Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz oryginał (PL)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2019, tom 9, nr 1, styczeń-marzec, str. 63–70

doi: 10.17219/pzp/92588

Typ publikacji: praca poglądowa

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Problem szpitalnych zakażeń krwi u pacjentów hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii

The problem of hospital bloodstream infections in patients hospitalized in intensive care units

Kamila Monika Dobrosielska-Matusik1,2,A,B,C,D,F, Witold Pilecki1,3,B,C,D,E,F

1 Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze, Jelenia Góra, Polska

2 Wojewódzkie Centrum Szpitalne Kotliny Jeleniogórskiej, Jelenia Góra, Polska

3 Katedra i Zakład Patofizjologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, Wrocław, Polska

Streszczenie

Oddziały intensywnej terapii (OIT) to wyspecjalizowane jednostki zajmujące się pacjentami w najcięższym stanie. Dzięki postępowi nauki w trakcie hospitalizacji na tych oddziałach można zastosować wysokospecjalistyczne procedury, które zwiększają szansę na przeżycie pacjenta. Niestety niesie to za sobą niebezpieczeństwo wystąpienia zakażenia szpitalnego. Problem zakażeń szpitalnych jest obecny tak długo, jak długo istnieją oddziały szpitalne. Zakażenia te przyczyniają się do przedłużenia czasu hospitalizacji, wpływają na stan fizyczny oraz psychiczny pacjenta, zwiększają liczbę przeprowadzanych procedur, powiększają znacznie koszty finansowe hospitalizacji. Wyróżnia się kilka postaci infekcji szpitalnych, jedną z nich są zakażenia krwi. Podstawą profilaktyki zakażeń krwi jest dobra ocena stanu pacjenta, znajomość mechanizmów przenoszenia infekcji, przestrzegania zasad aseptyki i antyseptyki podczas zakładania cewników naczyniowych oraz prawidłowa pielęgnacja dostępów naczyniowych. Istotna jest także dla profilaktyki transmisji infekcji związanych ze stosowaniem cewników naczyniowych jest dezynfekcja rąk personelu medycznego. Celem pracy było przedstawienie i omówienie problemu szpitalnych zakażeń krwi wewnątrz OIT oraz analiza możliwości profilaktyki zakażeń krwi u pacjentów hospitalizowanych na tych oddziałach. Z analizy literatury wynika, że infekcje szpitalne w Polsce występują podobnie często jak w innych europejskich ośrodkach. Należy jednak wciąż dążyć do doskonalenia poziomu opieki zdrowotnej, tak aby dostarczać pacjentom świadczeń medycznych o jak najwyższym poziomie i minimalizować przypadki zakażeń szpitalnych.

Abstract

Intensive care units (ICUs) are specialized units to treat critically ill patients. Thanks to the development of medical sciences during hospitalization in a ICU there is a possibility to apply highly specialized procedures which increase patient’s chance to survive. Unfortunately, it entails a danger of nosocomial infection. The problem of hospital infections is present as long as hospital units themselves exist. Hospital infections contribute to extension of hospitalization length; they influence patients physical and mental state, increase the number of procedures and financial cost of hospitalization. There are several forms of nosocomial infections – one of them is bloodstream infection. The keystones of blood infection prevention are: proper evaluation of patient’s state, knowledge about the mechanisms of infection transmission, obeying rules of asepsis and antisepsis during central venous catheter insertion and proper care of vascular access. Hand disinfection by the medical staff is crucial in the prophylaxis of infection transmission when using vascular catheters. The aim at this study was to present and characterize the problem of hospital bloodstream infections within ICUs and an analysis of a possibility to prevent bloodstream infections in patients hospitalized in such units. From the literature analysis it was determined that the prevalence of hospital infections in Poland is similar as in other European medical centers. However, the objective should be to improve the standards of medical care in a way to provide medical services on the highest level and to reduce the number of cases of hospital infection.

Słowa kluczowe

zakażenia szpitalne, oddział intensywnej terapii, zakażenia krwi, profilaktyka odcewnikowych zakażeń krwi

Key words

intensive care unit, hospital infection, bloodstream infection, prevention of catheter-related bloodstream infections

Piśmiennictwo (39)

  1. Żurawski P, Stryła W, Szczepański P. Ignac Semmelweis (1818–1865) – pro memoria. Probl Hig Epidemiol. 2010;91(2):173–177. http://phie.pl/pdf/phe-2010/phe-2010-2-173.pdf. Dostęp 12.02.2019.
  2. Januchta E. Rozwój pielęgniarstwa epidemiologicznego. Rys historyczny – część I. Pielęg XXI w. 2011;1(34):39–44.
  3. Karpiuk I, Tyski S. Poszukiwanie nowych preparatów do terapii przeciwbakteryjnej. I. Nowe antybiotyki i chemioterapeutyki dopuszczone do obrotu. Przegl Epidemiol. 2012;66(4):567–573. http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/poszukiwanie-nowych-preparatow-do-terapii-przeciwbakteryjnej-i-nowe-antybiotyki-i-chemioterapeutyki-dopuszczone-do-obrotu?lang=pl. Dostęp 12.02.2019.
  4. Heczko PB, Wójkowska-Mach J, red. Zakażenia szpitalne. Warszawa, Polska: Wydawn-ictwo Lekarskie PZWL; 2009.
  5. Różańska A, Wójkowska-Mach J, Bulanda M, Heczko PB. Organizacja i zakres kontroli zakażeń w polskich szpitalach – wyniki programu PROHIBIT. Przegl Epidemiol. 2014;68(1):117–120. http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/organizacja-i-zakres-kontroli-zakazen-w-polskich-szpitalach-wyniki-programu-prohibit?lang=pl. Dostęp 12.02.2019.
  6. Maciejewski D, Misiewska-Kaczur A. Zakażenia w oddziałach intensywnej terapii. W: Dzierżanowska D, red. Zakażenia szpitalne. Bielsko-Biała, Polska: Media Press; 2008:249–265.
  7. Vincent JL. Critical care – where have we been and where are we going? Crit Care. 2013;17(supl 1):1–6. https://ccforum.biomedcentral.com/articles/10.1186/cc11500. Dostęp 12.02.2019.
  8. Wołowicka L. Rys historyczny anestezjologii, intensywnej terapii i pielęgniarstwa anestezjologicznego. W: Wołowicka L, Dyk D, red. Anestezjologia i intensywna opieka. Warszawa, Polska: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2014:35–38.
  9. Adamski J. Wybrane zagadnienia dotyczące organizacji pracy OIT. W: Rybicki Z, red. Intensywna terapia dorosłych. T 1. Lublin, Polska: Makmed; 2014:581–594.
  10. Sękowska A, Gospodarek E, Kusza K. The prevalence of infections and colonisation with Klebsiella pneumoniae strains isolated in ICU patients. Anaesthesiol Intensive Ther. 2014;46(4):280–283. doi:10.5603/AIT.2014.0045
  11. Fleischer M, Bober-Gheek B. Podstawy pielęgniarstwa epidemiologicznego. Wrocław, Polska: Elsevier Urban & Partner; 2010.
  12. Gaszyński W. Zakażenia szpitalne w Oddziale Intensywnej Terapii. W: Denys A, red. Zakażenia szpitalne w wybranych oddziałach. Cz 2. Kraków, Polska: Wolters Kluwer; 2013:257–301.
  13. Ustawa z 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. DzU z 2008 r. Nr 234, poz 1570.
  14. Grochowska M, Semczuk K, Zacharska H. Definicje kliniczne i podział zakażeń – suplement. W: Dzierżanowska D, red. Postacie kliniczne zakażeń szpitalnych. Bielsko-Biała, Polska: α-medica press; 2007:342–350.
  15. Deptuła A, Trejnowska E, Ozorowski T, Pawlik K, Hryniewicz W. Badanie Punktowe Zakażeń Związanych z Opieką Zdrowotną i Stosowania Antybiotyków w Szpitalach Pracujących w Systemie Ostrego Dyżuru (PPS HAI&AU) w Polsce – raport z badania prowadzonego w latach 2014–2015. Warszawa, Polska: Narodowy Instytut Leków; 2016.
  16. Vincent JL, Rello J, Marshall J, et al. International study of the prevalence and outcomes of infection in intensive care units. JAMA. 2009;302(21):2323–2329. doi:10.1001/jama.2009.1754
  17. Balicka S, Bartoszewicz M. Epidemiologia i wrażliwość gronkowców koagulazo-ujemnych izolowanych z zakażeń krwi w wybranych oddziałach Dolnośląskiego Szpitala im. T. Marciniaka – Centrum Medycyny Ratunkowej we Wrocławiu. Forum Zakażeń. 2015;6(6):373–378. doi:10.15374/FZ2015057
  18. Gaszyński W. Rola flucytozyny w leczeniu ciężkich zakażeń grzybiczych w oddziale intensywnej terapii. Forum Zakażeń. 2014;5(6):361–364. doi:10.15374/FZ2014071
  19. Tao L, Zhou J, Gong Y, et al. Risk factors for central line-associated bloodstream infection in patients with major burns and the efficacy of the topical application of mupirocin at the central venous catheter exit site. Burns. 2015;41;(8):1831–1838. doi:10.1016/j.burns.2015.08.003
  20. Weiss G, König B. Zakażenia na oddziale intensywnej terapii. Wrocław, Polska: Elsevier Urban & Partner; 2014.
  21. Duszyńska W, Rosenthal VD, Dragan B, Litwin A, Woźnica E, Kübler A. Zakażenia krwi związane z dostępem naczyniowym w oddziale intensywnej terapii szpitala Uniwersyteckiego we Wrocławiu – wyniki obserwacji według projektu INICC. Forum Zakażeń. 2014;5(5):257–262. doi:10.15374/FZ2014055
  22. Wróblewska M, Giemza M, Hałaburda K, Lech-Marańda E, Warzocha K. Odcewnikowe zakażenia krwi związane z cewnikiem centralnym u pacjentów hematologicznych w okresie trzech lat. Zakażenia. 2016;2:73–78.
  23. Wójkowska-Mach J, Baran M, Drwiła R, et al. Factors influencing the occurrence of nosocomial bloodstream infections observed in thoracic and cardiosurgical postoperative care units. Anest Intens Ter. 2012;44(1):16–20.
  24. Jadczak M, Zdun A, Witt P. Zasady dobrej praktyki: strategia pielęgnowania pacjenta dorosłego z założonym krótkoterminowym centralnym cewnikiem naczyniowym. Zalecenia postępowania. Pielęgniarstwo w Anestezjologii i Intensywnej Opiece. 2015;1(2):55–68. doi:10.15374/PwAiIO20015013
  25. Chopra V, O’Horo JC, Rogers MA, et al. The risk of bloodstream infection associated with peripherally inserted central catheters compared with central venous catheters in adults: A systematic review and meta-analysis. Infect Control Hosp Epidemiol. 2013;34(9):908–918.
  26. Kose S, Ersan G, Atalay S, Sonmez U. Evaluation of infections in geriatric patients at intensive care unit. Int J Infect Dis. 2014;21(supl 2):407. doi:10.1016/j.ijid.2014.03.1260
  27. Wałaszek M, Wolak Z, Dobroś W. Zakażenia krwi związane z cewnikowaniem naczyń żylnych – analiza działań prewencyjnych w szpitalu wojewódzkim. Przegl Epidemiol. 2012;66:417–424. http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/pobierz-artykul?id=1516. Dostęp 13.02.2019.
  28. Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Epidemiologicznych. Zestaw podstawowych wymogów pielęgnacji wkłucia centralnego i obwodowego Bundle of Care – zeszyt X. Katowice, Polska: Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Epidemiologicznych; 2012. http://pspe.pl/wp-content/uploads/2017/04/Zeszyt_X.pdf. Dostęp 10.01.2018.
  29. Deduńska K, Dyk D. Zapobieganie zakażeniom krwi związanym z utrzymaniem centralnych cewników naczyniowych – przegląd literatury. Anest Ratow. 2015;9:420–426. http://web.b.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=1&sid=d55a94b6-dbaf-4161-854c-73fe37009cb5%40sessionmgr102. Dostęp 10.01.2018.
  30. Nicpoń J, Karczmarek-Borowska B, Pelc M, Freygant K. Żylne cewniki centralne a powikłania. Prz Med Uniw Rzesz Inst Leków. 2014;1:97–106. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-d2b12d6a-2d96-459a-904e-29ddd9da29ca/c/Zylne_cewniki_centralne_a_powiklania.pdf. Dostęp 10.01.2018.
  31. Rutkowska K, Przybyła M, Misiołek H. Zakażenia szpitalne – problem nowo otwartego oddziału intensywnej terapii. Anest Intens Ter. 2013;45(2):64–68. https://journals.viamedica.pl/anaesthesiology_intensivetherapy/article/viewFile/AIT.2013.0014/25589. Dostęp 10.01.2018.
  32. O’Grady NP, Alexander M, Burns LA, et al. Guidelines for the prevention of intravascular catheter-related infections 2011. Clin Infect Dis. 2011;52(9):162–193. doi:10.1093/cid/cir257
  33. Gerolemou L, Fidellaga A, Rose K, et al. Simulation-based training for nurses in sterile techniques during central vein catheterization. Am J Crit Care. 2014;23(1):40–48. doi:10.4037/ajcc2014860
  34. Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Epidemiologicznych. Wytyczne dotyczące zapobiegania odcewnikowym zakażeniom wewnątrznaczyniowym – zeszyt VIII. Katowice, Polska: Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Epidemiologicznych; 2011. http://pspe.pl/wp-content/uploads/2017/04/Zeszyt_VIII.pdf. Dostęp 10.01.2018.
  35. Lutz TJ, Diener IV, Freiberg K, et al. Efficacy of two antiseptic regimens on skin colonization of insertion sites for two different catheter types: A randomized, clinical trial. Infection. 2016;44:707–712. doi:10.1007/s15010-016-0899-6
  36. Bilir A, Yelken B, Erkan A. Cholorhexidine, octenidine or povidone iodine for catheter related infections: A randomized controlled trial. J Res Med Sci. 2013;18(6):510–512. doi:10.1186/cc7358
  37. Hryniewicz W, Kusza K, Ozorowski T, et al. Strategia zapobiegania lekooporności w oddziałach intensywnej terapii. Warszawa, Polska: Narodowy Instytut Leków; 2013.
  38. Bonne S, Mazuski JE, Sona C, et al. Effectiveness of minocycline/rifampin vs chlorhexidine/silver sulfadiazine-impregnated central venous catheters. J Am Coll Surg. 2015;221(3):739–747. doi:10.1016/j.jamcollsurg.2015.05.013
  39. Chen YM, Dai AP, Liu ZJ, Gong MF, Yin XB. Effectiveness of silver-impregnated central venous catheters for preventing catheter-related blood stream infections: A meta-analysis. Int J Infect Dis. 2014;29:279–286. doi:10.1016/j.ijid.2014.09.018v
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu