Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne
2011, tom 1, nr 2, kwiecień-czerwiec, str. 111–120
Typ publikacji: praca oryginalna
Język publikacji: polski
Zaburzenia lękowe u pacjentów chorych na padaczkę skroniową
Anxiety Disorder in Patients with Temporal Lobe Epilepsy
1 Zakład Pediatrii Społecznej, Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Streszczenie
Wprowadzenie. Zaburzenia psychiatryczne współistniejące z padaczką obejmują lęk, zaburzenia nastroju, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i psychozy. Wskaźnik częstości występowania zaburzeń psychicznych jest szczególnie wysoki w przypadku padaczek ogniskowych, głównie padaczki skroniowej (TLE) i waha się na podstawie literatury 20–70%.
Cel pracy. Ocena nasilenia symptomów zaburzeń lękowych w grupie pacjentów z TLE w porównaniu z pacjentami chorymi na padaczkę uogólnioną i grupą osób zdrowych.
Materiał i metody. Dane kliniczne i socjodemograficznie od 70 osób stanowiących grupę kliniczną i 70 osób będących grupą kontrolną zostały zgromadzone za pomocą narzędzi badawczych: Arkusza Samopoznania R.B. Cattella, Inwentarza Stanu i Cech Lęku Ch.D. Spielbergera (STAI), kwestionariusza Willoughby w modyfikacji Wolpego do samooceny reakcji lękowych, kwestionariusza paniki oraz kwestionariusza osobowego i klinicznego.
Wyniki. Zaobserwowano istotnie większe nasilenie objawów paniki, fobii, niepokoju i lęku w grupie pacjentów chorych na padaczkę w porównaniu z grupą kontrolną osób zdrowych. Istnieją niewielkie korelacje między nasileniem objawów fobii, poziomem niepokoju oraz nasileniem lęku a częstotliwością napadów. Związek między nasileniem objawów paniki a liczbą napadów jest istotny statystycznie. Zaobserwowano większe nasilenie objawów lękowych w TLE. Zależność między objawami paniki a występowaniem TLE jest istotna statystycznie.
Wnioski. W ocenie ryzyka wystąpienia zaburzeń lękowych u osób chorych na epilepsję istotne znaczenie ma określenie typu padaczki.
Abstract
Background. Psychiatric disorders comorbid with epilepsy include anxiety, mood disorders, obsessive-compulsive disorder and psychosis. The prevalence of psychiatric disorders is considerably high in focal epilepsies, especially temporal lobe epilepsy (TLE), and this rate varies based on the literature from 20% to 70%.
Objectives. To evaluate the intensity of anxiety disorders in patients with TLE compared with patients with generalized epilepsy and the healthy group.
Material and Methods. Clinical data of 70 patients and 70 healthy controls were collected using the following instruments: R.B. Cattell Self-Rating Questionnaire, The Spielberger State-Trait Anxiety Inventory (STAI), the Willoughby Questionnaire for self-assessment of anxiety reactions, Panic Questionnaire and Personal and Clinical Questionnaire.
Results. There was a significantly higher intensity of panic, phobia, anxiousness and anxiety symptoms in patients with epilepsy compared with healthy controls. There is little correlation between the severity of phobia symptoms, anxiousness, anxiety level and frequency of seizures. Relationship between panic symptoms and frequency of seizures is statistically significant. Higher intensity of anxiety disorders in TLE was observed. The relationship between panic symptoms and the occurrence of TLE is statistically significant.
Conclusion. When assessing the risk of anxiety disorders in people with epilepsy, it is important to determine the type of epilepsy.
Słowa kluczowe
lęk, zaburzenia lękowe, padaczka skroniowa, napady częściowe złożone, ciało migdałowate, padaczka.
Key words
anxiety, anxiety disorders, temporal lobe epilepsy, complex partial seizures, amygdala, epilepsy
Piśmiennictwo (21)
- Jędrzejczak J.: Padaczka. Czelej, Lublin 2006.
- Bragatti J.A., Torres C.M., Londero R.G., Assmann J.B., Fontanna V., Martin K.C., Hidalgo M.P., Chaves M.L., Bianchin M.M.: Prevalence of psychiatric comorbidities in temporal lobe epilepsy: the value of structured psychiatric interviews. Epileptic Disord. 2010, 12 (4), 283–291.
- De Oliveira G.N., Kummer A., Salgado J.V., Portela E.J., Sousa-Pereira S.R., David A.S., Teixeira A.L.: Psychiatric disorders in temporal lobe epilepsy: an overview from a tertiary service in Brazil. Seizure 2010, 19 (8), 479–484.
- Pauli E., Stefan H.: Emotional and affective disorders in epilepsy. Nervenartz 2009, 80 (6), 729–744.
- Ertekin B.A., Kulaksizoğlu I.B., Ertekin E., Gürses C., Bebek N., Gökyiği A., Baykan B.: A comparative study of obsessive-compulsive disorder and other psychiatric comorbidities in patients with temporal lobe epilepsy and idiopathic generalized epilepsy. Epilepsy Behav. 2009, 14 (4), 634–639.
- Filho G.M., Rosa V.P., Lin K., Caboclo L.O., Sakamoto A.C., Yacubia E.M.: Psychiatric comorbidity in epilepsy: a study comparing patients with mesial temporal sclerosis and juvenile myoclonic epilepsy. Epilepsy Behav. 2008, 13 (1), 196–201.
- García-Morales I., de la Peña Mayor P., Kanner A.M.: Psychiatric comorbidities in epilepsy: identification and treatment. Neurologist 2008, 14 (6 suppl. 1), 15–25.
- Beyenburg S., Damsa C.: Psychiatric comorbidity in epilepsy. Bull. Soc. Sci. Med. grand Duche Luxemb. 2005, 3, 283–292.
- Gaitatzis A., Trimble M.R., Sander J.W.: The psychiatric comorbidity of epilepsy. Acta Neurol. Scand. 2004, 110 (4), 207–220.
- Botrz J.J.: Neuropsychiatric and memory issues in epilepsy. Mayo Clin. Proc. 2003, 78 (6), 781–787.
- Piazzini A., Canevini M.P., Maggiori G., Canger R.: Depression and Anxiety in Patients with Epilepsy. Epilepsy Behav. 2001, 2 (5), 481–489.
- Swinkels W.A., Kuyk J., de Graaf E.H., van Dyck R., Spinhoven P.: Prevalence of Psychopathology in Dutch Epilepsy Inpatients: A Comparative Study. Epilepsy Behav. 2001, 2 (5), 441–447.
- Landowski J.: Międzynapadowe zespoły depresyjne i ich leczenie farmakologiczne. Epileptologia 2003, 11 (2), 161–169.
- Johnson E.K., Jones J.E., Seidenberg M.: The relative impact of anxiety, depression, and clinical seizure features on health-related quality of life in epilepsy. Epilepsia 2004, 45 (5), 544–550.
- Korwin-Piotrowska T., Drozdowski W.: Zaburzenia psychiczne w padaczce. Epileptologia 2004, 12 (2), 184–187.
- Siek S.: Wybrane metody badania osobowości. Wyd. Akademii Teologii Katolickiej, Warszawa 1993.
- Wrześniewski K., Sosnowski T.: Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (ISCL). Polska adaptacja STAI. Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Warszawa 1987.
- Majkowski J., Bułachowa L.: Padaczka. Porady dla chorych. PZWL, Warszawa 1991.
- Kościelska M.: Psychologiczne problemy padaczki u dzieci. PWN, Warszawa 1976.
- Damasio A.: Błąd Kartezjusza. Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002.
- LeDoux J.: Mózg emocjonalny. Wyd. Media Rodzina, Poznań 2000.


