Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Download PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2015, vol. 5, nr 1, January-March, p. 81–88

Publication type: review article

Language: Polish

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Stany nagłe u chorych na nowotwory w opiece paliatywnej

Emergencies in Palliative Care Cancer Patients

Wojciech Leppert1,A,B,C,D,E,F, Krzysztof Nosek2,C,D,E,F, Adam Tomaszewski3,D,E,F

1 Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań

2 Niepubliczny Zakład Opieki Paliatywnej im. Św. Łazarza w Biskupcu, Biskupiec Kliniczny Oddział Neurologiczny, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital w Olsztynie, Olsztyn

3 Hospicjum Domowe w Strzelinie, Caritas Archidiecezji Wrocławskiej

Streszczenie

W pracy przedstawiono najczęściej występujące stany nagłe u chorych w opiece paliatywnej: zespół ucisku rdzenia kręgowego, zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, zespół żyły głównej górnej, hiperkalcemię, hiponatremię, złamanie patologiczne kości, napad drgawek, ostry stan majaczeniowy, masywny krwotok, napad bólu przebijającego i paniki oddechowej. W artykule omówiono najczęstsze przyczyny, patomechanizm i zasady postępowania terapeutycznego. Stany nagłe w opiece paliatywnej wymagają pilnego ustalenia trafnego rozpoznania i szybkiego wdrożenia właściwego leczenia, co może zapewnić skuteczne złagodzenie objawów, znacznie poprawić jakość życia, a niejednokrotnie także wydłużyć czas przeżycia pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową.

Abstract

In this article the most common emergencies observed in patients in palliative care were spinal cord compression syndrome, raised intracranial pressure, superior vena cava syndrome, hypercalcemia, hyponatremia, pathological fracture of bones, seizures, acute delirium, massive bleeding, breakthrough pain and respiratory panic attack. The causes, patomechanism and therapeutic management guidelines were discussed. Emergencies in palliative care demand urgent establishment of accurate diagnosis and prompt initiation of an appropriate treatment, which may provide an effective symptom relief, improve quality of life and often prolong survival in patients with advanced cancer.

Słowa kluczowe

leczenie, opieka paliatywna, stany nagłe, zaawansowana choroba nowotworowa

Key words

advanced cancer, emergencies, palliative care, treatment

References (20)

  1. Rowland L.P. [red.], Kwieciński H., Kamińska A.M. (redakcja wydania polskiego): Neurologia Merritta. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2005, 476–480, 484–486.
  2. Maranzano E., Trippa F.: Spinal cord compression. [In:] Radiation Oncology in Palliative Cancer Care. Eds.: Lutz S., Chow E., Hoskin P. Wiley Blackwell, Oxford 2013, 257–269.
  3. Makarewicz R., Żyromska A.: Zespół ucisku rdzenia kręgowego jako stan nagłego zagrożenia w onkologii. Pol. Med. Paliat. 2002, 1, 67–70.
  4. Bradley W.G., Daroff R.B., Fenichel G.M., Jankovic J.: Neurologia w praktyce klinicznej. Wyd. Czelej, Lublin 2004, 1021–1022, 1307–1308, 1397–1398, 2002–2004, 2080–2088.
  5. Wilson L., Detterbeck F., Yahalom J.: Superior vena cava syndrome with malignant causes. N. Engl. J. Med. 2007, 356, 1862–1869.
  6. Kowalski D.M., Krzakowski M.: Zespół żyły głównej górnej. Onkol. Dypl. 2014, 11, 20–22.
  7. Warner P., Uberoi R.: Superior vena cava stenting in the 21st century. Postgrad. Med. J. 2013, 89, 224–230.
  8. Martin M., Bell R., Bourgeois H., Brufsky A., Diel I., Eniu A., Fallowfield L., Fujiwara Y., Jassem J., Paterson A.H., Ritchie D., Steger G.G., Stopeck A., Vogel C., Fan M., Jiang Q., Chung K., Dansey R., Braun A.: Bone–related complications and quality of life in advanced breast cancer: results from a randomized phase III trial of denosumab versus zoledronic acid. Clin. Cancer Res. 2012, 18, 4841–4849.
  9. Leppert W.: Rola bifosfonianów w leczeniu chorych na nowotwory z rozsiewem do układu kostnego. Med. Paliat. Prakt. 2008, 2, 9–19.
  10. Więcek A., Nieszporek T.: Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Red.: Myśliwiec M. Wielka Interna Nefrologia, Medical Tribune Polska, Łódź 2009, 66–70.
  11. Fakler J.K.M., Hase F., Böhme J., Josten C.: Safety aspects in surgical treatment of pathological fractures of the proximal femur – modular endoprosthetic replacement vs. intramedullary nailing. Patient Saf. Surg. 2013, 7, 37.
  12. Kaal C.A., Niel C.G.J.H., Vecht C.J.: Therapeutic management of brain metastasis. Lancet Neurol. 2005, 4, 289–298.
  13. Piotrowski T., Hryniewiecki T. (red.): Stany nagłe. Medical Tribune Polska 2014, 111–113.
  14. Krajnik M., Łuczak J., Leppert W., Sopata M., Tomaszewska E., Głowacka A., Gorzelińska L., de Walden-Gałuszko K., Pilarczyk M.: Postępowanie w wybranych objawach chorobowych. [W:] Choroby wewnętrzne. Red.: Szczeklik A. Med. Prakt. 2011, 2394–2396.
  15. Bilikiewicz A.: Organiczne zaburzenia psychiczne. Psychiatria. Tom II. Psychiatria kliniczna. Elsevier Urban &Partner, Wrocław 2002, 108–110.
  16. Pereira J., Pautex S.: Clinical management of bleeding complications. Eds.: Hanks G., Cherny N.I., Christakis N.A., Fallon M., Kaasa S., Portenoy R.K. Oxford Textbook of Palliative Medicine, Oxford University Press, Oxford 2010, 1093–1104.
  17. Maltoni M., Scarpi E., Rosati M., Derni S., Fabbri L., Martini F., Amadori D., Nanni O.: Palliative sedation in end–of–life care and survival: a systematic review. J. Clin. Oncol. 2012, 30, 1378–1383.
  18. McWilliams K., Fallon M.: Fast–acting fentanyl preparations and pain management. QJM 2013, 106, 887–890.
  19. Leppert W.: Komentarz do pracy: Caraceni A., Davies A., Poulain P. i wsp. Postępowanie w przypadku bólu przebijającego u chorych na nowotwory złośliwe. Stanowisko Międzynarodowej Grupy Ekspertów (2013 r.). Med. Prakt. Onkol. 2014, 4(45), 74–76.
  20. Leppert W.: Leczenie objawów ze strony układu oddechowego u chorych na nowotwory. Now. Lek. 2011, 80, 32–46.
© Wroclaw Medical University