Streszczenie

Wprowadzenie. Obcowanie z pacjentami umierającymi jest bogatym doświadczeniem dla pielęgniarek i wymaga od nich odpowiedniego przygotowania oraz właściwej postawy. Kontakt ze śmiercią chorych wiąże się ponadto z przeżywaniem różnorodnych emocji, co niejednokrotnie wpływa na psychikę pielęgniarek oraz ich stosunek do życia.
Cel pracy. Poznanie postaw personelu pielęgniarskiego wobec chorych umierających, ukazanie emocji i przeżyć towarzyszących pielęgniarkom w przypadku śmierci pacjentów oraz ocena wpływu doświadczenia śmierci chorych na życie osobiste respondentów.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 120 osób czynnie pracujących w zawodzie pielęgniarki/pielęgniarza. Jako narzędzie badawcze posłużył kwestionariusz ankietowy skonstruowany specjalnie na potrzeby badań.
Wyniki. 53% respondentów pamięta swoje pierwsze zetknięcie się ze śmiercią pacjenta, a 58% było świadkiem śmierci, która w szczególny sposób stała się dla nich ważnym i niezapomnianym przeżyciem. Większość pielęgniarek w miarę możliwości stara się towarzyszyć pacjentowi umierającemu oraz jego rodzinie, często tym kontaktom towarzyszy jednak uczucie smutku (70%), współczucia (67%) oraz bezradności i bezsilności (58%). Doświadczenie śmierci pacjentów u 73% ankietowanych wpływa na postrzeganie ich własnej śmierci, a u 55% również na ich życie osobiste. Zdaniem prawie wszystkich badanych (99,2%) kontakt z pacjentami umierającymi uczy pewnych wartości i postaw.
Wnioski. Śmierć pacjenta jest dla personelu pielęgniarskiego doświadczeniem, które wywołuje wiele emocji – głównie negatywnych. Wywiera wpływ nie tylko na aspekty pracy zawodowej, ale również na życie osobiste, psychikę, nastrój czy system wartości pielęgniarek.

Abstract

Background. Accompaniment of dying patients is a wide experience for nurses and it requires suitable preparation and proper attitude from them. In addition, contact with patients’ death associates with negative emotions, which many times influences nurses’ psyche and their attitudes to life.
Objectives. The objective of the study was to recognise nurses’ attitudes to dying patients, present nurses’ emotions and experiences in contact with patients’ death and evaluation how death influences private life of respondents.
Material and Methods. The survey was conducted among 120 professionally active nurses. As a research tool the authors used the questionnaire constructed to these investigations especially.
Results. 53% of respondents remember their first encounter with patient’s death, and 58% were witnesses of death which became a very important and unforgettable experience for them. Most of nurses try to accompany a dying patient and his family, but in those contacts they often feel sadness (70%), compassion (67%) and helplessness, weakness (58%). The experience of patient’s death influence the perspective of nurses own death (73%) and their private life (55%). Almost every respondent (99.2%) think that the contact with dying patients teach some worths and attitudes.
Conclusion. For nurses, the experience of patient’s death causes a lot of emotions – expecially negative. It influences not only aspects of professional work, but also private life, psyche, mood or worths’ system of nurses.