Streszczenie

Wprowadzenie. Na przestrzeni ostatnich lat zostało stworzonych wiele narzędzi kwestionariuszowych oceniających bezpieczeństwo pacjenta. Najbardziej rozpowszechnionym oraz najlepiej poznanym jest amerykański kwestionariusz ankiety z 2004 r. – Hospital Survey on Patient Safety Culture (HSOPSC). Kwestionariusz przeznaczony jest do oceny kultury bezpieczeństwa pacjenta w środowisku szpitalnym. W ostatnim czasie doczekał się ponad 39 wersji językowych oraz był używany w ponad 92 krajach z całego świata.
Cel pracy. Analiza kultury bezpieczeństwa pacjenta w polskich szpitalach na terenie Warszawy.
Materiał i metody. Grupę badaną stanowiły pielęgniarki zatrudnione w 4 warszawskich szpitalach (N = 605). Metodą zbierania danych był sondaż diagnostyczny z użyciem kwestionariusza ankiety. Narzędziem badawczym była polska adaptacja amerykańskiego kwestionariusza (HSOPSC). Zastosowano następujące nazewnictwo dla polskiej adaptacji kwestionariusza: Ankieta Szpitalna Bezpieczeństwa Pacjenta (ASBP). ASBP, identycznie jak jej amerykański pierwowzór, składa się z 42 pytań/stwierdzeń (tzw. itemów) pogrupowanych w 12 wymiarów bezpieczeństwa pacjenta.
Wyniki. Odsetek pozytywnych odpowiedzi względem 12 wymiarów mieścił się w przedziale od 26,7% (W12 – Pozbawiona sankcji reakcja na błędy) do 66,2% (W1 – Praca zespołowa na oddziale).
Wnioski. Kwiestionariusz ASBP służący do oceny kultury bezpieczeństwa pacjenta nie tylko umożliwia zrozumienie tego, co myślą pracownicy medyczni i jak działają w obszarze bezpieczeństwa pacjentów, ale pozwala także zaobserwować, jak osoby zarządzające kierują bezpieczeństwem pacjenta w swojej placówce. Na podstawie zebranych danych stwierdzono, że istnieje duże pole możliwości poprawy bezpieczeństwa pacjenta w analizowanych szpitalach.

Abstract

Background. In recent years, many questionnaire tools have been created to assess patient safety. However, the most widespread and best known of them is the American questionnaire from 2004 entitled Hospital Survey on Patient Safety Culture (HSOPSC). The questionnaire is dedicated to assessing patient safety culture in a hospital environment. Over the past years, more than 39 language versions of this questionnaire have been developed and it has been used in over 92 countries around the world.
Objectives. The aim of the study was to analyze patient safety culture in Polish hospitals in the area of the capital city of Warsaw.
Material and Methods. The study group consisted of nurses employed in 4 Warsaw hospitals (N = 605). The method of data collection was a diagnostic survey with data obtained through a questionnaire. The research tool was the Polish adaptation of the American questionnaire Hospital Survey on Patient Safety Culture HSOPSC. The following nomenclature was used for the Polish adaptation of the questionnaire: Ankieta Szpitalna Bezpieczeństwa Pacjenta (ASBP). The ASBP, identically to its US prototype, consists of 42 questions/statements (called items) grouped into 12 patient safety dimensions.
Results. The percentage of positive responses in 12 dimensions ranged from 26.7% (W12 – Non-punitive response to errors) to 66.2% (W1 – Teamwork within unit).
Conclusion. The HSOPSC tool for assessing patient safety culture enables to understand not only what medical workers think and how they work in the area of patient safety, but also how the healthcare facilities administrators manage patient safety in their institutions. Based on the collected data, it can be concluded that there is a large field of possibilities for improving patient safety in analyzed Polish hospitals.