Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Download PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2015, vol. 5, nr 4, October-December, p. 427–439

doi: 10.17219/pzp/61697

Publication type: review article

Language: Polish

Download citation:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Interakcje najczęściej stosowanych leków z żywnością

Interactions Between Food and Drugs

Ewelina Swora-Cwynar1,A,C,D, Emilia Marcinkowska1,E, Monika Olejniczak2,B

1 Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Metabolicznych i Dietetyki, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań

2 Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań

Streszczenie

Interakcje między lekami i żywnością mają ogromny wpływ na skuteczność leczenia. Wiedza na temat tych zależności nie jest powszechna, co niestety niekorzystnie wpływa na skuteczność leczenia. Działanie leku na pacjenta może być inne niż oczekiwano na skutek występowania interakcji leku z: żywnością, napojami, alkoholem, suplementami diety, substancjami obcymi obecnymi w żywności oraz innymi lekami. Żywność może zwiększać lub zmniejszać biodostępność leków. Pokarm może mieć duży wpływ na czas, po którym lek zacznie działać, dlatego tak ważne jest, aby przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących zażywania leku przed, w czasie lub po posiłku. Składniki żywności mogą wzmagać lub zaburzać działanie preparatów farmaceutycznych, zmieniać czas, w którym lek powinien zadziałać, a także oddziaływać na natężenie objawów niepożądanych. Na podstawie danych zawartych w piśmiennictwie w niniejszej pracy przedstawiono rodzaje i przykłady interakcji występujących między żywnością a lekami pojawiających się na poszczególnych etapach procesu trawienia. Dokonano również przeglądu wpływu leków na przyswajalność oraz metabolizm składników odżywczych.

Abstract

Interactions between food and medicine may have great influence on the results of the treatment. Knowledge of these relationships is not widespread, which unfortunately affects the effectiveness of the treatment. Effects on patient may be different than expected, this is due to the presence of drug interactions with food, drink, alcohol, dietary supplements, medicinal preparations, foreign substances present in foods and other drugs. Food can affect the increase or decrease in the bioavailability of drugs. Food may have a significant impact on the time at which a drug begins to work, so it is important to follow the doctor’s instructions on taking the drug before, during or after a meal. Food can increase or decrease the operation of drugs, modify the time at which the drug should work, as well as intensify side effects. On the basis of literature data, the study presents examples of interactions that occur between food and drugs at various stages of the process of digestion. The effects of drugs on the bioavailability and metabolism of nutrients were also reviewed.

Słowa kluczowe

leki, interakcje, żywność

Key words

drugs, food, interaction

References (33)

  1. Jarosz M., Dzieniszewski J.: Uważaj co jesz, gdy zażywasz leki – interakcje między żywnością, suplementami diety a lekami. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  2. Suliburska J., Chiniewicz B.: Czynniki żywieniowe i pozażywieniowe wpływające na działanie leków. Farm. Pol. 2012 68(1), 43–48.
  3. Woroń J., Trąbka-Janik E., Kostka-Trąbka E.: Leki ziołowe czy całkowicie bezpieczne. Probl. Ter. Monitor. 2004, 15(4), 161–169.
  4. Gertig H., Przysławski J.: Interakcje leków ze składnikami pożywienia. Bromatologia, zarys nauki o żywności i żywieniu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, 263–272.
  5. Szkup M.: Ile wydaje na leki OTC przeciętny Polak? http://biotechnologia.pl/farmacja/aktualnosci/ile-wydaje-na-leki-otc-przecietnypolak, 13098 (data dostępu: 27.11.2014).
  6. Sudak I.: Rekord polskiej lekomanii – leki bez recepty kupujemy na potęgę. http://m.wyborcza.biz/biznes/ 1,106501,16662090,Rekord_polskiej_lekomanii_leki_bez_recepty_kupujemy.html (data dostępu: 27.11.2004).
  7. Jarosz M., Dzieniszewski J.: Interakcje leków z żywnością i alkoholem. Wydawnictwo Medyczne Borgis, Warszawa 2004.
  8. Skrypnik D., Skrypnik K., Suliburska J., Bogdański P., Pupek-Musialik D.: Interakcje leków z żywnością w chorobach metabolicznych. Forum Zab. Metabol. 2013, 4(4), 192–198.
  9. Janiec W.: Farmakodynamika. Tom 1. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
  10. Korzeniowska K., Jabłecka A.: Interakcje leków z pożywieniem. Farm. Współcz. 2008, 1, 24–30.
  11. Welk B., Szeligowski M., Trochonowicz I.: Analiza interakcji leków z pokarmami. Część I. Farm. Pol. 2004, 60(7), 315–319.
  12. Gertig H.: Interakcje leków z żywnością. Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Red.: Grzymisławski M., Gawęcki J. PWN, Warszawa 2010, 420–433.
  13. Zygadło E., Kozaczuk P.: Interakcje na etapie dystrybucji leków. http://lekiinformacje.pl/88,interakcje_na_etapie_ dystrybucji_lekow.html (data dostępu: 28.11.2014).
  14. Jeziorna M., Klimowicz A., Bielecka-Grzela S.: Wpływ glikoproteiny P oraz wybranych izoenzymów cytochromu P-450 na azolowe leki przeciwgrzybicze. Post. Derm. Alerg. 2009, 26(6), 533–538.
  15. Danysz A.: Leki i pożywienie. http://www.resmedica.pl/leki-i-leczenie/leki-ipozywienie (data dostępu: 30.11.2014).
  16. Daneshmed T.K., Roberts C.J.: The influence of food on the oral and intravenous pharmacokinetics of a high clearance drug: a study with labetolol. Br. J. Clin. Pharmacol. 1982, 14(1), 73–78.
  17. Białecka M., Adamiak U., Gawrońska-Szklarz B.: Optymalizacja leczenia choroby Parkinsona preparatami lewodopy. Neurol. Neurochir. Pol. 2009, 43(5), 446–439.
  18. Cichosz G., Czeczot H.: Kontrowersje wokół białek. Pol. Mer. Lek. 2013, 210(397), 1–5.
  19. Woźnicka-Leśkiewicz L., Wolska-Bułach A.: Interakcje między lekami hipotensyjnymi i żywnością. Nadciśnienie Tętnicze 2011, 15(2), 201–209.
  20. Suliburska J.: Interakcje doksycykliny z pożywieniem. Farm. Współcz. 2011, 4, 83–84.
  21. Bushra R., Aslam N., Yar Khan A.: Food-Drug Interactions. Oman Med. J. 2011, 26(2), 77–83.
  22. Paśko P., Zachwieja Z.: Interakcje witaminy K z pożywieniem i lekami. Bromat. Chem. Toksykol. 2009, 3, 1036–1040.
  23. Sawicka-Powierza J., Rogowska-Szadkowska D., Ołtarzewska A.M., Chlebicz S.: Czynniki wpływające na działanie doustnych antykoagulantów. Interakcje z lekami i pożywieniem. Pol. Merk. Lek. 2008, 143, 458–462.
  24. Bojarowicz H., Dźwigulska P.: Suplementy diety. Część III. Interakcje suplementów diety z lekami. Hygeia Public Health 2012, 47(4), 442–447.
  25. Zabłocka-Słowińska K., Jawna K., Grajeta H., Biernat J.: Interakcje pomiędzy składnikami suplementów diety a wybranymi lekami stosowanymi w terapii chorób układu sercowo-naczynioweg. Bromat. Chem. Toksykol. 2013, 2, 132–139.
  26. Wimbiscus M., Kostenko O., Malone D.: MAO inhibitors: Risks, benefits, and lor. http://www.ccjm.org/content/ 77/12/859.long (data dostępu: 19.12.1014).
  27. Bushra R., Aslam N., Yar Khan A.: Food-Drug Interactions. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC3191675/(data dostępu: 2.03.2015).
  28. Kałdońska M., Sterna R., Droździk M.: Wpływ soku grejpfrutowego na farmakokinetykę leków zależną od cytochromu P-450 3A4. Farm. Pol. 2005, 61(1), 30–35.
  29. Wolnicka K.: Suplementy diety zawierające składniki roślinne – ryzyko interakcji z lekami. Żyw. Człow. Metab. 2011, 38(3), 216–222.
  30. Rodriguez-Fragoso L., Reyes-Esparza J.: Fruit/Vegetable-Drug Interactions: Effects on Drug Metabolizing Enzymes and Drug Transporters. http://cdn.intechopen.com/pdfs-wm/41523.pdf (data dostępu: 8.03.2015).
  31. Kostka-Trąbka E., Woroń J.: Izoenzym cytochromu P450 a problem interakcji leków. Interakcje leków w praktyce klinicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, 13–24.
  32. Piotrowicz J., Pazur A., Zachwieja Z.: Statyny i ich interakcje z pożywieniem. Cz. III. Symwastatyna, Fluwastatyna, Atrowastatyna, Rosuwatsatyna. Bromat. Chem. Toksykol. 2008, 41(4), 1023–1029.
  33. Mszaros J.: Soki owocowe a leki: ciąg dalszy. Ter. Lek. 2002, 52(3), 53.
© Wroclaw Medical University