Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Download PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2015, vol. 5, nr 4, October-December, p. 417–425

doi: 10.17219/pzp/61597

Publication type: review article

Language: Polish

Download citation:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Rola diety w rozwoju raka prostaty

The Role of Diet in the Development of Prostate Cancer

Iwona M. Twardak1,A,B,C,D,E,F, Klaudia Konikowska2,B,C,D,F, Agnieszka Kraińska3,B,C, Aleksandra Lisowska3,B,E, Dominik Krzyżanowski4,B,E

1 Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław

2 Zakład Dietetyki, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław

3 Zakład Pielęgniarskiej Opieki Paliatywnej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław

4 Zakład Medycznych Nauk Społecznych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław

Streszczenie

Obecnie na całym świecie, nie wyłączając Polski, zwiększa się liczba osób chorych na nowotwory. Rak gruczołu krokowego jest jednym z najczęściej rozpoznawanych nowotworów złośliwych wśród mężczyzn. Głównymi czynnikami ryzyka rozwoju raka stercza są: podeszły wiek, uwarunkowania genetyczne, dieta bogata w tłuszcze nasycone i zatrucia metalami ciężkimi. Choroba rozwija się najczęściej bezobjawowo, a pojawiające się objawy świadczą o jej zaawansowanym stadium. Do najczęstszych objawów należą: częstomocz, naglące parcie, pieczenie lub ból podczas oddawania moczu, uczucie niepełnego opróżniania pęcherza, oddawanie moczu wąskim strumieniem. W późnym, zaawansowanym stadium choroby mogą wystąpić: ból w okolicy nerek, zaparcia i krwawienia z odbytu, bóle brzucha lub krocza oraz niedokrwistość. Istnieje wiele badań, które określają ważną rolę żywienia w profilaktyce raka prostaty. Coraz więcej naukowców bierze natomiast pod uwagę to, że spożywanie różnych produktów spożywczych oraz dostarczanie wielu składników pokarmowych z pożywieniem utrudnia wychwycenie wpływu pojedynczego składnika pokarmowego oraz konkretnego produktu spożywczego na ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej. Badając wzorce żywieniowe zamiast poszczególnych składników pokarmowych oraz produktów spożywczych, istnieje możliwość przeanalizowania wpływu diety jako całości na ryzyko wystąpienia raka prostaty.

Abstract

Nowadays, around the world, including Poland, an increased risk of developing cancer has been noticed. Prostate cancer is one of the most commonly diagnosed malignant tumors among men. The major risk factors are the following: advanced age, genetic predisposition, high intake of saturated fatty acids in the diet and heavy metal poisoning. Prostate cancer often develops with no objective symptoms in the early stages while the observable ones indicate its advanced stage. The most common symptoms are: pollakiuria, urinary urgency, pain and burning with urination, incomplete bladder emptying or weak urine stream. In the advanced stages of cancer the following symptoms may also appear: acute kidney injury, constipation, bleeding, pain around stomach area or rectum and anemia. There are a lot of studies that indicate the important role of nutrition in prevention of prostate cancer. However, more and more scientists take into account the fact that eating various food products that provide a lot of nutrients in the diet makes it difficult to capture the impact of a single nutrient or specific food product on the risk of cancer. By studying nutrition patterns, instead of individual nutrients and food products, it is possible to analyze the effects of the diet as a whole on the risk of prostate cancer.

Słowa kluczowe

dieta, żywienie, rak prostaty, kwasy tłuszczowe

Key words

diet, prostate cancer, nutrition, fatty acids

References (38)

  1. Kordek R., Sosnowski M., Potemski P.: Rak gruczołu krokowego. [W:] Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Red.: Kordek R. Via Medica, Gdańsk 2007.
  2. Chłosta P., Dutkiewicz S., Kędzierawki P.: Rak stercza. [W:] Choroby stercza (gruczołu krokowego). Red.: Dutkiewicz S. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2010, 105–153.
  3. Heidenreich A., Bolla M., Joniau S., Mason M.D., Matveev V., Mottet N., Schmid H.P.: Wytyczne postępowania u chorych na raka stercza. Polskie Towarzystwo Urologiczne, Warszawa 2011, 54.
  4. Aus G., Abbou A., Heidenreich H.P., Schmid H.P., van Poppel H., Wolff J.M., Zattoni F.: Guidelines on Prostate Cancer. Zasady postępowania u chorych na raka gruczołu krokowego. Biuro Wydawnicze PTU, Warszawa 2004, 20–30.
  5. Dadej R., Cieśliński P., Kwas Z.: Rak stercza. Współcz. Onkol. 2002, 6, 2, 108–116.
  6. Borówka A., Dobruch J., Chłosta P.: Leczenie hormonalne chorych na raka gruczołu krokowego. Przegl. Urolog. 2011, 23–34.
  7. Marek-Safiejko M.: Rehabilitacja zaburzeń wzwodu prącia po prostatektomii radykalnej. Przegl. Urolog. 2013, 6, 30–33.
  8. Trichopoulou A., Lagiou P., Kuper H., Trichopoulos D.: Cancer and mediterrenean dietary traditions. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2000, 9, 869–873.
  9. Bosire C., Stampfer M.J., Subar A.F., Park Y., Kirkpatrick S.I., Chiuve S.E., Hollenbeck A.R., Reedy J.: Indexbased dietary patterns and the risk of prostate cancer in the NIH-AARP Diet and Health Study. Am. J. Epidemiol. 2013, 177, 504–513.
  10. Ambrosini G.L., Fritschi L., de Klerk N.H., Mackerras D., Leavy J.: Dietary patterns identified using factor analysis and prostate cancer risk: a case control study in Western Australia. Ann. Epidemiol. 2008, 18, 364–370.
  11. Ritch C.R., Wan R.L., Stephens L.B., Taxy J.B., Huo D., Gong E.M., Zagaja G.P., Brendler C.B.: Dietary fatty acids correlate with prostate cancer biopsy grade and volume in Jamaican men. J. Urol. 2007, 177, 97–101.
  12. Jelińska M.: Kwasy tłuszczowe – czynniki modyfikujące procesy nowotworowe. Biul. Wydz. Farm. AMW 2005, 1, 1–9.
  13. Sonoda T., Nagata Y., Mori M., Miyanaga N., Takashima N., Okumura K., Goto K., Naito S., Fujimoto K., Hirao Y., Takahashi A., Tsukamoto T., Fujioka T., Akaza H.: A case-control study of diet and prostate cancer in Japan: possibile protective effect of traditional Japanese diet. Cancer Sci. 2004, 95, 238–242.
  14. Pham T.M., Fujino Y., Kubo T., Ide R., Tokui N., Mizoue T., Ogimoto I., Matsuda S., Yoshimura T.: Fish intake and the risk of fatal prostate cancer: findings from a cohort study in Japan. Publ. Health Nutr. 2008, 12, 609–613.
  15. Allen N.E., Sauvaget C., Roddam A.W., Appleby P., Nagano J., Suzuki G., Key T.J., Koyama K.: A prospective study of diet and prostate cancer in Japanese men. Cancer Causes Control. 2004, 15, 911–920.
  16. Chavarro J.E., Stampfer M.J., Li H., Campos H., Kurth T., Ma J.: A prospective study of polyunsaturated fatty acid levels in blood and prostate cancer risk. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2007, 16, 1364–1370.
  17. Prescha A., Biernat J.: Wpływ fitoestrogenów pokarmowych na organizm człowieka. Cz. I. Występowanie fitoestrogenów w żywności oraz ich metabolizm. Bromat. Chem. Toksykol. 2008, 41, 209–214.
  18. Demark-Wahnefried W., Polascik T.J., George S.L., Switzer B.R., Madden J.F., Ruffin M.T. 4th, Snyder D.C., Owzar K., Hars V., Albala D.M.,Walther P.J., Robertson C.N., Moul J.W., Dunn B.K., Brenner D., Minasian L., Stella P., Vollmer R.T.: Flaxseed supplementation (not dietary fat restriction) reduces prostate cancer proliferation rates in men presurgery. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2008, 17, 3577–3587.
  19. Dybkowska E., Świderski F., Waszkiewicz-Robak B.: Spożycie ryb a ryzyko wystąpienia prostaty. Post. Hig. Med. Dosw. 2014, 68, 1199–2005.
  20. Catsburg C., Joshi A.D., Corral R., Lewinger J.P., Koo J., John E.M., Ingles S.A., Stern M.C.: Polymorphisms in carcinogen metabolism enzymes, fish intake, and risk of prostate cancer. Carcinogenesis 2012, 33, 1352–1359.
  21. Hu J., La Vecchia C., DesMeules M., Negri E., Mery L., Canadian Cancer Registries Epidemiology Research Group: Meat and fish consumption and cancer in Canada. Nutr. Cancer 2008, 60, 313–324.
  22. Jian L., Zhang D.H., Lee A.H., Binns C.W.: Do preserved foods increase prostate cancer risk? Br. J. Cancer. 2004, 90, 1792–1795.
  23. Pham T.M., Fujino Y., Kubo T., Ide R., Tokui N., Mizoue T., Ogimoto I., Matsuda S., Yoshimura T.: Fish intake and the risk of fatal prostate cancer: findings from a cohort study in Japan. Publ. Health Nutr. 2008, 12, 609–613.
  24. Li H., Stampfer M.J., Giovannuci E.L., Morris J.S., Willet W.C., Gaziano J.M., Ma J.: A prospective study of plasma selenium levels and prostate cancer risk. J. Natl. Cancer Inst. 2004, 96, 696–703.
  25. Chan J.M., Gann P.H., Giovannucci E.L.: Role of diet in prostate cancer development and progression. J. Clin. Oncol. 2005, 23, 8152–8160.
  26. Ferlay J., Soerjomataram I., Dikshit R., Mathers C., Rebelo M., Parkin D.M., Forman D., Bray F.: Global incidence and mortality worldwide: sources, methods and major patterns in GLOBOCAN 2012. Int. J. Cancer. 2015, 136, E359–386.
  27. Grzegorczyk A., Cielecka E.: Żywność bezpieczna dla zdrowia jako narzędzie w walce z chorobami nowotworowymi. Med. Rodz. 2009, 4, 64–69.
  28. Belter A., Giel-Pietraszuk M., Oziewicz S., Chomczyński P., Barciszewski J.: Likopen – występowanie, właściwości oraz potencjalne zastosowanie. Post. Bioch. 2011, 57, 372–380.
  29. Wawrzyniak A., Marciniak A., Rajewska J.: Lycopene content of selected foods available on the polish market and estimation of its intake. Pol. J. Food Nutr. Sci. 2005, 14, 195–200.
  30. Campbell J.K., Canene-Adams K., Lindshield B.L., Boileau T.W.M., Clinton S.K., Erdman Jr. J.W.: Tomato phytochemicals and prostate cancer risk. J. Nutr. 2004, 134, 3486S–3492S.
  31. Wu K., Erdman Jr J.W., Schwartz S.J., Platz E.A., Leitzmann M., Clinton S.K., DeGroff V., Willet W.C., Giovannucci E.: Plasma and dietary carotenoids, and the risk of prostate cancer: a nested case-control study. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2004, 13, 260–269.
  32. Zalega J., Szostak-Węgierek D.: Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część I. Polifenole roślinne, karotenoidy, błonnik roślinny. Probl. Hig. Epidemiol. 2013, 94, 41–49.
  33. Wang Y., Romigh T., He X., Orloff M.S., Silverman R.H., Heston W.D., Eng C.: Resveratrol regulates the PTEN/ AKT pathway through androgen receptor-dependent and independent mechanisms in prostate cancer cell lines. Hum. Mol. Genet. 2010, 19, 4319–4329.
  34. Sosińska E., Obiedziński M.W.: Badania nad bioaktywnymi glukozynolanami w wybranych odmianach warzyw krzyżowych techniką HPLC. Żywn. Nauka Technol. Jakość 2007, 54, 129–136.
  35. Tomczyk J., Olejnik A.: Sulforafan – potencjalny czynnik w prewencji i terapii chorób nowotworowych. Post. Hig. Med. Dosw. 2010, 64, 590–603.
  36. Mantzioris E., Cleland L.G., Gibson R.A., Neumann M.A., Demasi M., James M.J.: Biochemical effects of a diet containing foods enriched with n-3 fatty acids. Am. J. Clin. Nutr. 2000, 72, 42–48.
  37. Marciniak-Łukasiak K.: Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3. Żywn. Nauka Technol. Jakość 2011, 79, 24–35.
  38. Williams C.D., Whitley B.M., Hoyo C., Grant D.J., Iraggi J.D., Newman K.A., Gerber L., Taylor L.A., McKeever M.G., Freedland S.J.: A high ratio of dietary n-6/n-3 polyunsaturated fatty acids is associated with increased risk of prostate cancer. Nutr. Res. 2011, 31, 1–8.
© Wroclaw Medical University