Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health
2015, vol. 5, nr 1, January-March, p. 89–92
Publication type: review article
Language: Polish
Postępowanie z przetokami u chorych na nowotwory
The Management of Patients Suffering from Fistulas in the Course of Cancer
1 Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań
Streszczenie
Pojawienie się przetoki samoistnej wywołanej rozwojem choroby nowotworowej bądź radioterapią i zabiegami chirurgicznymi powoduje wystąpienie licznych dolegliwości, takich jak: wyciek, stan zapalny, ból, martwica, nieprzyjemny zapach. Powyższe objawy mogą być przyczyną uczucia skrępowania, co z kolei powoduje izolację społeczną, zaburzenia psychiczne: uczucie bezradności, złości, lęku lub depresji, a w rezultacie nasila ból duchowy i znacznie pogarsza jakość życia chorych. Przetoki mogą być umiejscowione w różnych częściach ciała, zależnie od lokalizacji zmiany nowotworowej, najczęściej rozwijają się obrębie jamy brzusznej, miednicy (nowotwory szyjki macicy i sromu u kobiet, odbytnicy), narządach szyi (rak krtani), części twarzowej czaszki i w obwodowych węzłach chłonnych (najczęściej szyjnych i pachwinowych). Wiedza, zaangażowanie i współpraca wszystkich członków zespołu opieki paliatywnej, a niejednokrotnie konsultacje specjalistów z innych dziedzin medycyny pozwalają na łagodzenie dolegliwości wywołanych przetokami, a w rezultacie istotnie poprawiają jakość życia chorych.
Abstract
The appearance of idiopathic fistula induced by cancer development or radiotherapy and surgical interventions is associated with numerous physical symptoms such as exudate, inflammation, pain, necrosis and odor. The above mentioned symptoms may lead to a feeling of embarrassment that, in turn, might lead to social isolation, psychological problems such as helplessness, anger, anxiety and depression, and in consequence intensify spiritual pain and significantly deteriorate quality of life. Fistulas may be located in different parts of the body depending on cancer localization. Fistulas most commonly develop in abdomen, pelvis (cervical and vulva cancer in women, rectal tumors), neck (laryngeal cancer), face and in peripheral lymph nodes (most commonly in the neck and inguinal regions). The knowledge, engagement and cooperation of all members of a multidisciplinary palliative care team and often consultations with other medical specialists might allow relieving symptoms induced by fistulas and, in consequence, significantly improve patients’ quality of life.
Słowa kluczowe
ból, leczenie, przetoka, zaawansowana choroba nowotworowa
Key words
advanced cancer, fistula, pain, treatment
References (10)
- Watson M.S., Lukas C.F., Hoy A.M., Back I.N.: Zaburzenia układu moczowo-płciowego. [W:] Opieka paliatywna. Red.: Watson M.S., Lukas C.F., Hoy A.M., Back I.N. (Kübler A. – redakcja wydania polskiego). Urban & Partner, Wrocław 2007, 323–339.
- Kaptacz A.: Pielęgnowanie pacjenta z przetokami. [W:] Pielęgniarstwo w opiece paliatywnej i hospicyjnej. Red.: De Walden-Gałuszko K., Kaptacz A. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, 112–120.
- Grocott P., Robinson V.: Skin problems in palliative care-nursing aspects. Red.: Hanks G ., Cherny N.I., Christakis N.A., Fallon M., Kaasa S., Portenoy R.K. Oxford Textbook of Palliative Medicine, Oxford University Press, Oxford 2010, 961–972.
- Leppert W.: Ocena jakości życia w zaawansowanej chorobie nowotworowej. [W:] IV Konferencja Naukowa Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej i Hospicyjnej „W zgodzie z tradycją, otwarci na wyzwania medycyny XXI wieku”. Poznań 18–20 czerwca 2010 r. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2010, str. 62–63.
- Głowacka A., Sopata M., Gorzelińska L.: Postępowanie z chorym z owrzodzeniem nowotworowym. Now. Lek. 2008, 77, 231–235.
- McManus J.: Principles of skin and wound care: the palliative approach. End of Life Care 2007, 1, 1–7.
- Wojtysiak J., Trzciński R., Dziki A., Ziemniak P., Pander B.: Przetoki odbytniczo-pochwowe. Gastroenterol. Pol. 1999, 6, 301–305.
- Cerchetti L.C.A., Navigante A.H., Körte M.W., Cohen A.M., Quiroga P.N., Villaamil E.C., Bonomi M.R., Roth B.M.: Potential utility of the peripheral analgesic properties of morphine in stomatitis-related pain: a pilot study. Pain 2003, 105, 265–273.
- Stein C.: Peripheral mechanism of opioid analgesia. Anesth. Analg. 1993, 76, 182–191.
- Krouse R.S.: The role of general surgery in the palliative care of patients with cancer. Red.: Hanks G ., Cherny N.I., Christakis N.A., Fallon M., Kaasa S., Portenoy R.K., Oxford Textbook of Palliative Medicine, Oxford University Press, Oxford 2010, 548–557.




