Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health
2016, vol. 6, nr 3, July-September, p. 197–203
doi: 10.17219/pzp/64037
Publication type: original article
Language: Polish
Download citation:
Postawy pielęgniarek hospicyjnych wobec śmierci własnej i bliskich osób
Attitudes of Hospice Nurses Towards Their Own Death and Death of the People Close to Them
1 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin
Streszczenie
Wprowadzenie. Śmierć jest nieodłącznym elementem pracy pielęgniarki hospicyjnej. Kontakt z umierającym pacjentem to źródło wielu doświadczeń mających wpływ na postrzeganie zarówno życia, jak i śmierci przez osoby sprawujące opiekę. Obcowanie z osobą umierającą wymaga od pielęgniarek hospicyjnych właściwego przygotowania, a także odpowiedniej postawy. Fundamentalną zasadą ich pracy jest towarzyszenie pacjentowi w cierpieniu. Obecnie coraz ważniejsza staje się rola pielęgniarki hospicyjnej, której odpowiednia holistyczna postawa wobec pacjenta i jego rodziny stwarza możliwości do polepszenia jakości opieki.
Cel pracy. Poznanie postaw pielęgniarek hospicyjnych wobec śmierci własnej i bliskich osób.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 30 pielęgniarek hospicyjnych. Wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety składający się z 47 pytań pozwalających na określenie 3 komponentów postawy: poznawczego, emocjonalnego i behawioralnego.
Wyniki. Analiza poznawczego komponentu postawy pokazała, że zdecydowana większość pielęgniarek hospicyjnych wysoko ocenia swoją wiedzę specjalistyczną. Mimo to wszystkie badane podkreślają chęć pogłębiania swojej wiedzy w obszarze wykonywanego zawodu. Rozpatrując komponent emocjonalny, wykazano, że gdy pielęgniarki rozmyślają o własnej śmierci, to odczuwają przede wszystkim zrozumienie i akceptację. Analizując komponent behawioralny postawy stwierdzono, że prawie wszystkie badane nie mają problemów w opiece nad chorym umierającym.
Wnioski. Refleksja pielęgniarek hospicyjnych na temat zjawiska śmierci wywołuje u nich wiele negatywnych emocji. Badane przyjmują dwojaką postawę: pozytywną w stosunku do śmierci własnej oraz negatywną wobec odejścia bliskich osób.
Abstract
Background. The phenomenon of death is an integral part of nurses work. In addition, contact with dying patients is the source of many experiences, which influence the nurses attitudes to life and death. Attending the dying person requires from hospice nurses proper preparation and suitable attitude. The fundamental principle of their work is the continuous support of the suffering patients. Currently, the role of the hospice nurse becomes increasingly important and their appropriate holistic attitude towards the patient and his or her family makes it possible to improve the quality of care.
Objectives. The aim of the study was to recognize hospice nurses attitudes towards their own death and death of the people close to them.
Material and Methods. The survey was conducted among 30 hospice nurses, using an author’s questionnaire which consisted of 47 questions.
Results. The analysis of the cognitive component shows that the vast majority of nurses rate highly their professional expertise. However, all respondents expressed the desire to deepen their knowledge in the area of their profession. The analysis of the emotional component revealed that when the nurses reflect on their own death they pyfeel mostly understanding and acceptance. The analysis of behavioral component shows that almost all nurses do not have problems with caring for dying patients.
Conclusion. Thinking about the phenomenon of death causes in hospice nurses a lot of negative emotions. Nurses have a dual attitude: positive towards their own death and negative towards death of people close to them.
Słowa kluczowe
pielęgniarka, śmierć, postawy pielęgniarek
Key words
nurse, death, nurses attitudes
References (18)
- Matuszewski A.: Poziom noetyczności a postawa wobec śmierci. Bernardinum Pelplin 2002.
- Kępiński A.: Lęk. PZWL, Warszawa 1995.
- Bauman Z.: Śmierć i nieśmiertelność. O wielości strategii życia. PWN, Warszawa 1998.
- Pawliszyn A., Pawliszyn W.: Misterium śmierci spotkanie ze sobą. Wyd. UG, Gdańsk 1996.
- Makselon J.: Główne wątki badań tanatopsychologicznych [W:] Człowiek wobec śmierci. Aspekty psychologicznopastoralne. Wyd. Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 2005.
- Makselon J.: Specyfika postaw wobec śmierci. Studia Philosophiae Christianae ATK 1981, 17(2), 113–134.
- Cekiera Cz.: Człowiek wobec życia, samobójstwa i śmierci. [W:] Człowiek wobec śmierci. Aspekty psychologicznopastoralne. Red.: Makselon J. Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 2005, 11–25.
- Brykczyńska M.: Humanizm w pielęgniarstwie. Auxilium, Warszawa 1997.
- Kawczyńska-Butrym Z.: Koncepcja opieki i zawody opiekuńcze. Wyd. UMW, Olsztyn 2001.
- Tolarczyk A.: Postawy wobec śmierci pielęgniarek hospicyjnych i anestezjologicznych. [W:] Problemy terapeutycznopielęgnacyjne od poczęcia do starości. Red.: Krajewska-Kułak E., Szczepański M., Łukaszuk C., Lewko J. Wyd. AM, Białystok 2007, 181–187.
- Sleziona M., Krzyżanowski D.: Postawy pielęgniarek wobec umierania i śmierci pacjentów. Piel. Zdr. Publ. 2011, 1, 217–223.
- Gaworska-Krzemińska A., Kujawska L., Żuralska R., Książek J., Grabowska H.: Postawy i emocje towarzyszące pielęgniarkom w opiece mad pacjentem umierającym. [W:] Problemy terapeutyczno-pielęgnacyjne od poczęcia do starości. Red.: Krajewska-Kułak E., Szczepański M., Łukaszuk C., Lewko J. Wyd. AM, Białystok 2007, 173–180.
- Głowacka M., Haor B., Ślusarz R., Sotysiak K., Biercewicz M.: Śmierć pacjenta jako obciążenie w pracy zawodowej pielęgniarki. Probl. Pielęg. 2014, 22(3), 276–280.
- Nyklewicz W., Krajewska-Kułak E.: Śmierć a emocje pielęgniarek – doniesienie wstępne. Probl. Pielęg. 2008, 16(3), 248–254.
- Mika S.: Psychologia społeczna. PWN, Warszawa 1981.
- Bielecki J.: Wybrane zagadnienia psychologii. Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1986.
- Sobol E.: Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 1997.
- Florek K.: W trosce by nie zaniedbać człowieka jako osobę. [W:] Pacjent podmiotem troski zespołu terapeutycznego. Red.: Krajewska-Kułak E. Wyd. AM, Białystok 2005, 42–43.