Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Download PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2015, vol. 5, nr 2, April-June, p. 111–119

Publication type: original article

Language: Polish

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Udział pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej świadczącej usługi zdrowotne w domu chorego mającego owrzodzenie żylne kończyn dolnych

The Role of the Primary Health-Care Nurse Providing Home Nursing Service to Patients with Venous Ulcers of Lower Limbs

Magdalena Nieckula1,A,B,C,D,E,F, Grażyna Dębska1,A,C,E,F, Alina Szewczyk2,A,B,C

1 Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu, Nowy Targ

2 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Mszanie Dolnej, Mszana Dolna

Streszczenie

Wprowadzenie. Opieka pielęgniarska świadczona chorym w środowisku domowym powinna opierać się na wybranych teoriach i modelach. Z uznanych przez społeczność pielęgniarek modeli pielęgniarstwa model Dorothei Orem może być przydatny w świadczeniu opieki w środowisku domowym pacjentowi mającemu owrzodzenie żylne kończyn dolnych.
Cel pracy. Wykorzystanie modelu Dorothei Orem w procesie pielęgnowania pacjentki mającej owrzodzenie żylne kończyn dolnych.
Materiał i metody. W pracy wykorzystano metodę studium przypadku. Badanie miało charakter retrospektywny, w którym wykorzystano dokumentację historii choroby oraz wyniki obserwacji pacjentki chorującej na owrzodzenie żylne goleni pod kątem diagnoz pielęgniarskich.
Wyniki. Najczęściej rozpoznawanymi problemami zdrowotnymi są: dolegliwości bólowe, obrzęk, stan zapalny okolicy rany owrzodzeniowej, zaleganie tkanek martwiczych, wysięk z rany, ograniczenie samoopieki, niepełna wiedza o chorobie, izolacja społeczna. Indywidualizacja opieki pielęgniarskiej w domowym środowisku chorego mającego owrzodzenie kończyn dolnych jest wyznacznikiem profesjonalnej opieki, a przede wszystkim szansą na określenie deficytu samoopieki zgodnie z teorią Dorothei Orem.
Wnioski. Ukierunkowane interwencje pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej pomagają chorym mającym owrzodzenie żylne goleni zaadoptować się i wytworzyć skuteczne metody radzenia sobie z chorobą, jej przewlekłym charakterem i koniecznością prowadzenia długotrwałej terapii. System częściowo kompensacyjny z elementami systemu wspierająco-uczącego modelu Dorothei Orem ma zastosowanie w opiece nad pacjentem chorującym na owrzodzenie żylne goleni. Indywidualizacja opieki pielęgniarskiej w środowisku domowym takiego chorego jest wyznacznikiem profesjonalnej opieki, a przede wszystkim szansą na określenie deficytu samoopieki. Pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej aktywnie uczestniczy w interdyscyplinarnej opiece nad pacjentem mającym owrzodzenie żylne goleni przebywającym w środowisku domowym.

Abstract

Background. The nursing care provided at home should be based on the selected theories and models. From the nursing models accepted by the nurses community, the Dorothea Orem model may be useful in providing home nursing service to a patient with venous ulcers of lower limbs.
Objectives. The purpose of this study was to investigate the use of the Orems’ model of nursing in the process of nursing a patient with venous ulcers of lower limbs.
Material and Methods. The case study method was applied. The study was retrospective in nature with the use of the medical history documentation and the results of the observations of a patient with venous ulcers of shins in terms of nursing diagnoses.
Results. It was found that most frequently diagnosed medical problems included the pain, edema, inflammation of the wounds, necrotic tissue retention, fibrinous exudate, the limitation of self-care, deficit in knowledge about the disease, and social isolation. The individualization of home nursing care of a patient with venous ulcers of lower limbs is the determinant of professional care and primarily the chance to determine the self-care deficit according to the Orem’ model of nursing.
Conclusion. Targeted interventions of primary health care nurses help patients with venous shin ulcers adapt and create effective methods of coping with the disease, its chronic nature and the need to manage long-term therapy. The partially-compensating system with supportive-learning components of the Dorothea Orem’s model is applied in the care of a patient with venous shin ulcers. Individualized nursing care at home of a patient with lower limb ulceration is a determinant of professional care and, above all, an opportunity to determine the self-care deficit. The primary care nurse actively participates in the interdisciplinary care of patients with venous shin ulcers in the home environment.

Słowa kluczowe

opieka pielęgniarska, owrzodzenia żylne kończyn dolnych, Dorothea Orem

Key words

nursing care, venous ulcers of the lower limbs, Dorothea Orem

References (20)

  1. Mościcka P., Szewczyk M.T., Cwajda-Białasik J., Hancke E., Jawień A., Brazis P.: Owrzodzenia o różnej etiologii. Opis gojenia trzech przypadków. Piel. Chir. Ang. 2012, 3, 99–104.
  2. Białasik B., Muszalik M., Szewczyk M.T.: Ocena dolegliwości bólowych u chorych z owrzodzeniem kończyny dolnej. Piel. Chir. Ang. 2007, 4, 150–157.
  3. Jawień A., Szewczyk M.T. (red.): Owrzodzenia żylne goleni. Twoje zdrowie Sp. z. o.o., Warszawa 2005.
  4. Mieszczański P., Grazda P.: Owrzodzenia żylne kończyn dolnych. Lekarz 2010, 7, 8, 18–27.
  5. Przybylska R.: Rola zabiegów pielęgnacyjnych w leczeniu owrzodzeń podudzi. Piel. Pol. 2009, 3, 33, 221–224.
  6. Szewczyk M.T.: Rola pielęgniarki w specjalistycznej opiece nad chorym z owrzodzeniem żylnym goleni. Piel. Chir. Ang. 2007, 1, 35–38.
  7. Świt A., Gorzkowicz B.: Analiza czynników wpływających na efektywność leczenia owrzodzeń podudzi pochodzenia żylnego. Fam. Med. Prim. Care Rev. 2011, 13, 4, 780–786.
  8. Trzaszczka M., Gorzkowicz B.: Próba standaryzacji opieki pielęgniarskiej w przypadku owrzodzeń żylnych goleni. Probl. Piel. 2007, 15, 4, 267–277.
  9. Janczak D., Garcarek J., Szydełko T., Janczak D., Pawełczyk J., Kabziński P., Merenda M., Litarski A., Malinowski M.: Wrzód żylny goleni – leczenie zachowawcze i operacyjne. Fam. Med. Prim. Care Rev. 2012, 14, 1, 76–84.
  10. Lewandowska L., Adamski Z.: Opieka pielęgniarska nad chorym z chorobą owrzodzeniową podudzi. Piel. Pol. 2008, 1, 27, 59–65.
  11. Szewczyk M.T., Jawień A.: Zalecenia specjalistycznej opieki pielęgniarskiej nad chorym z owrzodzeniem żylnym goleni. Piel. Chir. Ang. 2007, 3, 1–44.
  12. Kurpas D., Wojtal M.: Rany przewlekłe w praktyce lekarza rodzinnego – zasady terapii i pielęgnacji. Med. Rodz. 2012, 1, 60–66.
  13. Wojszel Z.B.: Owrzodzenia podudzi. [W:] Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Red.: Wieczorowska-Tobis K., Talarska D. PZWL, Warszawa 2008, 290–295.
  14. Sepioło A., Mroczek B., Modrzejewski A.: Nowoczesne metody leczenia ran w opiece środowiskowej – opis przypadku. Fam. Med. Prim. Care Rev. 2012, 14, 1, 91–96.
  15. Krasowski G., Kruk M.: Leczenie odleżyn i ran przewlekłych. PZWL, Warszawa 2008.
  16. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K. (red.): Podstawy pielęgniarstwa. T. I/II. Wyd. Czelej, Lublin 2004.
  17. Twarduś K., Cepuch G., Krzeczowska B.: Model Dorothei Orem w opiece nad dzieckiem przewlekle chorym. [W:] Modele pielęgnowania dziecka przewlekle chorego. Red.: Cepuch G., Krzeczowska B., Perek M., Twarduś K. PZWL, Warszawa 2011, 3–9.
  18. Płaszewska-Żywko L.: Teoria Dorothei Orem. [W:] Modele opieki pielęgniarskiej nad chorym dorosłym. Red.: Kózka M., Płaszewska-Żywko L. PZWL, Warszawa 2010, 17–26.
  19. Dz.U.2011.174.1039 z późn. zm. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.
  20. Pluta A., Basińska-Drozd H., Faleńczyk K., Budnik-Szymoniuk M.: Udział pielęgniarki rodzinnej w opiece nad pacjentem geriatrycznym. Med. Rodz. 2014, 1, 27–30.