Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2017, tom 7, nr 1, styczeń-marzec, str. 35–43

doi: 10.17219/pzp/66330

Typ publikacji: praca oryginalna

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Częstotliwość spożycia wybranych produktów spożywczych przez studentów opolskich, śląskich i dolnośląskich uczelni

The frequency of consumption of selected food products by students from Opole Voivodship, Lower Silesia and Silesian universities

Ewa Malczyk1,A,C,D,F, Marzena Zołoteńka-Synowiec1,B,C,E, Beata Całyniuk2,B,E,F, Agata Malczyk3,B,C,D, Joanna Synowiec4,B,C

1 Instytut Dietetyki, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie, Nysa

2 Katedra Dietetyki, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice

3 Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice

4 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie, Nysa

Streszczenie

Wprowadzenie. Sposób żywienia, obok aktywności fizycznej, jest jednym z dominujących czynników decydujących o utrzymaniu i doskonaleniu potencjału zdrowotnego człowieka. Racjonalna dieta pokrywająca zapotrzebowanie organizmu na wszystkie niezbędne składniki odżywcze nie tylko umożliwia zachowanie zdrowia i odpowiedni rozwój psychofizyczny jednostki, ale także zmniejsza ryzyko wystąpienia nadwagi i otyłości oraz innych przewlekłych chorób niezakaźnych, między innymi układu krążenia, cukrzycy typu 2 i osteoporozy.
Cel pracy. Ocena częstotliwości spożycia wybranych produktów spożywczych przez studentów uczelni wyższych.
Materiał i metody. Badaniem objęto 422 studentów z 3 województw: opolskiego, dolnośląskiego i śląskiego. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, wykorzystując autorski kwestionariusz ankiety w formie tabeli z wybranymi produktami spożywczymi. Analizowano zależności występujące między częstością spożycia produktów a płcią badanych. Studenci określali częstotliwość spożycia wybranych produktów spożywczych za pomocą sześciostopniowej skali.
Wyniki. Częstotliwość spożycia wybranych produktów spożywczych była istotnie statystycznie zależna od płci badanych. Kobiety częściej spożywały ciemne pieczywo, mleko i napoje mleczne, sery kwasowe, ryby, masło, ciasta i ciastka, surowe i gotowane warzywa oraz owoce, a także wodę mineralną, kawę naturalną i herbatę. Z kolei mężczyźni częściej wybierali pieczywo jasne, ryż, jaja, czerwone mięso, słone przekąski, produkty typu fast food, frytki, napoje gazowane oraz alkohole. Sposób żywienia większości badanych studentów odbiegał od zalecanego modelu odżywiania. Za nieprawidłowe nawyki żywieniowe wszystkich studentów uznano: zbyt małą częstość spożycia pełnoziarnistego pieczywa, kasz, ryżu, mleka i jego przetworów, ryb, suchych nasion roślin strączkowych, warzyw oraz owoców.
Wnioski. Nawyki żywieniowe w zakresie częstotliwości spożycia wybranych produktów spożywczych wymagają zmian i wskazują na potrzebę zwiększenia świadomości badanych studentów, szczególnie płci męskiej, odnośnie do roli prawidłowego odżywiania się jako ważnego elementu profilaktyki zdrowotnej.

Abstract

Background. Diet, in addition to physical activity, is one of dominant factors determining the maintenance and improvement of human health.
Objectives. The aim of the study was to evaluate the frequency of consumption of selected food products by university students.
Material and Methods. The study included 422 students from 3 regions: Opole, Lower Silesia and Silesia. In the study, the authors used poll diagnostic method, an original questionnaire in the form of a table with selected food products. Students determined the frequency of consumption of selected food products on a 6-level scale.
Results. The frequency of consumption of selected food products depended on respondents’ gender. Women showed higher consumption frequency of dark bread, milk, milk drinks, acid cheese, fish, butter, cakes, pastries, cooked and raw vegetables, fruits, mineral water, natural coffee, and tea. On the other hand, men more frequently consumed white bread, rice, eggs, red meat, salty snacks, fast food, chips, soft drinks, and alcohol. The diet of the majority of surveyed students from Opole, Silesia and Lower Silesia universities differed from the recommended nutrition model. Bad eating habits in both sexes included too low consumption frequency of whole-wheat bread, groats, rice, milk and dairy products, fish, dry legumes, vegetables and fruits. Taking into account the frequency of consuming selected food products, we demonstrated that women consume more dark bread, milk and milk drinks, cheese, raw and cooked vegetables, fruits, and mineral water.
Conclusion. Eating habits in terms of the frequency of eating selected food products not only require modification, but also indicate a need to increase the awareness of surveyed students, especially males, about the role of proper nutrition in preventive health care.

Słowa kluczowe

studenci, częstotliwość spożycia, produkty spożywcze

Key words

students, frequency of consumption, food products

Piśmiennictwo (30)

  1. Szczerbiński R, Karczewski J, Maksymowicz-Jaroszuk J: Wybrane zachowania zdrowotne studentów Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki – zachowania żywieniowe. Bromat Chem Toksykol. 2011;44(3):409–414.
  2. Kin-Kit L, Concepcion RY, Lee H, et al.: An examination of sex differences in relaton to the eating habits and nutrient intakes of univesity students. J Nutr Educ Behav. 2012;44(3):246–250.
  3. Łaszek M, Nowacka E, Gawron-Skarbek A, Szatko F: Negatywne wzorce zachowań zdrowotnych studentów. Część II. Aktywność ruchowa i nawyki żywieniowe. Probl Hig Epidemiol. 2011;92(3):461–465.
  4. Deliens T, Clarys P, De Bourdeaudhuij I, Deforche B: Determinants of eating behaviour in university students: a gualitative study using focus group discussions. BMC Public Health. 2014. doi:10.1186/1471-2458-14-53.
  5. Myszkowska-Ryciak J, Kraśniewska A, Harton A, Gajewska D: Porównanie wybranych zachowań żywieniowych studentek Akademii Wychowa-nia Fizycznego i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Probl Hig Epidemiol. 2011;92(4):931–934.
  6. Mojka K: Wybrane produkty żywności wygodnej – ocena preferencji i częstotliwości ich spożycia wśród studentów. Probl Hig Epidemiol. 2012;93(4):828–833.
  7. Rasińska R: Analiza wybranych wyznaczników kształtowania postaw prozdrowotnych młodzieży akademickiej. Praca doktorska. Poznań: Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Wydział Nauk o Zdrowiu; 2010.
  8. Wyka J, Żechałko-Czajkowska A: Ocena sposobu żywienia studentów I roku Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Roczn PZH. 2007;58(1): 327–331.
  9. Kolarzyk E, Szpakow A, Skop A: Porównanie częstości spożycia wybranych grup produktów spożywczych przez studentki z Krakowa i Grodna. Probl Hig Epidemiol. 2005;86(1):36–40.
  10. Duda B: Sposób żywienia wśród młodzieży akademickiej. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin – Polonia; 2005;60(85):135–138.
  11. Semeniuk W: Zwyczaje żywieniowe studentów z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie stosujących diety alternatywne. Żywn Nauk Techn Jakość. 2009;4(65):227– 235.
  12. Hamułka J, Wawrzyniak A: Analiza spożycia głównych źródeł włókna pokarmowego ogółem oraz jego frakcji w wybranej grupie młodych kobiet. Probl Hig Epidemiol. 2011;92(4):813–815.
  13. Lebiedzińska A: Wybrane produkty zbożowe jako elementy funkcjonalne diety – częstość spożycia produktów zbożowych wśród studentów. Roczn PZH. 2007;58(1):295–300.
  14. Szponar B, Krzyszycha R: Ocena sposobu odżywiania studentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w roku akademickim 2007–2008. Bromat Chem Toksykol. 2009;42(2):111–116.
  15. Stefańska E, Ostrowska L, Radziejewska I, Kardasz M: Zwyczaje żywieniowe studentek UMB w zależności od sytuacji ekonomiczno-społecznej. Roczn PZH. 2011;62(1):59–63.
  16. Flaczyk E, Górecka D, Kobus J, Szymandera-Buszka K: Porównanie częstości spożycia przetworów zbożowych wśród osób młodych i starszych. Żyw Człow Metab. 2007;34,1/2:766–771.
  17. Bieżanowska-Kopeć R, Stańczyk A, Kopeć A, Leszczyńska T: Częstotliwość spożycia wybranych produktów bogatych w przeciwutleniacze przez studentów wyższych uczelni województwa małopolskiego. Bromat Chem Toksykol. 2012;45(3):1082–1086.
  18. Kowalska A: Zwyczaje żywieniowe studentów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Roczn PZH. 2010;61(3):277–282.
  19. Adamczyk G, Anioła P, Czubak W: Preferencje ludzi młodych na rynku mleka. J Agribus Rural Dev. 2009;4(14):5–12.
  20. Krasnowska G, Salejda A: Czynniki wpływające na wybór mlecznych napojów fermentowanych przez studentów Wrocławia. Żywn Nauk Techn Jakość. 2008;3(58):33–46.
  21. Mojka K, Biel W: Czynniki wpływające na wybór mlecznych napojów fermentowanych przez młodzież akademicką – doniesienie wstępne. Hyg Publ Health. 2012;47(3):371–377.
  22. Kosicka-Gębska M, Jeznach M, Jeżewska-Zychowicz M: Spożycie słodyczy a poglądy konsumentów o ich wpływie na zdrowie i funkcjonowanie człowieka. Bromat Chem Toksykol. 2011;44(3):999–1004.
  23. Niedźwiecka J, Kapka-Skrzypczak L, Michalak-Majewska M: Zwyczaje żywieniowe związane z konsumpcją produktów stanowiących źródło kwasów tłuszczowych trans – implikacje zdrowotne wysokiego spożycia. Med Og Nauki Zdr. 2013;19(3):385–388.
  24. Górnicka M, Borowska U, Frąckiewicz J: Wybrane aspekty żywienia studentów polskich i norweskich. [W:] Znaczenie racjonalnego żywienia w edukacji zdrowotnej. Red.: Wolska-Adamczyk A. Warszawa: WSIiZ; 2015:137–150.
  25. Bartosiuk E, Markiewicz-Żykowska R, Puścion A, Mystkowska K: Ocena spożycia żywności typu fast food oraz napojów energetyzujących i alkoholu wśród grupy studentek Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Bromat Chem Toksykol. 2012;45(3):766–770.
  26. Gawęcki J, Twardowska M, Łoboda D: Zwyczaje młodzieży akademickiej dotyczące spożywania napojów – badania wstępne. Żywn Nauk Techn Jakość. 2009;4(65):204–210.
  27. Drywień ME, Nadolna A: Ocena spożycia wód butelkowanych jako źródła wybranych składników mineralnych wśród młodzieży akademickiej. Roczn PZH. 2012;63(3):347–352.
  28. Skibniewska KA, Radzymińska M, Jaworska MM, Babicz-Zielińska E: Badania zwyczajów żywieniowych studentów Polskich i Belgijskich. Żywn Nauk Techn Jakość. 2009;4(65):250–258.
  29. Seidler T, Szczuko M: Ocena sposobu żywienia studentów Akademii Rolniczej w Szczecinie w 2006 roku. Cz. III. Spożycie kawy, herbaty, alkoholu i palenie papierosów. Roczn PZH. 2009;3:241–244.
  30. Duda G, Przysławski J, Wróbel J, Goj M: Analiza spożycia napojów alkoholowych przez młodzież akademicką. Żyw Człow Metab. 2007; 3:858–862.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu