Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Download original text (PL) Download translation (EN)

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2020, vol. 10, nr 2, April-June, p. 133–137

doi: 10.17219/pzp/114279

Publication type: review article

Language: Polish

Download citation:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Problemy etyczne wiążące się z diagnostyką prenatalną

Ethical problems associated with prenatal diagnosis

Oskar Kwiatkowski1,A,B,C,D, Filip Jan Wołoszyn2,B,C,D

1 Koło Naukowe Innowacyjnych Technik Rehabilitacyjnych „Reh-Tech”, Uniwersytet Rzeszowski – Kolegium Nauk Medycznych, Rzeszów, Polska

2 Laboratorium Innowacyjnych Badań Układów Krążenia i Oddechowego, Przyrodniczo-Medyczne Centrum Badań Innowacyjnych, Uniwersytet Rzeszowski – Kolegium Nauk Medycznych, Rzeszów, Polska

Streszczenie

Metody diagnostyki prenatalnej oraz zasady i szeroko pojęte wartości moralne są obiektem rozważań problematyki o charakterze etycznym. Głównym celem przeprowadzania badań prenatalnych jest chęć poszerzenia wiedzy o stanie zdrowia płodu. Postępowanie wdrażane podczas badań prewencyjnych lub leczniczych skutkuje możliwością wykluczenia wad genetycznych i leczenia. Aspekty prawne oraz wartości etyczno-moralne nierzadko mają odmienny charakter. Diagnostyka prenatalna warunkowana jest przez czynniki kulturowe, religijne, moralne oraz społeczne. Wraz ze stopniem zaawansowania wiedzy na temat badań dzieci w okresie prenatalnym wzrasta świadomość rodziców oraz personelu medycznego na temat możliwości zmniejszenia wątpliwości dotyczących ciąży. Współczesna eugenika pozwala nam na podjęcie szerszych działań zdrowotnych wobec nienarodzonego dziecka. Należy pamiętać, iż badania prenatalne mają wiele zalet, takich jak identyfikacja ciąż podwyższonego ryzyka, płodów z wadami anatomicznymi lub funkcjonalnymi. Badania te mogą prowadzić do zastosowania odpowiednich kroków, aby dziecko miało możliwie jak największe szanse na otrzymanie pomocy.

Abstract

Methods of the prenatal diagnosis, moral principles and values are the subject of the ethical considerations and reflections. The main goal of undertaking research is prenatal screening is broadening knowledge on the health status of a particular hild during the prenatal period. The proceedings implemented during preventive or curative screening results in a possibility of excluding genetic defects or applying treatment. Legal and moral view on these issues often differ significantly. Prenatal diagnosis is conditioned by cultural, religious, moral, and social factors. Along with advancement of knowledge about prenatal children, the awareness of parents and medical personnel about the possibility of reducing doubts regarding pregnancy also increase. The current eugenics allows us for broader medical action for the benefit of the unborn child. It should be noted that prenatal screening offers many advantages, including identification of high-risk pregnancies as well as fetuses with anatomical or functional defects,. which in turn may lead to applying appropriate measures to ensuring that the child received best medical aid available.

Słowa kluczowe

etyka, badanie prenatalne, moralność, etyka lekarska

Key words

ethics, prenatal screening, morality, medical ethics

References (20)

  1. Perenc M. Diagnostyka prenatalna wad rozwojowych i genetycznych – metody inwazyjne i nieinwazyjne. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs. 2002;5(5):94–99.
  2. Dangel J. Diagnostyka prenatalna – mity i rzeczywistość. Nauka. 2007;3:31–47. http://www.pan.poznan.pl/nauki/N_307_03_Dangel.pdf. Dostęp 13.02.2019.
  3. Frączek P, Jabłońska M, Pawlikowski J. Medyczne, etyczne, prawne i społeczne aspekty badań prenatalnych w Polsce. Med Og Nauk Zdr. 2013;19(2):103–109. http://www.monz.pl/Medyczne-etyczne-prawne-i-spoleczne-aspekty-badan-prenatalnych-w-Polsce,73372,0,1.html. Dostęp 9.12.2019
  4. Kodeks etyki lekarskiej. Naczelna Izba Lekarska. https://nil.org.pl/uploaded_images/1574857770_kodeks-etyki-lekarskiej.pdf.Dostęp 13.02.2019.
  5. Kongregacja Nauki Wiary. Katechizm Kościoła Katolickiego. Watykan, Włochy: 1992; nr 2274.
  6. Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. DzU z 1993 r. Nr 17, poz 78.
  7. Żekanowski C. Genetyka medyczna – problemy i zagrożenia. W: Chyrowicz B, red. Granice ingerencji w naturę. Lublin, Polska: Towarzystwo Naukowe KUL; 2001. https://pbn.nauka.gov.pl/sedno-webapp/getFile/23574. Dostęp 3.03.2019.
  8. Wilkinson S. On the distinction between positive and negative eugenics. W: Hayry M, Takala T, Herissone-Kelly P, red. Arguments and Analysis in Bioethics. Nowy Jork, NY: Rodopi; 2010:214,115–128.
  9. Kapelańska-Pręgowska J. Prawne i bioetyczne aspekty testów genetycznych. Warszawa, Polska: Wolters Kluwer; 2011.
  10. Szymański Ł. Zagrożenie życia embrionów ludzkich w niektórych praktykach klinicznych. W: Szymański Ł. In vitro – życie za życiem. Kraków, Polska: Wydawnictwo Petrus; 2009.
  11. Fondation Jérôme Lejeune. fondationlejeune.org/en/. Dostęp 2.07.2019.
  12. Sinkiewicz W, Grabowski R, red. Początek ludzkiego życia – bioetyczne wyzwania i zagrożenia. Bydgoszcz, Polska: Komisja Bioetyczna BIL – Collegium Medicum UMK; 2016.
  13. Żekanowski C. Osoba i osobnik, czyli meandry eugeniki. Biuletyn Polskiego Stowarzyszenia Retinitis Pigmentosa. 2003;2.
  14. Domaradzki J. Genetyczne badania prenatalne, retoryka wyboru a prawo do ignorancji. Now Lek. 2011;80(2):139–146.
  15. Szymczyk M. Diagnostyka prenatalna wyzwaniem moralnym. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio. 2017;29(1);89–99. www.stowarzy-szeniefidesetratio.pl/Presentations0/2017-08Szymczyk.pdf. Dostęp 5.03.2019.
  16. Kuebelbeck A, Davis DL. Dar czasu – o kontynuowaniu ciąży z nieuleczalnie chorym dzieckiem. Kraków, Polska: Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej; 2017.
  17. Pankiewicz O. Współczesne eugeniczne ograniczenia prawa dziecka do życia i prawa dziecka do rodziny. W: Mazurkiewicz J, Mysiak P, red. Dobro pojemne jak krzywda – prawna ochrona dziecka. Deklaracje a rzeczywistość. Wrocław, Polska: dr hab. Jacek Mazurkiewicz, prof. nadzw. UWr; 2017. http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/79193/Dobro_pojemne_jak_krzywda_Prawna_ochrona_dziecka.pdf. Dostęp 22.06.2020.
  18. Ginters R. Analityczny sposób uprawiania etyki. Roczniki Filozoficzne. 1978;26(2):27–37.
  19. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. DzU z 1997 r., Nr 78, poz. 483.
  20. Jan Paweł II. Evangelium Vitae. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/encykliki/evangelium_3.html. Dostęp 2.07.2019.
© Wroclaw Medical University