Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health
2015, vol. 5, nr 2, April-June, p. 121–130
Publication type: original article
Language: Polish
Wpływ fototerapii na ograniczenie objawów depresji u pacjentów rehabilitowanych z powodu zaburzeń narządu ruchu
Efficacy of Phototherapy in Reducing the Symptoms of Depression in Patients Rehabilitated due to the Dysfunction of Locomotor System
1 Katedra Fizjoterapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław
Streszczenie
Wprowadzenie. Depresja to zaburzenie psychiczne z grupy chorób afektywnych, którego skutkiem jest zwykle upośledzenie procesów motywacyjnych, obniżenie napędu psychoruchowego, ograniczenie skuteczności leczenia i spowolnienie procesu zdrowienia.
Cel pracy. Oceniano wpływ światła spolaryzowanego emitowanego przez lampę Bioptron na ograniczenie objawów depresji u pacjentów rehabilitowanych z powodu chorób neurologicznych oraz ortopedycznych.
Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 128 chorych leczonych na oddziale rehabilitacji (71 osób mających zmiany zwyrodnieniowe i 57 cierpiących na choroby neurologiczne), u których oprócz kinezyterapii i fizykoterapii prowadzono naświetlanie okolicy twarzy światłem spolaryzowanym. Grupę kontrolną stanowiło 32 pacjentów z objawami depresji, u których zastosowano ten sam model usprawniania, bez fototerapii. Kwalifikacja do grupy badanej odbywała się na podstawie wyników Kwestionariusza Zdrowia Pacjenta-9 (Patient Health Questionnaire-9, PHQ-9). Włączeni do badania pacjenci byli w stanie samodzielnie udzielić pisemnych odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu. Badani wypełniali kwestionariusz dwukrotnie, po raz drugi po zakończonym cyklu naświetlań.
Wyniki. We wstępnej ocenie z wykorzystaniem kwestionariusza PHQ-9 odnotowano dodatni wskaźnik depresji o różnym nasileniu (u 80% badanych). Największe nasilenie depresji (na podstawie wartości średnich i mediany) zaobserwowano u pacjentów cierpiących na choroby neurologiczne, szczególnie wśród kobiet (wartość średnia: mężczyźni = 12,6 pkt, kobiety 15,3 pkt). Poprawę wartości wskaźnika PHQ-9 uzyskano u 93% naświetlanych pacjentów, a wskaźnik depresji zwiększył się średnio o 4,08 pkt, u pozostałych 7% natomiast pozostawał na poziomie wyjściowym. Największą poprawę zaobserwowano w grupie kobiet leczonych z powodu chorób zwyrodnieniowych stawów, najmniejszą natomiast w grupie mężczyzn, u których rozpoznano choroby neurologiczne. U kobiet średnia poprawa wskaźnika wynosiła 4,43 pkt, u mężczyzn 3,51 pkt.
Wnioski. Depresja występuje u pacjentów cierpiących na choroby ortopedyczne i neurologiczne, większe nasilenie objawów dotyczy pacjentów chorych neurologicznie. Wprowadzenie naświetlań twarzy spolaryzowanym światłem do programu fizjoterapii pacjentów z zaburzeniami układu ruchu może prowadzić do obniżenia poziomu depresji, poprawy motywacji i zwiększenia napędu psychoruchowego w procesie rehabilitacji. Większą poprawę obserwowano u chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi niż u pacjentów chorych neurologicznie.
Abstract
Background. Depression is a psychological disorder from the group of affective diseases which usually results in impaired motivational processes, reduced psychomotor drive, reduced effectiveness of treatment and retarded healing process.
Objectives. In this paper the authors have assessed the influence of polarized light produced by the Bioptron lamp on the reduction of depression symptoms in patients rehabilitated due to neurological and orthopedic dysfunctions.
Material and Methods. The study group consisted of 128 patients treated in the rehabilitation department who, in addition to physiotherapy, were subject to the irradiation of the facial area with polarized light. The control group consisted of 32 patients who used the same model of rehabilitation, but no radiation was carried out. Study group eligibility was made based on the results of the Patient Health Questionnaire (PHQ-9). The subjects completed the questionnaire twice, the second time after the end of the irradiation cycle.
Results. In the preliminary assessment with the PHQ-9 questionnaire the authors have reported positive rates of different intensity depression in 80% of patients. The greatest severity of depression was observed in patients with neurological disorders, especially in women. The improvement of the PHQ-9 ratio was achieved in 93% of patients irradiated, where the rate of depression improved by an average of 4.08 points, the remaining 7% remained at the initial level. The greatest improvement was observed in the group of women treated for degenerative diseases of joints, the smallest in the group of men with neurological disorders.
Conclusion. Depression occurs in patients with orthopedic and neurological disorders, but the severity of disease is higher in neurological patients. The introduction of polarized light irradiation of face into the physiotherapy program in patients with musculoskeletal system disorders may reduce the level of depression. A greater improvement was observed in patients with osteoarthritis than in patients with neurological disorders.
Słowa kluczowe
depresja, rehabilitacja, fototerapia
Key words
depression, rehabilitation, phototherapy
References (30)
- Ebmeier K., Donaghey C., Steele J.D.: Recent development and current controversies in depresion. Lancet 2006, 397, 153–167.
- Dylewicz P.: Depresja – niedoceniany czynnik ryzyka. Kardiol. Pol. 2012, 70, 6, 598.
- Projekt „Depresja – mechanizmy – terapia” współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Psychiatr. Pol. 2014, 48, 5, 1059–1063.
- Rosenthal N.E., Sack D.A., Gillin J.C., Levy A.J., Goodwin F.K., Davenport Y., Mueller P.S., Newsome D.A., Wehr T.A.: Seasonal affective disorder: a description of the syndrome and preliminary findings with light therapy. Psychiatry 1984, 41, 72–80.
- Wirtz-Justice A., Benedetti F., Terman M.: Chronotherapeutics for affective disorder. Basel 2009, 123–130.
- Święcicki Ł.: Choroba afektywna sezonowa (depresja zimowa). Monografia z uwzględnieniem wyników badań własnych. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2006.
- Kroenke K., Spitzer R.L., Williams J.B.: The PHQ-9: validity of a brief depression severity measure. J. Gen. Intern. Med. 2001, 16, 606–613.
- Tomaszewski K., Zarychta M., Bieńkowska A., Chmurowicz J., Nowak W., Skalska A.: Walidacja polskiej wersji językowej. Psychiatr. Pol. 2011, 45, 2, 223–233.
- Löwe B., Schenkel I., Carney-Doebbeling C., Gobel C.: Responsiveness of the PHQ-9 to psychopharmacological depression treatment. Psychosomatics 2006, 47, 62–67.
- Löwe B., Spitzer R.L., Grafe K.: Comparative validity of three screening questionnaires for DSM-IV depressive disorders and physicians’ diagnoses. J. Affect. Disord. 2004, 78, 131–140.
- Sobów T.: Depresja po udarze mózgu: aspekty epidemiologii, patofizjologii, oceny klinicznej i postępowania. Psychiatr. Prakt. Klin. 2009, 2, 3, 124–131.
- Ochojska-Jośko J., Oleszko A.: Wykorzystanie fototerapii w praktyce klinicznej. Prob. Hig. Epidemiol. 2013, 94, 4, 718–721.
- Turkiewicz-Maligranda A., Rymaszewska J.: Lęk i depresja a odczuwany ból u osób z chorobą dyskową odcinka krzyżowo-lędźwiowego charakteryzujących się różnym stylem przywiązania. Piel. Zdr. Publ. 2012, 2, 4, 277–286.
- Jodzio K., Nyka W., Tomczak H.: Depresja u pacjentów z zespołami bólowymi okolicy lędźwiowo-krzyżowej leczonych ambulatoryjnie. Psychiatr. Pol. 2005, 29, 6, 809–818.
- Szczygieł E., Krzanik B., Golec J., Szot P.: Rola czynników psychologicznych w przewlekłych zespołach bólowych kręgosłupa szyjnego. Fizjoter. Pol. 2009, 9, 312–320.
- Craft L.L.: Exercise and clinical depression: examining two psychological mechanisms. Psychol. Sport Exerc. 2005, 6, 151–171.
- Zagórska A., Czopek A., Obniska J., Pawłowski M.: Rola aktywności fizycznej w leczeniu depresji. Antropomotoryka 2005, 30, 49–60.
- Bandura M.S., Morgan W.P.: Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: W.H. Freeman and Company 1997.
- Gleser J., Mendelberg H.: Exercide and sport in mental health: a review of the literature. Isr. J. Psychiatr. Relat. Sci. 1990, 27, 99–112.
- Leith L.M.: Foundations of exercise and mental health. Morgantown, WV: Fitness Information Technology 1994.
- Nolen-Hoeksema S., Morrow J., Fredrickson B.L.: Response styles and duration of episodes of depressed mood. J. Abnorm. Psychol. 1993, 102, 20–28.
- Markoff R.A., Ryan P., Young T.: Endorphins and mood changes in long – distance running. Med. Sci. Sports Exerc. 1982, 14, 11–15.
- Grossman A., Bouloux P., Price P., Drury P.L., Lam K.S., Turner T.: The role of opioid peptides in the hormonal responses to acute exercise in man. Clin. Sci. 1984, 7, 483–491.
- Goldfarb A.H., Hatfield B.D., Sforzo G.A., Flynn M.G.: Serum beta-endorphin levels during a graded exercise test to exhaustion. Med. Sci. Sport Exerc. 1987, 19, 78–82.
- Bouix O., Najimi A., Orsetti A.: Involvement and physiological roles of endogenous opioid peptides in adaptation to physical exercise. Sci. Sports 1997, 12, 1, 26–40.
- O’Neal H., Dunn A.L., Martinsen E.W.: Depression and exercise. Int. J. Sport Psychol. 2000, 31, 110–135.
- Rostard F.G., Lond B.C.: Exercise as a coping strategy for stress: A review. Int. J. Sport Psychol. 1996, 27, 197–222.
- Sutherland V.J., Cooper C.L.: Exercise and stress management: Fit employees – healthy organization? Int. J. Sport Psychol. 1990, 21, 202–217.
- Yeund R.R.: The Acute Effects of Exercise on Mood State. J. Psychozom. Res. 1996, 40, 2, 123–141.
- Pietrzyk E., Gorczyca-Michta I., Michta K., Nowakowska M., Wożakowska-Kapłon B.: Depresja u chorych po pomostowaniu aortalno-wieńcowym. Psychiatr. Pol. 2014, 48, 5, 987–996.




