Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Download PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2015, vol. 5, nr 4, October-December, p. 401–408

doi: 10.17219/pzp/60915

Publication type: review article

Language: Polish

Download citation:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Superfoods – idealne uzupełnienie diety czy zbędny dodatek?

Superfoods: Perfect Addition or Unnecessery Supplement?

Katarzyna Ekiert1,A,B,C,D,E,F, Marta Dochniak1,A,B,C,D,E,F

1 Uniwersytet Medyczny im Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław

Streszczenie

W obecnych czasach, kiedy zmagamy się z plagą otyłości, a w rezultacie z cukrzycą typu 2, nowotworami żywieniowozależnymi, chorobami sercowo-naczyniowymi, trudno nie łączyć tych problemów z nieprawidłowym żywieniem. Na skutek rozwoju handlu międzynarodowego i transportu na polskim rynku znacznie zwiększył się dostęp do produktów zagranicznych, egzotycznych roślin, owoców i warzyw. Dzięki tym działaniom mamy także dostęp do tzw. superfoods, czyli superżywności. Są to produkty roślinne, które były stosowane od wieków w różnych zakątkach świata jako panacea na dolegliwości chorobowe oraz jako podstawa lub składnik jadłospisów tamtejszych plemion. Charakteryzuje je duża zawartość składników odżywczych w małej masie produktu lub duża koncentracja takich składników, których w naszym pożywieniu często brakuje, np. kwasów tłuszczowych omega-3. Superfoods to nie tylko produkty zagraniczne. Wśród naszych rodzimych produktów również znajdziemy takie, które są bogactwem składników mineralnych i z powodzeniem możemy dodawać je do pożywienia. Celem pracy jest przedstawienie dostępnych na polskim rynku produktów superfoods, a także badań naukowych, które wskazują na ich potwierdzoną lub niepotwierdzoną skuteczność.

Abstract

It is well known that diet could have a huge impact on our health. Hippocrates said “Let food be medicine and medicine be food”. Nowadays, we struggle with the plague of obesity and, in consequence, with diabetes mellitus 2, hormone-dependent cancers, and cardiovascular diseases. It is hard not to associate these problems with wrong eating. As a result of the development of international trade and transport in Poland, the number of overseas products, exotic plants, fruit and vegetables has increased. Because of it, we have access to superfoods. They are plant products that have been used for so many years in many quarters of the Earth as panacea for some illnesses or as basic food. Their main characteristic is that they have a lot of nutrients in a small mass or that they have a high concentration of these nutrients we do not have enough in our diets, e.g., omega-3 acids. Superfoods are not only overseas products, we can find many Polish products which can be labelled as superfoods. The aim of this paper was to show their confirmed effectiveness in our bodies.

Słowa kluczowe

dieta, opieka dietetyczna, prawidłowe żywienie

Key words

diet, dietary care, proper nutrition

References (53)

  1. Raczyńska K.: Niech żywienie będzie lekarstwem. Opolskie Centrum Onkologii im. Prof. T. Koszarowskiego http://onkologia.opole.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=710&Itemid=169 (data dostępu: 27.07.2015).
  2. Vitali F., Pennisi G., Attaguile G.: Antiproliferative and cytotoxic activity of extracts from Cistus incanus L. and Cistus monspeliensis L. on human prostate cell lines. Nat. Prod. Res. 2011, 25(3), 188–202.
  3. Riehle P., Vollmer M., Rohn S.: Phenolic compounds in Cistus incanus herbal infusions – Antioxidant capacity and thermal stability during the brewing process. Food Res. Int. 2013, 53, 891–899.
  4. Kalus U., Grigorov A., Kadecki O., Jansen J., Kiesewetter H., Radtke H.: Cistus incanus (CYSTU052) for treating patients with infection of the upper respiratory tract. A prospective, randomised, placebo-controlled clinical study. Antivir. Res. 2009, 84, 267–271.
  5. Goldacre B.: Tell us the truth about nutritionists. BMJ 2007, 334, 292.
  6. Jemia M.B., Kchouk M.E., Senatore F., Autore G., Marzocco S., De Feo V., Bruno M.: Antiproliferative activity of hexane extract from Tunisian Cistus libanotis, Cistus monspeliensis and Cistus villosus. Chem. Cent. J. 2013, 7, 47.
  7. Pan A., Yu D., Demark-Wahnefried W., Franco O.H., Lin X.: Meta-analysis of the effects of flaxseed interventions on blood lipids. Am. J. Clin. Nutr. 2009, 90, 2, 288–297.
  8. Ganorkar P.M., Jain R.K.: Flaxseed – a nutritional punch. Int. Food Res. J. 2013, 20(2), 519–525.
  9. Jenkins D., Kendall C., Vidgen E., Agarwal S., Sao A.V., Rosenberg R.S., Diamandis E.P., Novokmet R., Mehling C.C., Perera T., Griffin L.C., Cunnane S.C.: Health aspects of partially defatted flaxseed, including effects on serum lipids, oxidative measures, and ex vivo androgen and progestin activity: a controlled crossover trial. Am. J. Clin. Nutr. 1999, 69, 3, 395–402.
  10. Rodriguez-Leyva D., Weighhell W., Edal A.L.: Potent antihypertensive action of dietary flaxseed in hypertensive patients. Hypertension 2013, 62, 1081–1089.
  11. Khalesi S., Irwin C., Schubert M.: Flaxseed consumption may reduce blood pressure: a systematic review and metaanalysis of controlled trials. J. Nutr. 2015, 145, 4, 758–765.
  12. Phipps W., Martini M., Lampe J.W., Slavin J.L., Kurzer M.S.: Effect of flax seed ingestion on the menstrual cycle. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2013, 77, 5.
  13. Lemay A., Dodin S., Kadri N., Jacques H., Forest J.C.: Flaxseed dietary supplement versus hormone replacement therapy in hypercholesterolemic menopausal women. Obstet. Gynecol. 2002, 100(3), 495–504.
  14. Thompson J., Min Chen J., Li T., Strasser-Weippl K., Goss P.E.: Dietary flaxseed alters tumor biological markers in postmenopausal breast cancer. Clin. Cancer Res. 2005, 15, 11, 3828.
  15. Tang G., Suter P.: Vitamin A, nutrition and health values of algae: spirulina, chlorella, and dunaliella. J. Pharm. Nutr. Sci. 2011, 1, 111–118.
  16. Falquet J.: The nutritional aspects of spirulina, 2012. http://antenna.ch/en/documents/AspectNut_UK.pdf (data dostępu: 18.02.2016).
  17. Miranda M.S., Cintra R.G., Barros S.B.M., Mancini-Filho J.: Antioxidant activity of the microalga Spirulina maxima. Braz. J. Med. Biol. Res. 1998, 31, 1075–1079.
  18. Mohan A., Misra N., Srivastav D., Umapthy D., Kumak S.: Spirulina – the nature`s wonder: a review. Sch. J. App. Med. Sci. 2014, 2(4C), 1334–1339.
  19. Fedkovic Y., Astre C., Pinguet F., Gerber M., Ychou M., Pujol H.: Spiruline and cancer. Bulletin de l’Institut Oceanographique 12, 117–120.
  20. Lowry O.H., Rosebrough N.J., Faar A., Randall R.J.: Protein measurement with folin phenol reagent. J. Biol. Chem. 193, 265–275.
  21. Capelli B., Cysewski G.R.: Potential health benefits of spirulina microalgae. Natura Foods 2010, 9(2), 19–26.
  22. Simpore J., Zongo F., Kabore F. et al.: Nutrition rehabilitation of HIV-infected and HIV-negative undernourished children utilizing spirulina. Ann. Nutr. Metab. 2005, 49, 373–380.
  23. Gershwin M.E., Belay A.: Spirulina in human nutrition and health. CRC Press, Boca Raton, FL, USA 2000.
  24. Bresson J.L., Flynn A., Heinonen M.: Opinion on the safety of Chia seeds (Salvia hispanica L.) and ground whole. Chia seeds as a food ingredient. EFSA J. 2009, 996, 1–26.
  25. Ali N., Yeap S., Ho W., Beh B.K., Tan S.W., Tan S.G.: The Promising Future of Chia, Salvia hispanica L.J. Biomed. Biotechnol. 2012. ID 171956.
  26. Reyes-Caudillo E., Tecante A., Valdivia M.: Dietary fibre content and antioxidant activity of phenolic compounds present in Mexican chia (Salvia hispanica L.) seeds. Food Chem. 2008, 107, 2, 656–663.
  27. Ayerza R., Coates E.: Dietary levels of chia: influence on yolk cholesterol, lipid content and fatty acid composition for two strains of hens. Poultry Sci. 2000, 79, 5, 724–739.
  28. Meineri G., Cornale P., Tassone S., Peiretti P.G.: Effects of chia (Salvia hispanica L.) seed supplementation on rabbitmeat quality, oxidative stability and sensory traits. Ital. J. Anim. Sci. 2009 (9), 10, 45–49.
  29. Jin F., Nieman D., Sha W., Xie G., Qiu Y., Jia W.: Supplementation of milled Chia seeds increases plasma ALA and EPA in postmenopausal women. Plant Food Hum. Nutr. 2012, 67, 2, 105–110 (data dostępu: 27.04.2012).
  30. Nieman D., Cayea E., Austin M., Henson D.A., McAnulty S.R., Jun F.: Chia seed does not promote weight loss or alter disease risk factors in overweight adults. Nutr. Res. 2009, 29(6), 414–418.
  31. Guevara-Cruz M., Tovar A.R., Aguilar-Salinas C.A., Mediana-Vera I., Gil-Zenteno L., Hernandez-Viveros I., Lopez-Romero P., Ordaz-Nava G., Canizales-Quinteros S., Guillen Pineda L.E., Torres N.: A dietary pattern including Nopal, Chia seed, soy protein, and oat reduces serum triglycerides and glucose intolerance in patients with metabolic syndrome. J. Nutr. 2012, 142, 1, 64–69.
  32. Mohd Ali N., Yeap S.: The Promising Future of Chia, Salvia hispanica L. J. Biomed. Biotechnol. 2012, Article ID 171956.
  33. Udani J., Singh B., Singh V., Barret M.L.: Effects of Açai (Euterpe oleracea Mart.) berry preparation on metabolic parameters in a healthy overweight population: A pilot study. Nutr. J. 2011, 10, 45.
  34. Cech N.: Antioxidant activity and Chemical Composition of Acai Berries from Different Locations. 2005. http:// ursco.uncg.edu/docs/Cech_Musso.pdf (data dostępu: 18.02.2016).
  35. De Lima Yamaguchi K.K., Ravazi Pereira L.F., Lamarăo C.V.: Amazon acai: Chemistry and biological activities: A review. Food Chem. 2015, 179, 137–151.
  36. Schauss A.: Phytochemical and Nutrient Composition of the Freeze-Dried Amazonian Palm Berry, Euterpe oleraceae Mart. (Acai). J. Agric. Food Chem. 2006, 1, 54(22), 8598-8603.
  37. Pritchard D.: Health Benefits of Acai Berries. 2009 http://science.csustan.edu/stone/chem4400/SJBR/Pritchard2009. pdf.
  38. Hyemee K., Sunday S., Chown J., McAister L., Roque A., Banerjee N., Talcott S., Kreider R., Martens-Talcott S.: The consumption of acai beverage (Euterpe oleracea Mart.) improves biomarkers for inflammation in individuals with the metabolic syndrome. FASEB J. 2015, 29, 1, Suppl. 259.4.
  39. Sadowska-Krępa E., Kłapcińska B., Podgórski T.: Effects of supplementation with acai (Euterpe oleracea Mart.) berry-based juice blend on the blood antioxidant defence capacity and lipid profile in junior hurdlers. A pilot study. Biol. Sport 2015, 32, 161–168.
  40. Da Costa Guerra J.F., Maciel P.S., Mallosto Emerich de Abreu I.C., Pereira R.R., Silva M., Cardoso L.M., PinheiroSantana H.A., Lima W.G., Silva M.E., Pedrosa M.L.: Dietary açai attenuates hepatic steatosis via adiponectinmediated effects on lipid metabolism in high-fat diet mice. J. Funct. Foods 2015, 14, 192–202.
  41. Czarnowska E., Turska-Kmieć A.: Współczesne poglądy na mechanizm zaburzeń energetycznych w sercu. Znaczenie ekspresji PPARa i cele terapeutyczne. Kardiol. Pol. 2012, 70, 10, 1061–1067.
  42. Hudson T. Maca: New insight on an ancient plant. Integr. Med. Dec 2008/Jan 2009, 7, 6.
  43. Li G., Ammermann U., Quiros C.F.: Glucosinolate contents in (lepidium peruvianum chacon) seeds, sprouts, mature plants and several derived commercial products. Economic Botany 2001, 55(2), 255–262.
  44. Hrncirik K., Velisek J.: Bioaktywne składniki roślin kapustnych – glukozynolany. Przemysł Spożywczy 2001, 55, 1, 20–21.
  45. Kwiatkowska E., Bawa S.: Glukozynolany w profilaktyce chorób nowotworowych –mechanizm działania. Roczn. PZH 2007, 58, 1, -13.
  46. Stone M., Ibarra A., Roller M., Zangara A., Stevenson E.: A pilot investigation into the effect of maca supplementation on physical activity and sexual desire in sportsmen. J. Ethnopharmacol. 2009, 126, 3, 574–576.
  47. Gonzales G.F., Cordova A., Vega K., Zangara A., Stevenson E.: Effect of Lepidium meyenii (Maca), a root with aphrodisiac and fertility-enhancing properties, on serum reproductive hormone levels in adult healthy men. J. Endocrinol. J. 2003, 1, 176, 163–168.
  48. Revised 2003 consensus on diagnostic criteria and long-term health risks related to polycystic ovary syndrome (PCOS), Rotterdam ESHRE/ASRM-Sponsored PCOS consensus workshop group. Hum. Reprod. 2004, 19(1), 41–47.
  49. Wang J., Anderson R., Graham G., Chu M., Sauer M., Guarnaccia M., lobo R.: The effect of cinnamon extract on insulin resistance parameters in polycystic ovary syndrome: a pilot study. Fertil. Steril. 2007, 88, 1, 240–243.
  50. Dzienis-Strączkowska S., Szelachowska M., Karolczuk-Zacharowicz M.: Cynamon – rola w leczeniu cukrzycy? Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Białymstoku http:// www.doppelherz.pl/images/content/knowledge/articles/poziom%20cukru%20cynamon%20w%20cukrzycy%20 typu%202%20medyczny.doc (data dostępu: 27.07.2015).
  51. Qin B., Panickar K.S., Anderson R.A.: Cinnamon: potential role in prevention of insulin resistance, metabolic syndrome and type 2 diabetes. J. Diab. Sci. Technol. 2010, 4, 3.
  52. Anderson R.A.: Chromium and polyphenols from cinnamon improve insulin sensitivity. Proceedings of the Nutrition Society 2008, 67, 48–53.
  53. George R., Lew J., Graves D.: Interaction of cinnamaldehyde and epicatechin with tau: implications of beneficial effects in modulating Alzheimer’s Disease pathogenesis. J. Alzheimers Dis. 2013, 36, 21–40.
© Wroclaw Medical University