Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2018, tom 8, nr 4, październik-grudzień, str. 313–318

doi: 10.17219/pzp/92914

Typ publikacji: praca poglądowa

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Zaburzenia gospodarki węglowodanowej u kobiet w okresie prokreacyjnym

Carbohydrate metabolism disorders in women in procreative age

Grażyna Jolanta Iwanowicz-Palus1,E,F, Agnieszka Maria Bień1,E,F, Joanna Piechowska2,A,B,C,D,F, Agnieszka Pieczykolan2,A,B,C,F

1 Zakład Podstaw Położnictwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin, Polska

2 studia doktoranckie, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin, Polska

Streszczenie

Każdego roku rozpoznaje się coraz więcej zaburzeń gospodarki węglowodanowej wśród kobiet będących w okresie prokreacyjnym. Może się to przyczyniać do problemów seksualnych lub trudności z zajściem w ciążę. Wykrycie tych zaburzeń w jak najwcześniejszym stadium zapobiega wielu powikłaniom wywoływanym przez omawiane dysfunkcje. W tym celu kobiety w okresie prokreacyjnym powinny poddawać się badaniom okresowym, a przede wszystkim oceniać glikemię. Stężenie glukozy u matki oraz płodu jest porównywalne i analogicznie podlega wahaniom. Łożysko oraz tkanki nienarodzonego dziecka są bardzo czułe na zmiany metaboliczne. Niewielkie podwyższenie ilości glukozy w surowicy krwi ciężarnej może pogorszyć funkcjonowanie łożyska oraz przyczynić się do rozwoju powikłań u płodu, na przykład opóźnienia jego rozwoju, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do wewnątrzmacicznej śmierci płodu. Dla zespołu diabetologiczno-położniczego bardzo ważne jest, aby kobiety znalazły się pod jego kontrolą jeszcze przed zajściem w ciążę w celu uniknięcia ewentualnych komplikacji zarówno u matki, jak i płodu.

Abstract

Every year, more and more carbohydrate metabolism disorders are diagnosed in women during the procreative age. This may contribute to sexual problems or difficulties in conception. Detection of these disorders at the earliest stage facilitates the prevention of many complications caused by these dysfunctions. For this purpose, women in the procreative age should undergo periodic health examinations and, above all, have the level of glucose in fasting blood serum evaluated. In pregnant women, the blood glucose level in the mother and the fetus is comparable, and its concentration fluctuates similarly. The placenta and tissues of the unborn child are very sensitive to metabolic changes. A slight increase in the amount of glucose in the blood serum of pregnant women may affect the functioning of the placenta and contribute to the development of complications in the fetus, such as delaying its growth, and even in extreme cases lead to intrauterine death of the fetus. For a diabetological-obstetric team taking care of a pregnant woman, it is very important that women with carbohydrate metabolism disorders should be under their control even before pregnancy occurs in order to avoid possible complications that may appear in the mother and fetus.

Słowa kluczowe

cukrzyca, insulinooporność, prokreacja, hiperglikemia

Key words

diabetes, insulin resistance, procreation, hyperglycemia

Piśmiennictwo (30)

  1. World Health Organization. Global Report on Diabetes. World Health Organization; 2016. http://www.who.int/diabetes/global-report/en/. Dostęp 26.02.2018.
  2. Korzeniowska K, Jabłecka A. Cukrzyca (Część I). Farm Współcz. 2008;1:231–235.
  3. Nishimura R, LaPorte RE, Dorman JS, Tajima N, Becker D, Orchard TJ. Śmiertelno u chorych na cukrzycę typu 1. Diab Prakt. 2001;3(2):229–236. https://journals.viamedica.pl/dk/article/download/8900/7566. Dostęp 26.02.2018.
  4. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2017 – stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diab Prakt. 2017;3(supl A):A5–A12. https://cukrzyca.info.pl/content/download/15879/241290/file/DK_Suplement%20A_2017_calosc_makieta_bff.pdf. Dostęp 26.02.2018.
  5. Malinowska-Polubiec A, Czajkowski K. Ryzyko cukrzycy po przebytej cukrzycy ciążowej – przegląd piśmiennictwa. Część II – predyspozycja do cukrzycy i opieka poporodowa w grupie kobiet po cukrzycy ciążowej. Diab Prakt. 2005;6(1):136–140. https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/viewFile/8613/7330. Dostęp 26.02.2018.
  6. Cichocka A. Cukrzyca typu 2. Cz. I – epidemia naszych czasów. Przemysł Spożywczy. 2013;67:38–40. http://przemyslspozywczy.eu/wp/wp-content/uploads/2013/06/Cukrzyca-typu-2-Cz.-I.-Epidemia-naszych-czas%C3%B3w3.pdf. Dostęp 26.02.2018.
  7. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas – Eighth Edition. International Diabetes Federation; 2017. http://www.diabetesatlas.org/. Dostęp 26.02.2018.
  8. Sieradzki J. Cukrzyca i zespół metaboliczny – choroby układu wewnątrzwydzielniczego. W: Gajewski P, Szczeklik A, red. Interna Szczeklika. Kraków, Polska: Medycyna Praktyczna; 2016:1449–1498.
  9. Wesołowski P, Wańkowicz Z. Insulinooporność – metody rozpoznawania i następstwa kliniczne. Nephrol Dial Pol. 2011;15:243–246. http://www.wple.net/nefrologia/nef_numery-2011/a-nefro-4-2011/243-246.pdf. Dostęp 26.02.2018.
  10. Murao N, Yokoi N, Honda K, et al. Essential roles of aspartate aminotransferase 1 and vesicular glutamate transporters in β-cell glutamate signaling for incretin-induced insulin secretion. PLoS One. 2017;12(11):e0187213. doi:10.1371/journal.pone.0187213
  11. Usarek M, Bryła J. Plejotropowe działanie proinsulinowego peptydu C. Postępy Hig Med Dosw. 2012;66:135–145. http://www.phmd.pl/api/files/view/28837.pdf. Dostęp 26.02.2018.
  12. Otto-Buczkowska E, Marciniak-Brzezińska M. Cukrzyca typu LADA – to znaczy? Med Rodz. 2013;1:23–26. http://www.czytelniamedyczna.pl/4369,cukrzyca-typu-lada-to-znaczy.html. Dostęp 26.02.2018.
  13. Hill NR, Levy JC, Matthews DR. Expansion of the homeostasis model assessment of β-cell function and insulin resistance to enable clinical trial outcome modeling through the interactive adjustment of physiology and treatment effects. doi:10.2337/dc12-0607
  14. Otto-Buczkowska E, Chwalba A. Stan przedcukrzycowy – to bardzo ważny i ciągle nierozwiązany problem! Forum Med. Rodz. 2017;11(4):143–148. https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/54800/41726. Dostęp 26.02.2018.
  15. Narbutt J, Bednarski IA, Lesiak A. Molekularne czynniki warunkujące suchość skóry u chorych na cukrzycę. Przegl Dermatol. 2016;103:222–226. doi:10.5114/dr.2016.60627
  16. Wender-Ożegowska E, Gutaj P, Szczepanek U, Ożegowska K, Zawiejska A, Brązert J. Planowanie ciąży a wyniki położnicze u kobiet z cukrzycą przedciążową. Ginekol Pol. 2010; 81:762–767. https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/download/46419/33206. Dostęp 26.02.2018.
  17. Onyango AN. The contribution of singlet oxygen to insulin resistance. Oxid Med Cell Longev. 2017;2017:8765972. doi:10.1155/2017/8765972
  18. Dziuban D, Kowalczyk P, Filocha M. Gorzkie życie „słodkich” ludzi. Med Rodz. 2011;2:43–47.
  19. Ramos S, Martin MA, Goya L. Effects of cocoa antioxidants in type 2 diabetes mellitus. Antioxidants (Basel). 2017;6(4):E84. doi:10.3390/antiox6040084
  20. Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego: postępowanie u kobiet z cukrzycą – aktualizacja. Ginekol Pol. 2014;6(85):476–478. https://www.ptgin.pl/index.php/content/download/9524/140596/file/Post%C4%99powanie%20u%20kobiet%20z%20cukrzyc%C4%85%20-%20aktualizacja.pdf. Dostęp 26.02.2018.
  21. Livshits A, Seidman DS. Fertility issues in women with diabetes. Womens Health (Lond). 2009;5(6):701–707. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19863473. Dostęp 26.02.2018.
  22. Makara-Studzińska M, Partyka I. Zaburzenia funkcji seksualnych u kobiet chorujących na cukrzycę. Seksuol Pol. 2011;9(1):22–26. https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/download/8908/7574. Dostęp 26.02.2018.
  23. Couto AA, Valcarcel B, Mäkinen VP, et al. Metabolic profiling of polycystic ovary syndrome reveals interactions with abdominal obesity. Int J Obes (Lond). 2017;41(9):1331–1340. doi:10.1038/ijo.2017.126
  24. Tomlinson J. Polycystic ovary syndrome: Why are women at increased risk of type 2 diabetes? J Diabetes Nurs. 2016;20(3):92–97. https://pdfs.semanticscholar.org/8581/99e0a048d605b7a59eb8c54a041b2adc3f97.pdf. Dostęp 26.02.2018.
  25. Bellver J, Rodríguez-Tabernero L, Robles A, et al; Group of interest in Reproductive Endocrinology (GIER) of the Spanish Fertility Society (SEF). Polycystic ovary syndrome throughout a woman’s life [opublikowano online jako ahead of print 27.10.2017]. J Assist Reprod Genet. 2017;2017:1–15. doi:10.1007/s10815-017-1047-7
  26. Wendołowicz A, Stefańska E, Ostrowska L. Żywienie kobiet w okresie ciąży. Med Og Nauk Zdr. 2014;21(3):341–345. http://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-b5aac0b4-2398-4c42-9877-9295acd37cf2/c/341_fulltext518.pdf. Dostęp 26.02.2018.
  27. Zamłyński J, Olejek A, Więcek A, et al. Wpływ zmian metabolicznych w ciąży prawidłowej i powikłanej cukrzycą na wewnątrzmaciczne wzrastanie płodu. Postępy Hig Med Dosw. 2005;59:490–495. http://www.phmd.pl/api/files/view/1928.pdf. Dostęp 26.02.2018.
  28. Wójcikowski C. Diabetologiczne aspekty prowadzenia ciąży powikłanej cukrzycą. Diab Prakt. 2003;4(1):1–6.
  29. Łagoda K, Kobus G, Bachórzewska-Gajewska H. Wpływ cukrzycy ciążowej na rozwój płodu i noworodka. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii. 2008;4(4):168–173. https://journals.viamedica.pl/eoizpm/article/viewFile/26028/20838. Dostęp 26.02.2018.
  30. Gogola C, Kotlarz B, Naworska B, Mężyk I, Podsiadło B, Czajkowska M. Opieka nad kobietą ciężarną z cukrzycą. Probl Pielęg. 2010;18(3):348–352. https://journals.viamedica.pl/problemy_pielegniarstwa/article/viewFile/23262/18488. Dostęp 26.02.2018.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu