Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz oryginał (PL) Pobierz tłumaczenie (EN)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2019, tom 9, nr 2, kwiecień-czerwiec, str. 125–131

doi: 10.17219/pzp/93883

Typ publikacji: praca poglądowa

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Leczenie żywieniowe pacjentów onkologicznych

Nutritional therapy for cancer patients

Daniel Wiśniewski1,A,B,C,D,E,F

1 Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Farmakologii Ogólnej i Farmakoekonomiki, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Szczecin, Polska

Streszczenie

Tylko w latach 2016–2017 opublikowano łącznie 954 prace o kacheksji, w tym 370 artykułów przeglądowych i komentarzy, 254 studiów przypadku i innych badań nierandomizowanych, 246 badań podstawowych i 26 badań randomizowanych. Publikacji na ten temat o liczbie cytowań 10 lub więcej było 147, z czego 25% pochodziło z 5 czasopism (w analizowanym okresie problem kacheksji zainteresował 478 redakcji na świecie). Postęp badań nad tym zagadnieniem w kierunku prób randomizowanych i zwiększająca się liczba publikacji ogółem sprzyjają poszukiwaniu nowych metod terapii. Polska Bibliografia Lekarska dowodzi dużego zainteresowania leczeniem żywieniowym pacjentów chorych na nowotwory wśród dietetyków i nieco tylko mniejszego u onkologów. Także farmaceuci są zainteresowani doradzaniem w wielospecjalistycznej terapii nowotworów. Wskazuje to na duże znaczenie problemu uświadamiane przez przedstawicieli wielu różnych dyscyplin. Coraz częściej problem pacjentami chorymi na nowotwory zajmują się inni specjaliści niż onkolodzy, co powinno cieszyć wobec dużych wyzwań leczenia systemowego. Z drugiej strony należy pamiętać, że leczenie żywieniowe spełnia tylko pomocniczą funkcję w kompleksowej terapii nowotworów. Celem artykułu jest przypomnienie podstawowych standardów leczenia żywieniowego pacjentów chorych na nowotwory w oczekiwaniu na nowe metody terapii.

Abstract

Only in 2016–2017, 954 works on cachexia, including 370 review articles and comments, 254 case studies and other non-randomized studies, 246 basic studies, and 26 randomized trials were published. There were 147 publications with 10 or more citations and 25% of them came from 5 journals (there were 478 journals interested in the cachexia problem in the analyzed period worldwide). The progress of cachexia research towards randomized trials and the growing number of publications in general foster the search for new therapies. The contents of Polish Medical Bibliography prove a great interest in the nutritional treatment of oncological patients among dieticians and slightly less interest among oncologists. Pharmacists are also interested in advising in multi-specialized cancer therapy. This indicates the awareness of the significance of the problem among representatives of many different disciplines. Step by step, the problem of oncological patients treatment ceases to be an exclusive concern for oncologists and this is good news given growing challenges of systemic treatment. On the other hand, it should be mentioned that nutritional treatment performs only an auxiliary function in comprehensive cancer therapy. An aim of this article is to recollect basic standards in the nutritional treatment of oncological patients, while new methods of therapy are awaited.

Słowa kluczowe

onkologia, leczenie żywieniowe, pacjent onkologiczny, dietetyka kliniczna

Key words

oncology, nutritional therapy, cancer patient, clinical nutrition

Piśmiennictwo (24)

  1. Sprzężone kwasy linolowe w terapii wybranych jednostek chorobowych – fakty i kontrowersje. Forum Zaburzeń Metabol. 2015;6(1):25–30. https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/42094. Dostęp 10.06.2019.
  2. Wydro D. Nutraceutyki XXI wieku – Cellfood. Acad Aesthet Anti-Aging Med. 2016;1:61–70.
  3. Bury M. Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane aspekty terapii kognitywnej. Psychiatr Psychol Klin. 2015;15(1):26–32. doi:10.15557/PiPK.2015.0004
  4. Augustyniuk K, Brudnoch K, Owsianowska J, et al. Stosowanie metod alternatywnych i komplementarnych przez pacjentów z rozpoznaną chorobą nowotworową poddawanych chemioterapii. Farm Med Prim Care Rev. 2016;18(1):7–11. doi:10.5114/fmpcr/42566
  5. Krzysik M, Wiela-Hojeńska A. Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych w onkologii geriatrycznej. Farm Współ. 2015;8(2):93–105.https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201502_Farmacja_004.pdf. Dostęp 10.06.2019.
  6. Burak J, Andersz S, Karpińska J, et al. Rola farmaceuty w opiece nad pacjentem z chorobą nowotworową. Farm Współ. 2015;8(1):21–28. https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201501_Farmacja_003.pdf. Dostęp 10.06.2019.
  7. Krzakowski M. Ewolucja systemowego leczenia przeciwnowotworowego. Nowotwory. 2015;65(1):1–6. doi:10.5603/NJO.2015.0001
  8. Strąg-Lemanowicz A, Leppert W. Rola onkologicznego leczenia systemowego u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową. Med Paliat Prakt. 2014;8(1):11–22. https://journals.viamedica.pl/palliative_medicine_in_practice/article/view/38611. Dostęp 10.06.2019.
  9. Kłęk S, Jankowski M, Kruszewski WJ, et al. Standardy leczenia żywieniowego w onkologii. Onkol Prakt Klin. 2015;1(1):20–28,30–33. https://journals.viamedica.pl/onkologia_w_praktyce_klin_edu/article/download/44388/30669. Dostęp 10.06.2019.
  10. Caillet P, Liuu E, Simon AR, et al. Association between cachexia, chemotherapy and outcomes in older cancer patients: A systematic review. Clin Nutr. 2017;36(6):1475,1478–1480. doi:10.1016/j.clnu.2016.12.003
  11. Grundmann O, Yoon SL, Williams JJ. Malnutrition, cachexia and quality of live in patients with cancer. W: Preedy VR, Patel VB, red. Handbook of Famine, Starvation, and Nutrient Deprivation. Basel, Szwajcaria: Springer International Publishing; 2017:1.
  12. Tokajuk A, Car H, Wojtukiewicz MZ. Problem niedożywienia u chorych na nowotwory. Med Paliat Prakt. 2015;9(1):23,25–27. https://journals.viamedica.pl/palliative_medicine_in_practice/article/download/43708/30039. Dostęp 10.06.2019.
  13. Vergara N, Montoya JE, Luna HG, et al. Quality of life and nutritional status among cancer patients on chemotherapy. Oman Med J. 2013;28(4):270–274. doi:10.5001/omj.2013.75
  14. Kłęk S. Leczenie żywieniowe w onkologii. Onkol Prakt Klin. 2011;7(5):269–272. https://journals.viamedica.pl/oncology_in_clinical_practice/article/download/9125/7752. Dostęp 10.06.2019.
  15. Krawczyk J, Świeboda-Sadlej A. Interwencje żywieniowe u chorych na nowotwory złośliwe. Wspolczesna Onkol. 2010;14(6):397–401. https://www.termedia.pl/onkologia/Interwencje-zywieniowe-u-chorych-na-nowotwory-zlosliwe,2438.html. Dostęp 10.06.2019.
  16. Szczygieł B. Niedożywienie u chorych na raka przełyku: występowanie, przyczyny, następstwa, rozpoznanie, leczenie. J Oncol. 2010;60:436–441. https://journals.viamedica.pl/nowotwory_journal_of_oncology/article/view/52171. Dostęp 10.06.2019.
  17. Szczepanik AM, Walewska E, Ścisło L, et al. Ocena występowania niedożywienia u chorych z nowotworami złośliwymi przewodu pokarmowego. Probl Pielęg. 2010;18(4):385. https://www.termedia.pl/Ocena-wystepowania-niedozywienia-u-chorych-z-nowotworami-zlosliwymi-przewodu-pokarmowego,134,35119,0,0.html. Dostęp 10.06.2019.
  18. Cholewka-Stafińska M, Polaniak R, Kardas M, et al. Interakcje wybranych leków przeciwnowotworowych podawanych doustnie z sokiem grejpfrutowym. Pol Merkur Lek. 2017;42(247):30–33.
  19. Kędzia B, Hołderna-Kędzia E. Możliwości stosowania produktów pszczelich pochodzenia roślinnego w onkologii. Post Fitoter. 2015;6(2):107–116. http://www.czytelniamedyczna.pl/5259,mozliwosci-stosowania-produktow-pszczelich-pochodzenia-roslinnego-w-onkologii.html. Dostęp 10.06.2019.
  20. Olszewska K, Mielnik-Błaszczak M. Ocena częstości występowania mucositis w jamie ustnej u dzieci w trakcie leczenia przeciwnowotworowego. Nowa Stomatol. 2017;22(1):3–12. http://www.czytelniamedyczna.pl/5943,ocena-czestosci-wystepowania-mucositis-w-jamie-ustnej-u-dzieci-w-trakcie-leczeni.html. Dostęp 10.06.2019.
  21. Osińska M, Pazik A, Krasuska K, et al. Rola niedoboru witaminy D w patogenezie chorób nowotworowych. Farm Współcz. 2017;10(2):100–106. https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2017/09/6.pdf. Dostęp 10.06.2019.
  22. Lewandowski J, Pasieka E. Port naczyniowy – bezpieczeństwo i funkcjonalność długoterminowego dostępu żylnego. Na Ratunek. 2014;6:24–26.
  23. Milaniuk A, Stefanowicz J. Centralny żylny cewnik naczyniowy a ryzyko zakażeń odcewnikowych w pediatrycznej grupie pacjentów onkologicznych. Ann Acad Med Gedan. 2015;45:19–33. https://annales.gumed.edu.pl/articles/172.pdf. Dostęp 10.06.2019.
  24. Jachnis A, Kapała A. Zastosowanie diety bezlaktozowej u chorych poddanych leczeniu z powodu choroby nowotworowej. Post Żyw Klin. 2017;17(3):25–33. doi:10.12872/PZK-2.6.2017.3-PL
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu