Streszczenie

Cel pracy. Uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy wypalenie zawodowe pielęgniarek operacyjnych zależy od wyposażenia miejsca pracy i/lub od organizacji pracy. Podstawę teoretyczną stanowiła teoria Christiny Maslach.
Materiał i metody. Grupę badawczą stanwiło 85 pielęgniarek, po ok. 20 z każdej wymienionej niżej placówki, które wytypowano drogą doboru celowego: Dolnośląski Szpital Specjalistyczny, Centralny Blok Operacyjny I (ul. Traugutta 116, Wrocław), Dolnośląski Szpital Specjalistyczny, Centralny Blok Operacyjny II (al. Wiśniowa 36, Wrocław), Akademicki Szpital Kliniczny, Centralny Blok Operacyjny (ul. Borowska 213, Wrocław), Regionalny Szpital Specjalistyczny „Latawiec” (ul. Leśna 27–29, Świdnica). Do badań wykorzystano trzy autorskie kwestionariusze: Kwestionariusz Oznak Behawioralnych i Werbalnych Wypalenia Zawodowego Pielęgniarek – do określenia poziomu wypalenia zawodowego; Kwestionariusz Oceny Organizacji Pracy i Wyposażenia Miejsca Pracy Pielęgniarek – do zebrania informacji o warunkach pracy; Kwestionariusz Danych Metrykalnych – do zebrania informacji o zmiennych kontrolowanych (takich, jak m.in.: wiek, wykształcenie, staż).
Wyniki. Istnieje istotna statystycznie zależność między warunkami pracy a poziomem wypalenia zawodowego pielęgniarek operacyjnych: im gorsze warunki pracy, tym wyższy poziom wypalenia zawodowego. Zła organizacja pracy najsilniej koreluje z depersonalizacją pacjentów, wyczerpaniem emocjonalnym, a najsłabiej z brakiem satysfakcji zawodowej, niedostateczne wyposażenie miejsca pracy najsilniej koreluje natomiast z wyczerpaniem emocjonalnym, brakiem satysfakcji zawodowej, a najsłabiej z depersonalizacją pacjentów. Poziom wypalenia zawodowego zwiększa się wraz z wiekiem i stażem pracy; inne zmienne kontrolowane nie wpływały w istotny sposób na poziom mierzonej zależności.
Wnioski. Programy profilaktyczne wprowadzane przez zakłady pracy, koncentrujące się jedynie na czynnikach psychologicznych lub socjologicznych mogą być nieskuteczne, jeżeli nie będą poprzedzone działaniami realnie poprawiającymi warunki pracy.

Abstract

Objectives. The puropse of my paper was to obtain an answer to the question: whether the burnout of surgical nurses, depending on the work equipment and/or the organization of the work. The theoretical background was the Christina Maslach’s theory.
Material and Methods. Four regional institutions were chosen by purposeful selection: Dolnośląski Szpital Specjalistyczny, Central Surgical Block I (ul. Traugutta 116, Wrocław), Dolnośląski Szpital Specjalistyczny, Central Surgical Block II (al. Wiśniowa 36, Wrocław), Akademicki Szpital Kliniczny, Central Surgical Block (ul. Borowska 213, Wrocław), Regionalny Szpital Specjalistyczny „Latawiec” (ul. Leśna 27–29, Świdnica). The author used three questionnaires: Questionnaire of behavioral and verbal signs of burnout of nurses – to determine the level of burnout; Evaluation Questionnaire of Labour Organization and Nurses’ Workplace Equipment – to gather information about working conditions; 3. Metrical Data Questionnaire – to gather information about the controlled variables (eg. age, education, seniority). 85 nurses (about 20 from each institution) were questioned.
Results. There is a statistically significant relationship between working conditions and the level of surgical nurses’ burnout: the inferior working conditions are, the higher is the level of burnout. Bad organization of work is highly connected with patients’ depersonalization, emotional exhaustion, and the least with the lack of job satisfaction, while the under-equipped workplace strongest correlates with emotional exhaustion, lack of job satisfaction and the least with the depersonalized patients. The level of burnout increases with age and work experience, other controlled variables did not affect significantly the measured level of dependence.
Conclusions. Prophylactic programs implemented by companies, that focus solely on psychological or sociological factors, may not be effective if they are not preceded by the real actions that improve working conditions.