Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2016, tom 6, nr 3, lipiec-wrzesień, str. 241–245

doi: 10.17219/pzp/60914

Typ publikacji: praca poglądowa

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Zespół metaboliczny jako kolejna choroba cywilizacyjna

Metabolic Syndrome as Another Disease of Affluence

Arleta Dołowacka1,B,C,D,F

1 Katedra i Zakład Biochemii Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław

Streszczenie

Pojęcie „zespół metaboliczny” oznacza wszystkie czynniki, które współistniejąc w organizmie, zwiększają ryzyko wystąpienia miażdżycy, cukrzycy typu 2 oraz powikłań sercowo-naczyniowych. Do czynników tych należą: hiperinsulinemia, insulinooporność, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość i hipercholesterolemia. Liczne badania, które obejmowały ponad 900 000 pacjentów wykazały, że w przypadku osób, u których rozpoznano zespół metaboliczny istniało 2-krotnie większe ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, a całkowity wskaźnik zgonów w tej grupie chorych był 1,5-krotnie wyższy. Badania te dowiodły także, że częstość pojawienia się epizodów sercowo-naczyniowych była większa u kobiet chorujących na zespół metaboliczny niż u mężczyzn. Coraz częściej zespół metaboliczny jest rozpoznawany wśród ludzi dorosłych cierpiących na otyłość. Śmiało można stwierdzić, że w przyszłości zespół metaboliczny może wyprzedzić palenie będące wiodącym czynnikiem ryzyka chorób serca. Aby uniknąć takiej sytuacji, co jest bardzo możliwe, i zmniejszyć zapadalność na zespół metaboliczny należy głównie zmienić styl życia. Zdrowy styl życia to zobowiązanie na całe życie. Trzeba pamiętać, że kontrolowanie pacjenta, u którego rozpoznano zespół metaboliczny wymaga bardzo dużo czasu, wysiłku oraz pracy zespołowej wielu osób z zakresu opieki zdrowotnej.

Abstract

The term “metabolic syndrom” refers to the co-existing factors in the body that increase the risk of atherosclerosis, type 2 diabetes and cardiovascular complications. These factors include: hyperinsulinemia, insulin resistance, hypertension, diabetes, obesity and hypercholesterolemia. Numerous studies that included over 900 000 patients showed that in people with metabolic syndrome the risk of cardiovascular disease was twice as high and their death rate overall 1.5 times higher than in healthy ones. The incidence of cardiovascular events was higher in women with metabolic syndrome than in men. Metabolic syndrome is becoming more common due to a rise in obesity rates among adults. In the future, metabolic syndrome may overtake smoking as the leading risk factor for heart disease. It is possible to prevent or delay metabolic syndrome, mainly with lifestyle changes. A healthy lifestyle is a lifelong commitment. A long-term effort and cooperation with health care providers is required to successfully control metabolic syndrome.

Słowa kluczowe

zespół metaboliczny, insulinooporność, reaktywne formy tlenu

Key words

metabolic syndrome, insulin resistance, reactive oxygen species

Piśmiennictwo (22)

  1. Gami A.S., Witt B.J., Howard D.E.: Metabolic syndrome and risk of incident cardiovascular events and death: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies. J. Am. Coll. Cardiol. 2007, 49, 403–414.
  2. Mottillo S., Filion K.B., Genest J.: The metabolic syndrome and cardiovascular risk a systematic review and metaanalysis. J. Am. Coll. Cardiol. 2010, 56, 1113–1132.
  3. World Health Organization wg Alberti K.G., Zimmet P.Z.: Definition, diagnosis and classification of diabetes mellitus and its complications. Part 1: diagnosis and classification of diabetes mellitus provisional report of a WHO consultation. Diabet. Med. 1998, 15, 539–553.
  4. National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III wg Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. Executive Summary of The Third Report of The National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, And Treatment of High Blood Cholesterol In Adults (Adult Treatment Panel III). JAMA 2001, 285, 2486–2497.
  5. International Diabetes Federation wg Alberti K.G., Zimmet P., Shaw J.: IDF Epidemiology Task Force Consensus Group. The metabolic syndrome – a new worldwide definition. Lancet 2005, 366, 1059–1062.
  6. American Heart Association/National Heart Lung, and Blood Institute wg Alberti K.G., Eckel R.H., Grundy S.M., Zimmet P.Z., Cleeman J.l., Donato K.A., Fruchart J.C., James W.P., Loria C.M., Smith S.C. Jr.: Harmonizing the metabolic syndrome: a joint interim statement of the International Diabetes Federation Task Force on Epidemiology and Prevention; National Heart, Lung, and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society; and International Association for the Study of Obesity. Circulation 2009, 120, 1640–1645.
  7. Ford E.S., Giles W.H., Dietz W.H.: Prevalence of the metabolic syndrome among US adults. Findings from the Third National Health and Nutrition Examination Survey. JAMA 2002, 287, 356–359.
  8. Forouhi N.G., Sattar N., McKeigue P.M.: Relation of C-reactive protein to body fat distribution and features of the metabolic syndrome in Europeans and South Asians. Int. J. Obes. 2001, 25(9), 1327–1331.
  9. Ford E.S., Giles W.H.: A comparison of the prevalence of the metabolic syndrome using two proposed defi nitions. Diab. Care 2003, 26, 575–581.
  10. Isomaa B., Almgren P., Tuomi T., Forsen B., Lahti K., Nissen M., Taskinen M.R., Groop L.: Cardiovascular morbidity and mortality associated with the metabolic syndrome. Diab. Care 2001, 24, 683–689.
  11. Lakka H.M., Laaksonen D.E., Lakka T.A., Niskanen L.K., Kumpusalo E., Tuomilehto J., Salonen J.T.: The metabolic syndrome and total and cardiovascular disease mortality in middle-aged men. JAMA 2002, 288, 2709–2716.
  12. Hussain A., Hydrie M.Z.I., Claussen B., Asghar S.: Type 2 diabetes and obesity: A review. J. Diabetol. 2010, 2, 1, 1–6.
  13. Gumprecht J.: Zespół metaboliczny – czas na krytyczne spojrzenie. Przew. Lek. 2006, 3, 16–18.
  14. Wyrzykowski B., Zdrojewski T., Bandosz P.: Zespół metaboliczny w Polsce. Kardiol. Pol. 2005, 62 (Supl. 2), 30–35.
  15. Kinalska I.: Patofizjologia i następstwa kliniczne insulinooporności. WIG-PRESS, Warszawa 2005, 40–170.
  16. Sattar N., Gaw A., Scherbakova O., Ford I., O’Reilly D.S., Haffner S.M., Isles C., Macfarlane P.W., Packard C.J., Cobbe S.M., Shepherd J.: Metabolic syndrome with and without C-reactive protein as a predictor of coronary heart disease and diabetes in the West of Scotland Coronary Prevention Study. Circulation 2003, 108, 414–419.
  17. Kahn R., Buse J., Ferrannini E.: The metabolic syndrome: time for a critical appraisal: joint statement from the American Diabetes Association and the European Association for the Study of Diabetes. Diab. Care 2005, 28, 2289–2304.
  18. Tatoń J., Czech A., Bernas M.: Otyłość – zespół metaboliczny. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, 97–115.
  19. Sattar N., McConnachie A., Sharper A.G.: Can metabolic syndrome predict cardiovascular disease and diabetes? Outcome data from two prospective studies. Lancet 2008, 371, 1927–1935.
  20. Grundy S.M., Cleeman J.I., Daniels S.R.: Diagnosis and management of the metabolic syndrome: an American Heart Association/National Heart, Lung, and Blood Institute Scientific Statement. Circulation 2005, 112, 2735–2752.
  21. Reaven G.M.: The metabolic syndrome: time to get off the merry-go-round? J. Intern. Med. 2011, 269, 127–136.
  22. Musialik K., Strażyńska A.: Zespół metaboliczny od przeszłości do przyszłości. Now. Lek. 2009, 78, 45–54.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu