Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health
2018, tom 8, nr 4, październik-grudzień, str. 285–296
doi: 10.17219/pzp/86410
Typ publikacji: praca oryginalna
Język publikacji: polski
Pobierz cytowania:
Rola Internetu w relacji lekarz–pacjent zbadana w wybranych grupach wiekowych
The role of the Internet in the physician–patient relations analyzed in selected age groups
1 Zakład Humanistycznych Nauk Lekarskich, Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław, Polska
Streszczenie
Wprowadzenie. Internet ma ogromny wpływ na ludzi w wieku 18–44 lat, dla których jest jednym z głównych źródeł wiedzy. Niezmiernie istotna dla prawidłowego przebiegu procesu terapeutycznego jest relacja lekarz–pacjent, która za sprawą Internetu nabiera nowego charakteru.
Cel pracy. Głównym celem badania było przeprowadzenie analizy pozwalającej ocenić wpływ Internetu na relację lekarz–pacjent oraz wskazanie różnic występujących w badanych grupach wiekowych.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono za pomocą internetowego wywiadu kwestionariuszowego składającego się z 29 pytań zamkniętych.
Wyniki. Badania wykazały, że dla 48% ankietowanych Internet jest pierwszym źródłem informacji na temat objawów mogących świadczyć o występowaniu choroby. Najczęściej używane są fora internetowe, poradniki i strony WWW prowadzone przez lekarzy. W momencie występowania rozbieżności między diagnozą lekarską a tą otrzymaną w Internecie 49% respondentów przyjmuje opinię lekarza za prawdziwą, zaś 40% konsultuje się z innym specjalistą.
Wnioski. Wykorzystanie Internetu jako źródła informacji o zdrowiu ma zarówno zalety, jak i wady. Do korzyści należą: poszerzanie wiedzy medycznej, zwiększenie świadomości zdrowotnej, pozytywny wpływ na zmianę stylu życia na prozdrowotny. Negatywnym zjawiskiem jest możliwość postawienia błędnej autodiagnozy z powodu nieprawidłowej interpretacji informacji pochodzących z Internetu. W obliczu tych faktów nasuwa się wniosek, że współcześni lekarze powinni mieć swój udział w tworzeniu źródeł wiedzy medycznej w Internecie i dbać o ich rzetelność.
Abstract
Background. The Internet has a huge impact on people aged 18–44 as it is one of the main sources of knowledge acquisition. The physician–patient relation is crucial to the correct course of the therapeutic process; influenced by the development of the Internet, this relation changes deeply.
Objectives. The main purpose of the research was to discuss the impact of the Internet on the physician–patient relations and to identify the differences in the age groups studied.
Material and Methods. The survey was carried out using an online structured interview consisting of 29 closed questions.
Results. For 48% of the respondents, the Internet is the first source of information about symptoms that may indicate a disease. The most commonly used Internet sources are online forums, guides and websites run by doctors. When a discrepancy between the medical diagnosis and the self-diagnosis based on Internet information occurs, 49% of the respondents accept the doctor`s opinion as valid and 40% consult it with another specialist.
Conclusion. Using the Internet as a source of health information has both advantages and disadvantages. The benefits include the ability to broaden one’s medical knowledge, an increase of health awareness and a positive impact on changes of lifestyles towards healthier ones. The negative phenomenon is the possibility of making a wrong self-diagnosis based on incorrect interpretation of information available on the Internet. In light of the facts decribed above, modern-day practicioners should be involved in creating sources of medical knowledge on the Internet and control the reliability of such sources.
Słowa kluczowe
zdrowie, Internet, relacja lekarz–pacjent
Key words
health, Internet, physician–patient relations
Piśmiennictwo (23)
- Gałuszka M. Nowe zjawiska w relacji lekarz–pacjent w kontekście rozwoju Internetu. Prz Socjol. 2012;61(2):119–154. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-8cbd8bfc-6eab-4167-a914-f069f2c8d05e. Dostęp 26.10.2018.
- Tobiasz-Adamczyk B. Relacje lekarz–pacjent w perspektywie socjologii medycyny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2002.
- Domański H, Ostrowska A, Sztabiński PB. W środku Europy? Wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego. Warszawa: Wydawnictwo IFIS PAN; 2006.
- Knol-Michałowska K. Internet jako źródło informacji o zdrowiu – wady i zalety dla relacji lekarz–pacjent – perspektywa pacjentów. Hygeia Public Health. 2014;49(3):389–397. http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2014/hyg-2014-3-389.pdf. Dostęp 26.10.2018.
- Zdun-Ryżewska A, Tartas M, Majkowicz M, Walkiewicz M, Basiński K. Lekarz, pacjent i… dr Google. Psychoonkologia. 2015;3:104–109. doi:10.5114/pson.2015.55121
- Hardey M. Doctor in the house: The Internet as a source of lay health knowledge and the challenge to expertise. Sociol Health Illn. 1999;21(6):820–835. doi:10.1111/1467-9566.00185
- Iverson S, Howard K, Penney B. Impact of internet use on health-related behaviors and the patient-physician relationship: A survey-based study and review. J Am Osteopath Assoc. 2008;108(12):699–711. http://jaoa.org/article.aspx?articleid=2093534. Dostęp 26.10.2018.
- Murray E, Lo B, Pollack L, et al. The impact of health information on the Internet on the physician–patient relationship: Patient perceptions. Arch Intern Med. 2003;163(14):1727–1734. doi:10.1001/archinte.163.14.1727
- Szymczyk D, Grela M, Horoch A, Smoleń A. Wykorzystanie Internetu jako źródła informacji o zdrowiu i chorobie w ocenie studentów uczelni lubelskich. Med Ogólna Nauki Zdr. 2015;21(2):221–226. doi:10.5604/20834543.1152924
- Hämeen-Anttila K, Pietilä K, Pylkkänen L, Pohjanoksa-Mäntylä M. Internet as a source of medicines information (MI) among frequent internet users. Res Social Adm Pharm. 2018;14(8):758–764. doi:10.1016/j.sapharm.2017.09.007
- Garapich A. Internet a decyzje zakupowe – rola Internetu w procesie zakupu leków i preparatów zdrowotnych [prezentacja multimedialna]. Polskie Badania Internetu. 2012. https://www.slideshare.net/P_B_I/internet-a-decyzje-zakupowe-rola-internetu-w-procesie-zakupu-lekw-i-produktw-zdrowotnych. Dostęp 11.10.2018.
- De Groot L, Harris I, Regehr G, Tekian A, Ingledew P. Quality of online resources for pancreatic cancer patients [ahead of print]. J Cancer Educ. 2017. doi:10.1007/s13187-017-1290-8
- Arif N, Ghezzi P. Quality of online information on breast cancer treatment options. Breast. 2017;37:6–12. doi:10.1016/j.breast.2017.10.004
- Lee S, Choi J, Noh G. Factors influencing health-related Internet activities and their outcomes. J Health Commun. 2016;21(11):1179–1186. doi:10.1080/10810730.2016.1236853
- Samuel N, Alotaibi N, Lozano A. YouTube as a source of information on neurosurgery. World Neurosurg. 2017;105:394–398. doi:10.1016/j.wneu.2017.05.111
- Szymczuk E, Zajchowska J, Dominik A, Makara-Studzińska M, Zwolak A, Daniluk J. Media jako źródło wiedzy o zdrowiu. Med Ogólna Nauki Zdr. 2011;17(4):165–168. http://www.monz.pl/Media-jako-zrodlo-wiedzy-o-zdrowiu,73254,0,1.html.
- Duymuş T, Karadeniz H, Şükür E, Atiç R, Zehir S, Azboy İ. Social media and Internet usage of orthopaedic surgeons. J Clin Orthop Trauma. 2017;8(1):25–30. doi:10.1016/j.jcot.2016.10.007
- Walter B, Schmid R, von Delius S. Improving patient information: Are the new media already requested? A questionnaire study at a gastroenterology outpatient clinic. doi:10.1055/s-0043-106860
- Czapiński J, Panek T, red. Diagnoza społeczna 2005 – warunki i jakość życia Polaków. Warszawa: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie; 2006. http://www.diagnoza.com/files/diagnoza2005/raport_diagnoza2005_110106.pdf. Dostęp 11.10.2018.
- Ulatowska-Szostak E, Marcinkowski JT, Gromadecka-Sutkiewicz M, Krzywińska-Wiewiórowska M, Stawińska-Witoszyńska B. Badania nad Internetem jako źródłem informacji o chorobie. Probl Hig Epidemiol. 2009;90(2):246–253. http://www.phie.pl/pdf/phe-2009/phe-2009-2-246.pdf. Dostęp 26.10.2018.
- ARC – rynek i opinia. Internet leczy skutecznie? http://www.arc.com.pl/internet_leczy_skutecznie-41999450-pl.html. Dostęp 20.09.2017.
- Czerwińska M. Postawy wobec e-zdrowia i opinie na jego temat w grupie studentów kierunku zdrowie publiczne. Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych. 2013;29:539–552. http://rocznikikae.sgh.waw.pl/p/roczniki_kae_z29_35.pdf. Dostęp 26.10.2018.
- Pacjenci w sieci – raport z badań wraz z komentarzem. http://pliki.gemius.pl/Raporty/2012/Raport_Pacjenci_w_sieci_20121.pdf. Dostęp 26.10.2018.




