) and the life Satisfaction WIth Life Scale (SWLS).
Results. Nurses at the age from 41 to 50 years were the most populous age group. The largest group was the employees with 21–30 years of professional experience. Most of the respondents worked at treatment wards. More than half of the respondents over the age of 50 complained of back pain. There is no correlation between the degree of disability, taking into account job seniority and satisfaction with life.
Conclusion. Age had a very significant impact on the occurrence of back pain in the surveyed group of nurses. A statistically significant relationship was found between the occurrence of spinal pain and job seniority in nurses. Respondents’ place of employment did not show a statistically significant dependence on the occurrence of spinal pain. The degree of disability and the severity of spinal pain did not have a statistically significant impact on satisfaction with life among nurses.

Słowa kluczowe

czynniki ryzyka, pielęgniarki, bóle kręgosłupa

Key words

risk factors, nurses, spinal pain

Piśmiennictwo (25)

  1. Chmielewski H. Klinika zespołów bólowych kręgosłupa. Kwart Ortop. 2009(3):238–243.
  2. Hartvigsen J, Natving B, Ferreira M. Is it all about a pain in the back? Best Pract Res Clin Rheumatol. 2013;27(5):613–623. doi:10.1016/j.berh.2013.09.008
  3. Spannbauer A, Denek J. Czy bóle pleców to też problem? Kilka uwag praktycznych dla pielęgniarki i rehabilitanta jak troszczyć się o swój kręgosłup. Pielęg Chir Angiol. 2008;(4):129–135. https://www.termedia.pl/Czy-bole-plecow-to-tez-Twoj-problem-Kilka-uwag-praktycznych-dla-pielegniarki-i-rehabilitanta-jak-troszczyc-sie-o-swoj-kregoslup,50,11514,1,0.html. Dostęp 7.10.2019.
  4. Klimaszewska K, Krajewska-Kułak E, Kondzior D, Kowalczuk K, Jankowiak B. Jakość życia pacjentów z zespołami bólowymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Nursing Topics. 2011;19(1):47–54. https://www.termedia.pl/Jakosc-zycia-pacjentow-z-zespolami-bolowymi-odcinka-ledzwiowego-kregoslupa,134,35104,1,0.html. Dostęp 7.10.2019.
  5. Kaczor S, Bac A, Brewczyńska P, Woźniacka R, Golec E. Występowa-nie dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa i nawyków ruchowych u osób prowadzących siedzący tryb życia. Post Rehab. 2011;(3):19–28. doi:10.2478/rehab-2013-00
  6. Kułagowski E. Obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego podczas prac wykonywanych przez pielęgniarkę anestezjologiczną. Med Prakt. 2008;59:287–292. http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/2008/4_Ku%C5%82agowski.pdf. Dostęp 7.10.2019.
  7. Dobrowolna P, Hagner W. Epidemiologia zespołów bólowych kręgosłupa u pielęgniarek w szpitalu Uniwersyteckim im. A. Jurasza w Bydgoszczy oraz biomechaniczna analiza problemu. Med Biol Sci. 2007;21(4):53–63.
  8. Iqbal Z, Alghadir A. Prevalence of work-related musculoskeletal disorders amon physical therapists. Med Pr. 2015;66(4):459–469. doi:10.13075/mp.5893.00142
  9. Józefowski P, Kołcz-Trzęsicka A, Żurowska A. Zdrowy kręgosłup. Warszawa, Polska: Wydawnictwo SBM; 2015:32–120.
  10. Kruszyna J, Świtoń A. Postępowanie fizjoterapeutyczne w bólach pochodzenia mięśniowego w odcinku szyjno-piersiowym kręgosłupa. Rehabil Prakt. 2016;4:8–12. http://www.kursymasazu.com/wp-content/uploads/2017/12/Post%C4%99powanie-fizjoterapeutyczne.pdf. Dostęp 7.10.2019.
  11. Wójcik A, Martowicz B. Zespoły bólowe odcinka lędźwiowo--krzyżowego kręgosłupa. Think. 2012;2(10):50–63. http://ojs.pum.edu.pl/pomjlifesci/article/download/286/230. Dostęp 8.10.2019.
  12. Fritz JM, Irrgang JJ. A comparison of a modified Oswestry Low Back Pain Disability Questionnaire and the Quebec Back Pain Disability Scale. Phys Ther. 2001;81(2):776–788. doi:10.1093/ptj/81.2.776
  13. Rąpała A, Rąpała K, Lachowicz W. Metody badań klinicznych i skale ocen leczenia choroby dyskowej kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem skali Oswestry. Ortop Traumatol Rehab. 2004;6(2):149–154.
  14. Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa, Polska: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 2001:168–172.
  15. Maciuk M, Krajewska-Kułak E, Klimaszewska K. Samoocena występowania zespołów bólowych kręgosłupa u zawodowo czynnych pielęgniarek. Probl Hig Epidemiol. 2012;93(4):728–738. http://www.phie.pl/pdf/phe-2012/phe-2012-4-728.pdf. Dostęp 8.10.2019.
  16. Przychodzka E, Lorencowicz R, Grądek E, Turowski K, Jasik J. Problem bólu kręgosłupa u czynnych zawodowo pielęgniarek. Zdr Dobr. 2014;2:135–147. http://www.neurocentrum.pl/dcten/wp-content/uploads/przychodzka_e2-p.pdf. Dostęp 8.10.2019.
  17. Juraszek K, Hagner-Derengowska M, Hoffmann M, Kalisz Z, Zu-kow W. Wpływ pracy zawodowej na występowanie zespołów bólowych kręgosłupa na przykładzie pielęgniarek województwa kujawsko-pomorskiego. J Educ Health Sport. 2016;6(8): 504–521. doi:10.5281/zenodo.60944
  18. Pop T, Przysada G, Świder B. Stopień niepełnosprawności perso-nelu medycznego mierzony kwestionariuszem Oswestry. Prz Med Uniw Rzesz Inst Lek. 2008;2:135–141.
  19. Baumgart M, Radzimińska A, Szpinda M, Kurzyński P, Goch A, Zukow W. Dolegliwości bólowe kręgosłupa wśród personelu pielęgniarskiego. J Educ Health Sport. 2015;5(9):633–646. doi:10.5281/zenodo.31730
  20. Tworek K. Praca zawodowa a bóle kręgosłupa u pielęgniarek pracujących w szpitalach. Wsp Pielęg Ochr Zdr. 2017;1:19–22. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-4513f535-2bb0-4de1-a2b6-f29aaadf4cf1. Dostęp 8.10.2019.
  21. Nemcek MA. Registered nurses self: Nurturance and life and Carter satisfaction. AAOHN J. 2007;55(8):305–310.
  22. Kliszcz J, Nowicka-Sauer K, Trzeciak B, Sadowska A. Poziom lęku, depresji i agresji u pielęgniarek a ich satysfakcja z życia i z pracy zawodowej. Med Pr. 2004;55(6):461–468.
  23. Wysokiński M, Fidecki W, Walas L, et al. Satysfakcja z życia polskich pielęgniarek. Probl Pielęg. 2009;17(3):167–172.
  24. Lu H, While AE, Barriball KL. Job satisfaction among nurses: A literature review. Int J Nurs Stud. 2005;42(2):211–227. doi:10.1016/j.ijnurstu.2004.09.003
  25. Michalak K, Szwaczko A, Cieślak A, Krekora K, Miśkiwicz T, Poziomska-Piątkowska E. Występowanie zespołów bólowych i urazów w wyniku przeciążenia narządu ruchu wśród fizjoterapeutów. Fizjoter Pol. 2017;2(17):72–81. http://fizjoterapiapolska.pl/article/wystepowanie-zespolow-bolowych-i-urazow-w-wyniku-przeciazenia-narzadu-ruchu-wsrod-fizjoterapeutowoccurrence-of-work-related-pain-syndromes-and-injuries-due-to-overload-of-the-musculoskeletal-system-i/. Dostęp 8.10.2019.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu