Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz oryginał (PL) Pobierz tłumaczenie (EN)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2019, tom 9, nr 1, styczeń-marzec, str. 15–22

doi: 10.17219/pzp/92789

Typ publikacji: praca oryginalna

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Poziom uzależnienia od nikotyny oraz motywacja do zaprzestania palenia tytoniu wśród młodych dorosłych – studentów regionu świętokrzyskiego

The level of nicotine addiction and motivation to stop smoking among young adults – students from the Świętokrzyskie region

Grażyna Wiraszka1,A,B,C,D, Anna Obierzyńska1,B,C

1 Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa, Zakład Onkologii i Pielęgniarstwa Onkologicznego, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce, Polska

Streszczenie

Wprowadzenie. Palenie tytoniu dotyczy ponad miliarda osób na całym świecie, a w Polsce ok. 26% populacji. Jest poważnym problemem medycznym oraz społecznym, który prowadzi do uzależnienia oraz wielu chorób przewlekłych.
Cel pracy. Analiza problemu uzależnienia od tytoniu i motywacji do rzucenia palenia wśród młodych dorosłych oraz ocena uwarunkowań społeczno-demograficznych tych zjawisk, które są istotne podczas podejmowania działań interwencyjno-profilaktycznych.
Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 143 młodych dorosłych aktualnie palących papierosy, wybranych spośród 600 studentów z regionu świętokrzyskiego. W badaniu zastosowano: kwestionariusz ankiety własnego opracowania, Test Motywacji do Zaprzestania Palenia według Schneider oraz Test Uzależnienia od Nikotyny autorstwa Fagerströma.
Wyniki. Silne uzależnienie od nikotyny wykazuje 17,5% badanych, a niski poziom motywacji do rzucenia palenia – 36,4%. Wiek, płeć, miejsce zamieszkania i samoocena zdrowia badanych nie mają związku z poziomem uzależnienia i motywacją do rzucenia palenia (p > 0,05). Osoby silniej uzależnione mają niższy poziom motywacji do rzucenia palenia (p < 0,05).
Wnioski. Wśród badanych młodych dorosłych najczęściej obserwowano cechy uzależnienia behawioralnego. Niepokojące są jednak dość liczne przypadki uzależnienia silnego i niskiej motywacji do rzucenia palenia. Podstawowe cechy uzależnienia od nikotyny w badanej grupie to konieczność palenia tuż po przebudzeniu oraz duża ilość wypalanych papierosów dziennie. Poziom motywacji do rzucenia palenia zależy od siły uzależnienia od nikotyny. Poprawa stanu zdrowia i ochrona przed chorobami zależnymi od tytoniu wymaga podjęcia działań profilaktycznych w jak najwcześniejszych okresach życia człowieka.

Słowa kluczowe

uzależnienie, studenci, palenie tytoniu

Piśmiennictwo (20)

  1. Silva ACD, Vargas LS, Lucchese R, et al. Patterns of tobacco consumption among residents of a rural settlement: A cross-sectional study. Rev Saude Publica. 2017;51:100. doi:10.11606/S1518-8787.2017051006781
  2. Moczulski D. Środowiskowe uwarunkowania rozwoju chorób cywilizacyjnych – choroby układu krążenia. W: Denys A, red. Zagrożenia zdrowia publicznego. Wybrane zagadnienia. Warszawa, Polska: Wolters Kluwer; 2014:96–99.
  3. Narodowy Fundusz Zdrowia. Zarządzenie Nr 53/2006 z dnia 25 sierpnia 2006 r. w sprawie zatwierdzenia do realizacji profilakty­cznych programów zdrowotnych. Załącznik nr 7 – Program tytoniowy 2007 II. http://www.nfz.gov.pl/zarzadzenia-prezesa/zarzadzenia-prezesa-nfz/zarzadzenie-nr-532006,2185.html. Dostęp 24.01.2014.
  4. Główny Urząd Statystyczny. Zdrowie i zachowania zdrowotne mieszkańców Polski w świetle Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS) 2014. Warszawa, Polska: Główny Urząd Statystyczny; 2015. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/zdrowie-i-zachowania-zdrowotne-mieszkancow-polski-w-swietle-badania-ehis-2014,10,1.html. Dostęp 20.08.2017.
  5. World Health Organization. Global health risks: Mortality and burden of disease attributable to selected major risks. Genewa, Szwajcaria: World Health Organization; 2009. https://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/GlobalHealthRisks_report_full.pdf. Dostęp 2017.09.10.
  6. Sygit M. Zdrowie publiczne. Warszawa, Polska: Wolters Kluwer; 2010.
  7. Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Warszawa, Polska: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2008.
  8. Żołnierczyk-Kieliszek D. Zachowania zdrowotne i ich związek ze zdrowiem. W: Kulik T, Latalski M, red. Zdrowie publiczne. Lublin, Polska: Czelej; 2002:75–113.
  9. Adamowicz K. Ocena wiedzy w zakresie chorób nowotworowych oraz wybranych zachowań sprzyjających zdrowiu wśród chorych na zaawansowanego, przerzutowego raka płuca w trakcie chemioterapii. Psychoonkologia. 2016;20(2):84–89. doi:10.5114/pson.2016.62056
  10. Samochowiec J, Rogoziński D, Hajduk A, Skrzypińska A, Arentowicz G. Diagnostyka, mechanizm uzależnienia i metody leczenia uzależnienia od nikotyny. Alkoholizm i Narkomania. 2001;14(3):323–340. http://ain.ipin.edu.pl/archiwum/2001/3/AiN_3-2001-03.pdf. Dostęp 24.01.2019.
  11. World Health Organization. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, tom I, wydanie 2008. Warszawa, Polska: Centrum Systemów Informatycznych Ochrony Zdrowia; 2012. http://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf.
  12. Andruszkiewicz A, Basińska MA, Kubica A. Czynniki wpływające na poziom motywacji do zaprzestania palenia tytoniu w grupie osób uzależnionych od nikotyny. Folia Cardiol Excerpta. 2010;5(2):49–53. https://journals.viamedica.pl/folia_cardiologica/article/view/23688. Dostęp 24.01.2019.
  13. Broszkiewicz M, Drygas W. Diagnostyka w intensywnych interwencjach leczenia palenia i uzależnienia od tytoniu przy użyciu wybranych testów i teorii rekomendowanych w Polsce – ocena krytyczna badacza. Prz Lek. 2012;69(10):846–853. http://www.wple.net/plek/numery_2012/numer-10-2012/846-853.pdf. Dostęp 24.01.2019.
  14. Starzyńska W. Statystyka praktyczna. Warszawa, Polska: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2007.
  15. Sawicka K, Łuczyk R, Zięba K, Łuczyk M. Poziom uzależnienia od nikotyny oraz motywacja do zaprzestania palenia tytoniu w wybranej grupie Polaków. J Ed Health and Sport. 2015;5(8):395–416. doi:10.5281/zenodo.29693
  16. Wiraszka G, Góral K, Stępień R, Kielar M. Cancer prevention awareness among young adult Polish females on the basis of the assessment of knowledge and health behaviours. Stud Med. 2016;2(32):77–85. doi:10.5114/ms.2016.61094
  17. Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Centers for Disease Control and Prevention. Globalny sondaż dotyczący używania tytoniu przez osoby dorosłe (GATS) – Polska 2009–2010. Warszawa, Polska: Ministerstwo Zdrowia; 2010. http://www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/sondaz_tyt_15112010.pdf. Dostęp 24.01.2019.
  18. Mazur J, Wojnarowska B. Współwystępowanie palenia tytoniu i picia alkoholu w zespole zachowań ryzykownych u młodzieży szkolnej – tendencje zmian w latach 1990–2002. Alkoholizm i Narkomania. 2004;17(1-2):29–43. http://ain.ipin.edu.pl/archiwum/2004/1-2/t17n2_3.pdf. Dostęp 24.01.2019.
  19. Kurpas D, Mroczek B, Bielska D, et al. Poziom spożycia alkoholu i palenia tytoniu wśród studentów Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Probl Hig Epidemiol. 2013;94(4):757–761. http://www.phie.pl/pdf/phe-2013/phe-2013-4-757.pdf. Dostęp 24.01.2019.
  20. Wiraszka G, Obierzyńska A, Kielar M. Problem palenia tytoniu wśród młodzieży studiującej w województwie świętokrzyskim. W: Kozieł D, Stępień R, Wiraszka G. red. Wyzwania naukowe i zawodowe we współczesnym pielęgniarstwie. Kielce, Polska: Uniwersytet Jana Kochanowskiego; 2017:372–385.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu