Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Download PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2018, vol. 8, nr 4, October-December, p. 305–312

doi: 10.17219/pzp/90353

Publication type: review article

Language: Polish

Download citation:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Interdyscyplinarność w diagnozie i terapii dzieci z chorobami alergicznymi układu oddechowego

Interdisciplinarity in diagnosis and therapy of children with allergic diseases of the respiratory system

Andrzej Emeryk1,2,A,B,C,D,E,F, Renata Zubrzycka3,A,B,C,D,E,F, Anna Wojnarska4,A,B,C,D,E,F

1 Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin, Polska

2 Katedra i Zakład Pielęgniarstwa Pediatrycznego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin, Polska

3 Zakład Socjopedagogiki Specjalnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin, Polska

4 Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin, Polska

Streszczenie

Alergie układu oddechowego należą do najczęściej występujących schorzeń w populacji dzieci i młodzieży. Według szacunków EAACI ok. 25% dzieci w wieku szkolnym w Europie cierpi na alergię. Wśród nich najbardziej rozpowszechniony u dzieci i młodzieży z Polski jest alergiczny nieżyt nosa. Według dotychczasowych badań empirycznych osoby w wieku rozwojowym dotknięte chorobami alergicznymi są obciążone ryzykiem wystąpienia wielorakich zaburzeń funkcjonowania psychospołecznego, w tym trudności edukacyjnych. Niniejsza praca poglądowa podejmuje problematykę diagnozy i terapii dzieci z astmą i alergicznym nieżytem nosa w ujęciu interdyscyplinarnym. Na bazie klasycznej koncepcji diagnozy rozwiniętej Ziemskiego utworzono teoretyczny model oddziaływań medycznych i psychopedagogicznych wobec chorych dzieci. Zaproponowano także schemat działań profilaktycznych możliwych do realizacji w placówkach medycznych oraz w środowisku rodzinnym i szkolnym. Praca ukazuje zarówno ograniczenia w zakresie aplikacji proponowanych rozwiązań teoretycznych, jak i istotne walory holistycznego podejścia do dzieci z alergicznymi chorobami układu oddechowego w procesie diagnostyczno-terapeutycznym.

Abstract

Allergic diseases of the respiratory system are the conditions most commonly diagnosed in children and adolescents. According to EACCI, about 25% of children in Europe have allergy. A disease that is the most prevalent among Polish children is allergic rhinitis. Contemporary research shows that persons in developmental age suffering from allergies are at risk of developing various disorders in psychosocial functioning (including school difficulties). The paper presents the issues of diagnosis and therapy of children with bronchial asthma and allergic rhinitis in an interdisciplinary model. On the basis of the classic theory of expanded diagnosis proposed by Ziemski, a theoretical model of medical, psychological and pedagogical practices directed at ill children was created. A set of preventive measures applicable in medical centers as well as in school and family environments has been proposed. The paper presents both the limitations in practical application of suggested theoretical solutions, and the benefits of a holistic approach towards children with allergic diseases of respiratory system in the diagnosis and therapy process.

Słowa kluczowe

terapia, dzieci, diagnoza, alergia, pedagogika specjalna

Key words

therapy, children, diagnosis, allergy, special education

References (39)

  1. Woynarowska B, red. Uczniowie z chorobami przewlekłymi – jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację. Warszawa, Polska: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2010.
  2. Samoliński B, Hałat Z, Samolińska-Zawisza U. Epidemiologia nieżytów nosa, astmy i AZS na podstawie badań ECRHS i ISAAC w Polsce. Alergia. 2007;3:10–12.
  3. Emeryk A. Alergiczny nieżyt nosa. W: Emeryk A, Bręborowicz A, Lis G, red. Astma i choroby obturacyjne oskrzeli u dzieci. Wrocław, Polska: Elsevier Urban & Partner; 2010:245–249.
  4. Raciborski F, Samoliński B, Emeryk A. Epidemiologia alergicznego nieżytu nosa u dzieci. W: Emeryk A, red. Alergiczny nieżyt nosa u dzieci. Poznań, Polska: Termedia Wydawnictwo Medyczne; 2011:17–34.
  5. Kowal K. Epidemiologia chorób alergicznych. W: Pawliczak R, red. Alergologia – kompendium. Poznań, Polska: Termedia Wydawnictwo Medyczne; 2013:61–67.
  6. Taras H, Potts-Datema W. Childhood asthma and student performance at school. J Sch Health. 2005;75(8):296–312. doi: 10.1111/j.1746-1561.2005.00041.x
  7. Chang HY, Seo JH, Kim HY, et al. Allergic diseases in preschoolers are associated with psychological and behavioural problems. Allergy Asthma Immunol Res. 2013;5(5):315–321. doi:10.4168/aair.2013.5.5.315
  8. Muraro A, Clark A, Beyer K, et al. The management of the allergic child at school: EAACI/GA2LEN Task Force on the allergic child at school. Allergy. 2010;65(6):681–689. doi:10.1111/j.1398-9995.2010.02343.x
  9. Pilecka W. Dynamika rozwoju psychicznego dzieci chorych na astmę i mukowiscydozę. Kraków, Polska: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej; 1990.
  10. Kurzawa R, Wyczesany J, red. Dziecko chore na astmę – integracja działań pedagogicznych, medycznych i psychologicznych. Kraków, Polska: Oficyna Wydawnicza Impuls; 1995.
  11. Zubrzycka R. Rodzinne uwarunkowania funkcjonowania społecznego dzieci z astmą. Lublin, Polska: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; 2010.
  12. Maciarz A. Psychoemocjonalne i wychowawcze problemy dzieci przewlekle chorych. Kraków, Polska: Oficyna Wydawnicza Impuls; 2001.
  13. Dworak A. Jakość życia dziecka z alergią – uwarunkowania środowiska rodzinnego. Toruń, Polska: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit; 2010.
  14. Parczewska T. Doświadczanie koleżeństwa i przyjaźni przez dzieci z chorobami przewlekłymi. Lublin, Polska: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; Lublin 2012.
  15. Eiser C. What can we learn from other illnesses? J Cyst Fibros. 2003;2:58–60. doi:10.1016/S1569-1993(03)00002-X
  16. Stein REK, Jessop DJ. What diagnosis does not tell: The case for a noncategorical approach to chronic illness in childhood. Soc Sci Med. 1989;29(6):769–778.
  17. Rolland JS. Chronic illness and the life cycle: A conceptual framework. Fam Process. 1987;26(2):203–221.
  18. Craig TJ, McCann JL, Gurevich F, Davies MJ. The correlation between allergic rhinitis and sleep disturbance. J Allergy Clin Immunol. 2004; 114(supl 5):S139–S145. doi:10.1016/j.jaci.2004.08.044
  19. Sundberg R, Torén K, Höglund D, Aberg N, Brisman J. Nasal symptoms are associated with school performance in adolescents. J Adolesc Health. 2007;40(6):581–583. doi:10.1016/j.jadohealth.2007.01.003
  20. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). https://www.giodo.gov.pl/pl/569/9276. Dostęp 16.10.2018.
  21. Emeryk A, Zubrzycka R. Interdyscyplinarne spojrzenie na choroby alergiczne u dzieci. W: Bochniarz A, Bogucki J, Grabowiec A, red. Teoria i praktyka edukacji zdrowotnej – wybrane zagadnienia. Lublin, Polska: Wydawnictwo Neurocentrum; 2008:65–70.
  22. Zubrzycka R. Coping with stress of children with chronic illness. Pol J Environ Stud. 2007;16(1A):102–104.
  23. Wojnarska A, Zubrzycka R. Kompetencje społeczne dzieci z astmą oskrzelową i alergią pokarmową w wieku przedszkolnym. W: Pilecka W, Bidziński K, Pietrzkiewicz M, red. O poznawaniu siebie i świata przez dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Kielce, Polska: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach; 2008:211–222.
  24. Emeryk A, Wojnarska A, Zubrzycka R. Percepcja sytuacji szkolnej przez dzieci z chorobami alergicznymi. W: Janowski K, Artymiak M, red. Człowiek chory – aspekty biopsychospołeczne. T 4. Lublin, Polska: Wydawnictwo Polihymnia; 2009:179–198.
  25. Emeryk A, Wojnarska A, Zubrzycka R. Health locus of control of children with asthma and allergic rhinitis. Allergy. 2013;68(supl 97):52.
  26. Wojnarska A, Zubrzycka R. Poczucie kontroli dzieci z chorobami alergicznymi układu oddechowego w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W: Parczewska T, red. Przestrzenie dziecka i dzieciństwa – wielość perspektyw i znaczeń. Lublin, Polska: Wydawnictwo Uni-wersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; 2015:173–185.
  27. Wojnarska A. Diagnoza resocjalizacyjna – podstawy teoretyczne i problemy praktyczne. W: Wojnarska A, red. Diagnostyka resocja-lizacyjna – wybrane zagadnienia. Lublin, Polska: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; 2010:9–22.
  28. Pytka L. Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa, Polska: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej; 2000.
  29. Wysocka E. Diagnoza psychopedagogiczna – podstawowe pojęcia, przedmiot, problemy i modele diagnozy. W: Skibska J, red. Diagnoza interdyscyplinarna – wybrane problemy. Kraków, Polska: Oficyna Wydawnicza Impuls; 2017:39–68.
  30. Kowalik S, Brzeziński J. Ekologiczny kontekst procesu diagnostycznego. W: Sęk H, red. Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa, Polska: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2014:255–268.
  31. Kowalik S. Modele diagnozy psychologicznej. W: Sęk H, red. Psychologia kliniczna. T 1. Warszawa, Polska: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2006:181–192.
  32. Pasikowski T, Sęk H. Psychologiczna diagnoza kliniczna – etapy postępowania diagnostycznego a wynik diagnozy W: Sęk H, red. Psychologia kliniczna. T 1. Warszawa, Polska: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2006:193–212.
  33. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11.06.1993 r. w sprawie organizacji i zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz innych publicznych poradni specjalistycznych, DzUrz Nr 95, poz 425; DzUrz z 1992 r. Nr 26, poz 13, Nr 54, poz 254. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19930670322. Dostęp 16.10.2018.
  34. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 1.02.2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych, DzU z 2013 r, poz 199. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails .xsp?id=WDU20130000199. Dostęp 16.10.2018.
  35. Szumilas EM, Czopińska M, Karczewska-Gzik A, Stępniak K. Model współpracy instytucji i placówek oświatowych realizujących kształcenie dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Warszawa, Polska: Ośrodek Rozwoju Edukacji; 2016.
  36. Bręborowicz A, Kurzawa R, Lis G, Wojsyk-Banaszak I. Astma u dzieci. W: Fal AM, red. Alergia, choroby alergiczne, astma. Kraków, Polska: Medycyna Praktyczna; 2010:319–348.
  37. Emeryk A, Bartkowiak-Emeryk M, Bręborowicz A. Postępowanie w alergicznym nieżycie nosa u dzieci. W: Emeryk A, red. Alergiczny nieżyt nosa u dzieci. Poznań, Polska: Termedia Wydawnictwo Medyczne; 2011:133–150.
  38. Yoshihara K. Psychosomatic treatment for allergic diseases. Biopsychosoc Med. 2015;9(8):1–6. doi:10.1186/s13030-015-0036-2
  39. Binnebesel J, Krakowiak P. Co-operation between medical personnel, teachers, medical and social team and family for children and teenagers hospitalised with advanced cancer. Prog Health Sci. 2012;2(2):107–115. https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/progress-file/phs/phs_2012_2/107-115_binnebesel.pdf. Dostęp 16.10.2018.
© Wroclaw Medical University