Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2017, tom 7, nr 3, lipiec-wrzesień, str. 177–187

doi: 10.17219/pzp/70426

Typ publikacji: praca oryginalna

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Wiedza żywieniowa pracowników ochrony zdrowia

Nutrition knowledge of healthcare staff

Katarzyna B. Bator1,A,B,C,D,F

1 Katedra i Zakład Podstawowych Nauk Medycznych, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Bytom

Streszczenie

Wprowadzenie. Żywienie jest najważniejszym czynnikiem kształtującym stan zdrowia człowieka, a w czasie choroby wpływa na proces leczenia. W zapobieganiu chorobom istotną rolę odgrywa edukacja zdrowotna społeczeństwa, zwłaszcza dotycząca odżywiania i aktywności fizycznej. Proces ten zależy od wykwalifikowanego personelu medycznego. Właściwie zorganizowana opieka medyczna powinna charakteryzować się możliwie jak najwyższą jakością i efektywnością z wykorzystaniem odpowiedniego poziomu wiedzy pracowników ochrony zdrowia.
Cel pracy. Ocena wiedzy żywieniowej, wiedzy z zakresu profilaktyki zdrowotnej oraz stanu odżywienia pracowników ochrony zdrowia.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 113 pracowników jednego ze szpitali powiatowych województwa śląskiego. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem anonimowej ankiety (I etap) oraz analizę BIA składu ciała za pomocą urządzenia Tanita BC 420 P MA (II etap).
Wyniki. Na podstawie przeprowadzonych badań zaobserwowano, że posiadana przez pracowników ochrony zdrowia wiedza dotycząca żywienia i prozdrowotnych zachowań żywieniowych jest niewystarczająca. Wartości BMI wskazywały na występowanie nadmiernej masy ciała u większości badanych (64,61%). U prawie połowy pracowników szpitala (49%) stwierdzono ponadnormatywną zawartość tkanki tłuszczowej.
Wnioski. Ankietowanych charakteryzuje niedostateczny poziom wiedzy żywieniowej. Nie wykazano korelacji między wiedzą żywieniową a stanem odżywienia respondentów. Lekarze i pielęgniarki mają większą wiedzę od pozostałych pracowników. Rolę opiekuna i edukatora żywieniowego w placówkach ochrony zdrowia powinien pełnić wykwalifikowany dietetyk.

Słowa kluczowe

stan odżywienia, pracownicy ochrony zdrowia, impedancja bioelektryczna, wiedza żywieniowa

Piśmiennictwo (34)

  1. Janowski M, Rasińska R. Wybrane zachowania zdrowotne pracowników ochrony zdrowia. Pielęg Pol. 2015; 2(56): 164–169.
  2. Sachocka L, Wojtyłko A, Grad I, Kiliś-Pstrusińska K. Sposób odżywiania pracowników ochrony zdrowia na przykładzie studentów studiów niestacjonarnych PMWSZ w Opolu. Piel Zdr Publ. 2012; 2(2): 109–112.
  3. Lipka A, Janiszewski M, Musiałek M, Dłużniewski M. Studenci medycyny a zdrowy styl życia. Pedagogika Społeczna. 2015; 56(2): 189–203.
  4. Jarosz M (red.). Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach. Warszawa: IŻiŻ; 2011.
  5. Niedźwiedzka M, Grzybowski A. Sposób żywienia wybranej grupy lekarzy. Probl Hig Epidemiol. 2011; 92(4): 973–976.
  6. Podgórska L, Paśnik K. Rola dietetyka w prowadzeniu chorego leczonego bariatrycznie. Piel Zdr Publ. 2014; 4(3): 277–283.
  7. Walczak M. Dietetyk w systemie ochrony zdrowia w Polsce i w wybranych krajach. Pr Nauk Uniw Ekon Wroc. 2013; 319: 194–217.
  8. Informacja o wynikach kontroli żywienia i utrzymania czystości w szpitalach publicznych – raport NIK, Delegatura w Krakowie (Nr ewid. 9/2009/P08141/LKR), 2009; https://www.nik.gov.pl/plik/id,95,vp,95.pdf (data dostępu: 6.05.2016).
  9. Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K. Wytyczne ESH/ESC dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym w 2013 roku. Kardiol Pol. 2013; 71(3): 27–118.
  10. Orlicz-Szczęsna G, Szymańska M, Kucharska K. Rola żywienia w leczeniu zaburzeń lipidowych. Curr Probl Psychiatry. 2011; 12(3): 363–366.
  11. Bornszeska-Kornacka M, Wachtan-Janicka J, Wesołowska A, et al. Stanowisko grupy ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji. Stand Med, Pediatr. 2013; 10: 265–279.
  12. Lewtak K, Poznańska A. Uwarunkowania prowadzenia edukacji zdrowotnej pacjentów przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Przegl Epidemiol. 2012; 66: 697–704.
  13. Wojciechowska M, Izdebska E. Profilaktyka nadciśnienia tętniczego. Med Og Nauk Zdr. 2014; 20(4): 370–373.
  14. Arendt A, Laszczyńska M, Bażydło M, Kotwas A, Karakiewicz B. Ocena zachowań zdrowotnych mężczyzn po 40 roku życia. Probl Hig Epidemiol. 2014; 95(3): 659–666.
  15. Cianciara D. Społeczny wymiar żywienia – zadania dla promocji zdrowi w Polsce. Hygeia Public Health. 2011; 46(1): 21–24.
  16. Burczyński T, Gotlib J. Ocena wiedzy pacjentów w fazie rekonwalescencji po zabiegu angioplastyki tętnic wieńcowych na temat eliminowania czynników ryzyka choroby wieńcowej jako elementu prozdrowotnego stylu życia. Med Og Nauk Zdr. 2014; 20(2): 199–207.
  17. Sałaga-Pylak M, Pikuła A, Borzęcki A. Interprofessional topics in didactic activity of the Department of Hygiene At the Medical University of Lublin. Probl Hig Epidemiol. 2006; 86(4): 412–416.
  18. Grabowska H, Grabowski W, Świetlik D, Narkiewicz K. Wpływ samooceny na zakres przygotowania pielęgniarek do prewencji nadciśnienia tętniczego. Probl Pielęg. 2013; 21(2): 156–163.
  19. Grabowska H, Grabowski W, Grzegorczyk M, et al. Wpływ diety na ryzyko pierwotnego nadciśnienia tętniczego. Zalecenia dietetyczne stosowane w prewencji nadciśnienia tętniczego. Probl Pielęg. 2011; 19(4): 538–544.
  20. Napierała M, Hermann D, Gutowska I, Bryśkiewicz M, Homa K. Weryfikacja mitów żywieniowych na temat diety cukrzycowej. Diabetol Klin. 2013; 2(1): 3–8.
  21. Boratyn-Dubiel L, Chmiel Z. Znaczenie edukacji zdrowotnej dla pacjentów z cukrzycą. Zdr Publ. 2010; 120(3): 316–323.
  22. Hołyńska A, Kucharska A, Sińska B, Panczyk M. Poziom wiedzy żywieniowej a sposób żywienia chorych na cukrzycę leczonych insuliną. Pol Med J. 2015; 39(233): 292–296.
  23. Bronkowska M, Zatońska K, Orzeł D, Biernat J. Ocena wiedzy żywieniowej osób z cukrzycą typu 2 w świetle zaleceń dietetycznych. Bromat Chem Toksykol. 2013; 4: 520–530.
  24. Słońska Z, Borowiec A, Makowska M. Wiedza i postrzeganie własnych kompetencji oraz udzielanie porad z zakresu wybranych behawioralnych czynników ryzyka chorób układu krążenia wśród pielęgniarek podstawowej opieki zdrowotnej. Pol Przegl Kardiol. 2007; 9(1): 15–19.
  25. Nowakowska I, Kubara K. We mnie jest moc! Czy społeczeństwo ma wiedzę na temat korzyści płynących z profilaktyki zdrowotnej? Pielęg Pol. 2015; 2(56): 149–152.
  26. Rasińska R, Nowakowska I. Postrzeganie zdrowia przez pielęgniarki po czterdziestym roku życia. Pielęg Pol. 2014; 2(52): 111–116.
  27. Waśkiewicz A. Jakość żywienia i poziom wiedzy zdrowotnej u młodych dorosłych Polaków – badanie WOBASZ. Probl Hig Epidemiol. 2010; 91(2): 233–237.
  28. Gacek M. Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna w grupie lekarzy. Probl Hig Epidemiol. 2011; 92(2): 254–259.
  29. Janiszewska R. Ocena składu ciała metodą bioelektrycznej impedancji u studentów o różnym stopniu aktywności fizycznej. Med Og Nauk Zdr. 2013; 18(2): 173–176.
  30. Maćkowska-Kędziora A, Cieślewicz A, Baszko A, Jabłecka A. Czy konieczna jest modyfikacja zaleceń żywieniowych w zespole metabolicznym (zespół X)? Farm Współ. 2014; 7: 57–61.
  31. Tsigos C, Hainer V, Basdevant A, et al. Management of obesity in adults: European clinical practice guidelines. Endokrynol Otyłość. 2009; 5(3): 87–98.
  32. Pyrzyńska E. Zalecenia żywieniowe i formy ich rozpowszechniania. Zesz Nauk UE, Kraków. 2014; 3(927): 75–86.
  33. Rybkowska A. Mity i stereotypy żywieniowe. Zesz Nauk AM, Gdynia. 2014; 86: 7–15.
  34. Taradejna B. Rola kompetencji zawodowych na współczesnym rynku pracy. Bezp Pr Nauk Prakt. 2014; 8: 22–26.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu