Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2015, tom 5, nr 4, październik-grudzień, str. 393–399

doi: 10.17219/pzp/60172

Typ publikacji: praca poglądowa

Język publikacji: angielski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Colorectal Cancer: Does Diet Matter?

Rak jelita grubego. Czy dieta ma znaczenie?

Katarzyna Neubauer1,D,E,F, Iga Gromny2,D,E,F

1 Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Katedra Gastroenterologii i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław

2 Zakład Dietetyki, Katedra Gastroenterologii i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław

Abstract

Colorectal cancer (CRC) is the most common malignancy of the gastrointestinal tract and one of the most common malignancies among men and women in Western countries. The role of dietary factors in CRC development seems to be significant, however, showing the relation of dietary factors in CRC remains challenging. Data supporting the interaction between diet and malignancy development come from: studies with an animal model of the disease, observations regarding geographical variation in CRC incidence, and different studies in people, especially long-term prospective investigations. The most important factor seems to be fiber. Additionally, recently published studies have shown that the diet-related disease obesity is also a risk factor of CRC. Adipokines, substances produced and secreted by adipose tissue, are proposed as a link between obesity and carcinogenesis. Genetic studies will possibly elucidate the complex interactions lying in the background of the development of the malignancy. Moreover, the gut microbiome seems to also play a role. Our paper discusses the current knowledge regarding CRC and diet.

Streszczenie

Rak jelita grubego jest najczęstszym nowotworem złośliwym przewodu pokarmowego i jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych wśród kobiet i mężczyzn w krajach zachodnich. Znaczenie czynników dietetycznych w rozwoju raka jelita grubego wydaje się ważne, ale udowodnienie związku przyczynowego czynnik dietetycznyrak pozostaje wyzwaniem. Za znaczeniem czynników dietetycznych przemawiają: zróżnicowanie geograficzne w częstości występowania nowotworów, badania na modelu zwierzęcym choroby, różnego typu badania prowadzone u ludzi, z których za najważniejsze można uznać trwające wiele lat badania prospektywne. Najważniejszym czynnikiem wydaje się błonnik. Poza tym, ostatnio opublikowane badania wykazały, że otyłość, choroba związana z dietą, jest również czynnikiem ryzyka raka jelita grubego. Wśród substancji, które mogą stanowić ogniwo łączące otyłość i raka jelita grubego są wymieniane adipokiny produkowane i wydzielane przez trzewną tkankę tłuszczową. Złożone związki leżące u podłoża rozwoju raka prawdopodobnie zostaną wyjaśnione również dzięki badaniom genetycznym. Podnosi się także rolę mikroflory jelita grubego. Artykuł omawia aktualne poglądy na temat związku między dietą a rakiem jelita grubego.

Key words

colorectal cancer, fiber, obesity, diet

Słowa kluczowe

rak jelita grubego, błonnik, otyłość, dieta

Piśmiennictwo (39)

  1. Ferlay J., Shin H.R., Bray F., Forman D., Mathers C., Parkin D.M.: Estimates of worldwide burden of cancer in 2008: GLOBOCAN 2008. Int. J. Cancer. 2010, 127, 2893–2917.
  2. Bingham S.A., Day N.E., Luben R., Ferrari P., Silmani N., Norat T., Clavel-Chapelon F., Kesse E., Nieters A., Boeing H., Tjonneland A., Overad K., Martinez C., Dorronsoro M., Gonzales C.A., Key T.J., Trichopolou A., Naska A., Vineis P., Tumino R., Krogh V., Buendo-de-Mesquita H.B., Peeters P.H., Berglund G., Hallmans G., Lund E., Skeie G., Kaaks R., Riboli E.: Dietary fibre in food and protection against colorectal cancer in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC)
  3. Terry P., Giovannuci W., Michels K.B., Bergkvist L., Hansen H., Wolls A.: Fruit, vegetables, dietary fiber, and risk of colorectal cancer. JNCI 2001, 93, 525–533.
  4. Levi F., Pasche C., Lucchini F., La Vecchia C.: Dietary fibre and the risk of colorectal cancer. Eur. J. Cancer 2001, 37, 2091–2096.
  5. Voorrips L.E., Goldbohm R.A., Van Poppel G., Sturmans F., Hermus R.J., Van den Brandt P.A.: Vegetable and fruit consumption and risks of colon and rectal cancer in a prospective cohort study: The Netherlands Cohort Study on Diet and Cancer. Am. J. Epidemiol. 2000, 152, 1081–1092.
  6. Goncalves P., Martel F.: Butyrate and colorectal cancer: the role of butyrate transport. Curr. Drug Metab. 2013, 14, 994–1008.
  7. Rieger M.A., Parlesak A., Pool-Zobel B.L., Rechkemmer G., Bode C.: A diet high in fat and meat but low in dietary fibre increases the genotoxic potential of “faecal water”. Carcinogenesis. 1999, 20, 2311–2316.
  8. Ryan-Harshman M.: Diet and colorectal cancer. Review of the evidence. Can. Fam. Phys. 2007, 53, 1913–1920.
  9. Zandonai A.P., Sonobe H.M., Sawada N.O.: The dietary risk factors for colorectal cancer related to meat consumption. Rev. Esc. Enferm. USP. 2012, 46, 234–239.
  10. Ashmore J.H., Lesko S.M., Miller P.E., Cross A.J., Muscat J.E., Zhu J., Liao J., Harper G., Lazarus P., Hartman T.J.: Association of dietary and supplemental iron and colorectal cancer in a population-based study. Eur. J. Cancer Prev. 2013, 22, 506–511.
  11. Egeberg R., Olsen A., Christensen J., Halkjær J., Jakobsen M.U., Overvad K., Tjønneland A.: Associations between red meat and risks for colon and rectal cancer depend on the type of red meat consumed. J. Nutr. 2013, 143, 464–472.
  12. Sinha R., Chow W.H., Kulldorff M., Denobile J., Garcia-Closas M., Weil R., Hoover R.N., Rothman N.: Well-done, grilled red meat increases the risk of colorectal adenomas. Cancer Res. 1999, 59, 4320.
  13. Bidoli E., Franceschi S., Talamini R., Barra S., La Vecchia C.: Food consumption and cancer of the colon and rectum in north-eastern Italy. Int. J. Cancer. 1992, 50, 223–229.
  14. Jedrychowski W., Maugeri U., Pac A., Sochacka-Tatara E., Galas A.: Protective effect of fish consumption on colorectal cancer risk. Hospital-based case-control study in Eastern Europe. Ann. Nutr. Metab. 2008, 53, 295–302.
  15. Kimura Y., Kono S., Toyomura K., Nagano J., Mizoue T., Moore M.A., Mibu R., Tanaka M., Kakeji Y., Maehara Y., Okamura T., Ikejiri K., Futami K., Yasunami Y., Maekawa T., Takenaka K., Ichimiya H., Imaizumi N.: Meat, fish and fat intake in relation to subsite-specific risk of colorectal cancer: The Fukuoka Colorectal Cancer Study. Cancer Sci. 2007, 98, 590–597.
  16. Hull M.A.: Omega-3 polyunsaturated fatty acids. Best Pract. Res. Clin. Gastroenterol. 2011, 25, 547–554.
  17. Norat T., Riboli E.: Dairy products and colorectal cancer. A review of possible mechanisms and epidemiological evidence. Eur. J. Clin. Nutr. 2003, 57, 1–17.
  18. Murphy N., Norat T., Ferrari P., Jenab M., Bueno-de-Mesquita B., Skeie G., Olsen A., Tjønneland A., Dahm C.C., Overvad K., Boutron-Ruault M.C., Clavel-Chapelon F., Nailler L., Kaaks R., Teucher B., Boeing H., Bergmann M.M., Trichopoulou A., Lagiou P., Trichopoulos D., Palli D., Pala V., Tumino R., Vineis P., Panico S., Peeters P.H., Dik V.K., Weiderpass E., Lund E., Garcia J.R., Zamora-Ros R., Pérez M.J., Dorronsoro M., Navarro C., Ardanaz E., Manjer J., Almquist M., Johansson I., Palmqvist R.,
  19. Aune D., Lau R., Chan D.S., Vieira R., Greenwood D.C., Kampman E., Norat T.: Dairy products and colorectal cancer risk: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. Ann. Oncol. 2012, 23, 37–45.
  20. Peters U., McGlynn K.A., Chatterjee N., Gunter E., Garcia-Closas M., Rothman N., Sinha R.: Vitamin D, calcium, and vitamin D receptor polymorphism in colorectal adenomas. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2001, 10, 1267–1274.
  21. Ferrari P., Jenab M., Norat T., Moskal A., Slimani N., Olsen A., Tjonneland A., Overvad K., Jansen M.K., Boutron-Ruault M.C., Clavel-Cheapelon F., Morois S., Rohrmann S., Linseisen J., Boeing H., Bergmann M., Kontopoulou D., Trichopoulou A., Kassapa C., Masala G., Krogh V., Vineis P., Panico S., Tumino R., Van Gils C.H., Peeters P., Bueno-de-Mesquita H.B., Ocke M.C., Skeie G., Lund E., Agudo A., Ardanaz E., Lopez D.C., Sanchez M.J., Quiros J.R., Amiano P., Berglund G., Manjer J., Palmgvist R., V
  22. Park J.Y., Mitrou P.N., Dahm C.C., Luben R.N., Wareham N.J., Khaw K.T., Rodwell S.A.: Baseline alcohol consumption, type of alcoholic beverage and risk of colorectal cancer in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition – Norfolk study. Cancer Epidemiol. 2009, 33, 347–354.
  23. Fedirko V., Tramacere I., Bagnardi V., Rota M., Scotti L., Islami F., Negri E., Straif K., Romieu I., La Vecchia C., Boffetta P., Jenab M.: Alcohol drinking and colorectal cancer risk: an overall and dose-response meta-analysis of published studies. Ann Oncol. 2011, 22, 1958–1972.
  24. Cuomo R., Andreozzi P., Zito F.P.: Alcoholic beverages and carbonated soft drinks: consumption and gastrointestinal cancer risks. Cancer Treat. Res. 2014, 159, 97–120.
  25. World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research. Food, Nutrition, Physical Activity, and the Prevention of Cancer: a Global Perspective. Washington DC: AICR, 2007.
  26. Sofi F., Cesari F., Abbate R., Gensini G.F., Casini A.: Adherence to Mediterranean diet and health status: metaanalysis. BMJ. 2008, 337, 1344.
  27. Fung T.T., Hu F.B., Wu K., Chiuve S.E., Fuchs C.S., Giovannucci E.: The Mediterranean and Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diets and colorectal cancer. Am. J. Clin. Nutr. 2010, 92, 1429–1435.
  28. Akesson A., Andersen L.F., Kristjánsdóttir A.G., Roos E., Trolle E., Voutilainen E., Wirfält E.: Health effects associated with foods characteristic of the Nordic diet: a systematic literature review. Food Nutr. Res. 2013, 57.
  29. Wolin K.Y., Carson K., Colditz G.A.: Obesity and cancer. Oncologist. 2010, 15, 556–565.
  30. Bardou M., Barkun A.N., Martel M.: Republished: obesity and colorectal cancer. Postgrad Med J. 2013, 89(1055), 519–533.
  31. Ma Y., Yang Y., Wang F., Zhang P., Shi C., Zou Y., Qin H.: Obesity and risk of colorectal cancer: a systematic review of prospective studies. PLoS One. 2013, 8, e53916.
  32. De Pergola G., Silvestris F.: Obesity as a major risk factor for cancer. J. Obes. 2013, 2013, 291546.
  33. Perrigue M.M., Kantor E.D., Hastert T.A., Patterson R., Potter J.D., Neuhouser M.L., White E.: Eating frequency and risk of colorectal cancer. Cancer Causes Control. 2013, 24, 2107–2115.
  34. Ben Q., An W., Jiang Y., Zhan X., Du Y., Cai Q.C., Gao J., Li Z.: Body mass index increases risk for colorectal adenomas based on meta-analysis. Gastroenterology. 2012, 142, 762–772.
  35. Harriss D.J., Atkinson G., George K., Cable N.T., Reilly T., Haboubi N., Renehan A.G.: Lifestyle factors and colorectal cancer risk (1): systematic review and meta-analysis of associations with body mass index. Colorectal Dis. 2009, 11, 547–563.
  36. Wasilewska E., Złotkowska D., Pijagin M.E.: The role of intestinal microflora and probiotic bacteria in prophylactic and development of colorectal cancer. Post. Hig. Med. Dosw. 2013, 67, 837–847.
  37. Culpepper B.S.T., Mai V.: Evidence for contributions of gut microbiota to colorectal carcinogenesis. Curr. Nutr. Rep. 2013, 2, 10–18.
  38. Zhu Q., Gao R., Wu W., Qin H.: The role of gut microbiota in the pathogenesis of colorectal cancer. Tumor Biol. 2013, 34, 1285–1300.
  39. Surh Y.J.: Cancer chemoprevention with dietary phytochemicals. Nat. Rev. Cancer. 2003, 3, 768–780.
© Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu