Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2018, tom 8, nr 3, lipiec-wrzesień, str. 217–222

doi: 10.17219/pzp/92366

Typ publikacji: praca poglądowa

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Podstawowe pomiary antropometryczne i pochodne wskaźniki w poradnictwie dietetycznym – część pierwsza

Basic anthropometric measurements and derived ratios in dietary counseling: Part one

Anna Brończyk-Puzoń1,A,D, Aneta Koszowska2,D,E,F, Joanna Bieniek3,D,E,F

1 Śląskie Centrum Rehabilitacji i Prewencji w Ustroniu, Ustroń

2 Wydział Ochrony Zdrowia, Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach, Katowice

3 Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Wydział Nauki o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

Streszczenie

Poradnictwo dietetyczne jest coraz bardziej doceniane i stanowi część terapii chorób dietozależnych na całym świecie. Jest szczególnie ważne w zapobieganiu nadwadze i otyłości, ale również w łagodzeniu już istniejących zaburzeń metabolicznych u pacjentów z nadmierną masą ciała. Pomiary antropometryczne i oparte o nie wskaźniki antropometryczne mają nie tylko szerokie zastosowanie w poradnictwie dietetycznym, ale również w podstawowej i specjalistycznej opiece medycznej oraz badaniach klinicznych i epidemiologicznych. W pierwszej części artykułu autorzy przedstawiają szczegółową charakterystykę parametrów antropometrycznych oraz opracowanych na ich podstawie wskaźników antropometrycznych, takich jak: BMI, WHR , WHtR. Są one bardzo ważnym elementem oceny stanu odżywienia i związanego z nim ryzyka zdrowotnego. Na szczególną uwagę zasługuje omówienie zastosowania wskaźnika BMI u osób starszych. Pierwsza część pracy stanowi zbiór informacji na temat pomiarów antropometrycznych, co ułatwi korzystanie z nich oraz ich interpretację, co może być szczególnie ważne dla młodych naukowców rozpoczynających badania żywieniowe bądź kliniczne.

Abstract

Dietary consulting is increasingly appreciated and is an integral part of diet-dependent diseases therapy worldwide. It is particularly important in preventing overweight and obesity, but also in alleviating existing metabolic disorders in patients with increased body mass. Anthropometric measurements and anthropometric indexes are not only widely used in dietary counseling, but also in basic and specialized medical care, as well as in clinical and epidemiological studies. In the first part of the article the authors present detailed characteristics of anthropometric parameters and the anthropometric indexes developed on the basis of those parameters, i.a., BMI, WHR and WHtR. They are a very important element in nutritional status assessment and estimation of associated health risks. Presentation of usefulness of BMI and its cut-off points among elderly people deserves special attention. The first part of this article is a collection of information about basic anthropometric measurements, which will facilitate their use and interpretation, which may be particularly important for young researchers, beginning a nutrition or clinical studies.

Słowa kluczowe

parametry antropometryczne, wskaźniki antropometryczne, BMI, WHR, WHtR

Key words

anthropometric parameters, anthropometric indicators, BMI, WHR, WHtR

Piśmiennictwo (28)

  1. Jarosz M, red. Praktyczny podręcznik dietetyki. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2010.
  2. Jarosz M, red. Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2011.
  3. Wronka L, Sińska B, Wójcik Z. Przegląd metod oceny stanu odżywienia osób dorosłych – cz. I: metody antropometryczne. Żyw Człow Metab. 2010;37:268–280.
  4. Gibson RS. Principles of Nutritional Assessment. 2 wyd. Nowy Jork, NY: Oxford University Press; 2005. https://global.oup.com/academic/product/principles-of-nutritional-assessment-9780195171693?cc=pl&lang=en&. Dostęp 27.09.2018.
  5. Centers for Disease Control and Prevention. National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES): Anthropometry procedures manual. CDC: 2007;3–15. https://www.cdc.gov/nchs/data/nhanes/nhanes_07_08/manual_an.pdf. Dostęp 27.09.2018.
  6. WHO. Waist circumference and Waist-Hip Ratio: Report of a WHO Expert Consultation. Genewa, Szwajcaria: WHO; 2008. https://www.cdc.gov/nchs/data/nhanes/nhanes_07_08/manual_an.pdf. Dostęp 27.09.2018.
  7. International Diabetes Federation. The IDF consensus worldwide definition of the Metabolic Syndrome. IDF; 2006. https://www.idf.org/e-library/consensus-statements/60-idfconsensus-worldwide-definitionof-the-metabolic-syndrome.html. Dostęp 27.09.2018.
  8. National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III): Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III) final report. Circulation. 2002;106(25):3143–3421.
  9. NHLBI Obesity Education Initiative. The practical guide: Identification, evaluation, and treatment of overweight and obesity in adults. National Institutes of Health; 2000. https://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/guidelines/prctgd_c.pdf. Dostęp 27.09.2018.
  10. Roszkowski W, Chmara-Pawlińska R. Somatometria osób starszych jako wskaźnik stanu odżywienia. Roczn PZH. 2003;54(4):399–408.
  11. International Society for the Advancement of Kinanthropometry. International Standards for Anthropometric Assessment. http://www.ceap.br/material/MAT17032011184632.pdf. Dostęp 1.08.2017.
  12. Eknoyan E. Adolphe Quetelet (1796–1874): The average man and indices of obesity. Nephrol Dial Transplant. 2008;23(1):47–51.
  13. WHO Obesity. Preventing and managing the global epidemic: Report of a WHO Consultation. Genewa, Szwajcaria: WHO; 2000.
  14. WHO. BMI classification. http://apps.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html Dostęp 1.08.2017.
  15. Dżygadło B, Łepecka-Klusek C, Pilewski B. Wykorzystanie analizy impedancji bioelektrycznej w profilaktyce i leczeniu nadwagi i otyłości. Probl Hig Epidemiol. 2012;93(2):274–280.
  16. WHO. Obesity: Preventing and managing the global epidemic: Report of a WHO consultation on obesity. WHO/NUT/NCD/981. WHO; Genewa, Szwajcaria; 1998.
  17. National Obesity Observatory. Body Mass Index as a measure of obesity. 2009; 2–5.
  18. Rothman KJ. BMI-related errors in the measurement of obesity. Int J Obes (Lond). 2008;32(supl 3):S56–59.
  19. Queensland Government. A consensus document from Dietitian/Nutritionists from the Nutrition Education Materials Online: NEMO. 2014. www.health.qld.gov.au. Dostęp 1.08.2017.
  20. Babiarczyk B, Turbiarz A. Body Mass Index in elderly people: Do the reference ranges matter? Prog Health Sci. 2012;2(1):58–67.
  21. Vague J. A determinant factor of the forms of obesity. Obesity. 1996;4:201–203.
  22. Bray GA. Medical consequences of obesity. J Clin Endocrinol Metab. 2004;89(6): 2583–2589. http://press.endocrine.org/doi/full/10.1210/jc.2004-0535.
  23. Nawarycz T, Jankowski J, Baszczyński J, Nawarycz-Ostrowska L, Kajdos Z. Analiza porównawcza niektórych metod oznaczania zawartości tkanki tłuszczowej. Prz Antropol. 1996;59:101–106.
  24. Lee JS, Aoki K, Kawakubo K, Gunji A. A study on indices of body fat distribution for screening for obesity. J Occup Health. 1995;37:9–18.
  25. Hsieh SD, Yoshinaga H. Abdominal fat distribution and coronary heart disease risk factors in men-waist/height ratio as a simple and useful predictor. Int J Obes Relat Metab Disord. 1995;19(8):585–589.
  26. Ashwell M, Lejeune S, McPherson K. Ratio of waist circumference to height may be better indicator of need for weight management. BMJ. 1996;312(7027):377.
  27. Browning LM, Hsieh SD, Ashwell M. A systematic review of waist-to-height ratio as a screening tool for the prediction of cardiovascular disease and diabetes: 0•5 could be a suitable global boundary value. Nutr Res Rev. 2010;23(2):247–269.
  28. Ashwell M, Hsieh SD. Six reasons why the waist-to-height ratio is a rapid and effective global indicator for health risks of obesity and how its use could simplify the international public health message on obesity. Int J Food Sci Nutr. 2005;56(5):303–307.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu