Streszczenie

Wprowadzenie. Suplement diety to środek spożywczy będący skoncentrowanym źródłem witamin, mikroelementów i innych substancji odżywczych. W przypadku stanów uniemożliwiających zapewnienie właściwego zapotrzebowania na poszczególne składniki, takich jak: choroby, stosowanie niezbilansowanych diet, styl życia (sportowcy) lub ciąża, ich przyjmowanie jest zasadne. Od kilku lat obserwuje się jednak zwiększenie spożycia suplementów, które nie zawsze jest związane z niedoborami pokarmowymi, ale raczej z chęcią poprawy wyglądu, zmniejszenia masy ciała lub dodania energii. Ważna jest więc kontrola ilości i częstotliwości spożywania suplementów, gdyż nadmierna ich podaż z pożywieniem może mieć negatywne skutki zdrowotne.
Cel pracy. Ocena rodzaju i przyczyn spożywania suplementów diety przez studentów.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono metodą ankietową wśród 94 studentów w wieku 19–26 lat. Przeanalizowano zależność między stosowaniem suplementów diety a wskaźnikami demograficznymi (płeć i miejsce zamieszkania) oraz powody suplementacji.
Wyniki. Ponad połowa ankietowanych studentów stosuje suplementy diety (55%). Wśród mieszkańców miast po suplementy sięga 64% badanych, a wśród mieszkańców wsi – 42%. Większość studentów (62%) uważa, że zna skutki uboczne stosowania suplementów diety, ale połowa z nich (52%) nie informuje lekarza o ich przyjmowaniu, a 25% nie odwiedza lekarza w czasie ich stosowania. Głównym czynnikiem, który skłonił badanych do zakupu suplementów była informacja na opakowaniu i w Internecie (20 i 29%), a najmniejszy wpływ na ich zakup miały wygląd opakowania (2%), porada lekarska i cena (po 4%). Ponad połowa osób (60%) stosuje jeden rodzaj suplementu diety, głównie są to preparaty witaminowo-mineralne. Większość ankietowanych (78%) twierdzi, że ich stan zdrowia poprawił się po zażyciu suplementów.
Wnioski. Studenci nie uważają, że konsultacja medyczna jest niezbędna w czasie stosowania suplementów. Zarówno przy zakupie, jak i podczas przyjmowania suplementów opierają się na innych źródłach niż porada medyczna i w większości przypadków stosują te preparaty poza kontrolą lekarza. Nieuzasadniona i niekontrolowana suplementacja diety może prowadzić do przedawkowania preparatów witaminowych i wywołania niepożądanych skutków ubocznych.

Abstract

Background. Dietary supplement is a concentrated source of vitamins, minerals and other nutrients. When providing the appropriate nutrients is impossible, as in case for example of disease, unbalanced diet or pregnancy, taking them is justified. However, the consumption of supplements has increased in the last few years, which has not always been linked to nutrient deficiency, but to the intention of improving one’s appearance, reducing body okreśweight or increasing energy. It is important to monitor the frequency and quantity of supplement intake because excessive consumption may result in negative health effects.
Objectives. The aim of the study is to assess the type and causes of the dietary supplements consumption by the students.
Material and Methods. The study was conducted via a questionnaire on 94 students aged 19–26 years. The relationship between the use of dietary supplements, demographic data (sex and place of residence) and the reasons for supplementations has been analyzed.
Results. More than a half of the surveyed students use dietary supplements. As far as the urban population is concerned, supplementation reached 64% of the respondents and 42% in the rural areas. Most students (62%) believe that they are aware of the side effects of dietary supplements use, but 52% of them have never informed the doctor about taking them and 25% don’t visit the doctor during the supplement use. The main factors that contributed to purchasing the supplements were the information on the packaging (20%) and on the Internet (29%), and the least influential factors were the packaging itself (2%), doctor’s recommendation and the price (4%). More than a half of people (60%) used one type of dietary supplements, mainly vitamins and minerals. Majority of respondents (78%) said that their health improved after taking the supplements.
Conclusion. Sex and the place of residence have a great influence on the use of dietary supplements – women and city dwellers take them more often than men and people living in rural areas. Students do not consider medical consultation necessary when using supplements – the decision to buy and take supplements is not usually based on the doctor’s recommendation but on other sources, and their intake is not normally controlled by doctors. Unjustified and uncontrolled supplementation can lead to an overdose of vitamins and cause undesirable side effects.