Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Download PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2015, vol. 5, nr 1, January-March, p. 11–19

Publication type: original article

Language: Polish

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Wiedza pacjentów na temat czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca leczonych w specjalistycznej poradni kardiologicznej

Knowledge of Patients on Risk Factors of Coronary Heart Disease Treated in Specialized Cardiology Clinic

Beata Dziedzic1,A,D, Zofia Sienkiewicz1,E,F, Patrycja Zając1,B, Aleksander Wiśniewski1,C

1 Zakład Pielęgniarstwa Społecznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

Streszczenie

Wprowadzenie. Choroba niedokrwienna serca wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia incydentów sercowonaczyniowych oraz nagłą śmiercią sercową. W dużej mierze jest skutkiem nieodpowiedniej kontroli czynników ryzyka bądź jej całkowitym brakiem. Wczesna profilaktyka i edukacja zdrowotna mogą zapobiec wystąpieniu choroby, a po zachorowaniu jej dalszemu rozwojowi oraz powikłaniom.
Cel pracy. Ocena stanu wiedzy pacjentów poradni specjalistycznej dotyczącej czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród 51 pacjentów z rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca leczonych w Zespole Poradni Specjalistycznych Instytutu Kardiologii w Warszawie. Zastosowano ankietę sprawdzającą wiedzę pacjentów na temat czynników ryzyka choroby wieńcowej.
Wyniki. Wiedza dotycząca czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca okazała się zróżnicowana. Badani mieli największą wiedzę na temat najważniejszych czynników ryzyka (zaburzeń gospodarki lipidowej, palenia tytoniu, nadciśnienia tętniczego, nieprawidłowego odżywiania, otyłości, aktywności fizycznej), a niewielką o pozostałych, tj.: płci, wieku, czynnikach genetycznych. Osoby pochodzące z małych miast i wsi w 82% wskazały, że za powstanie choroby wieńcowej w większym stopniu są odpowiedzialne czynniki genetyczne niż styl życia. Niskim poziomem wiedzy wykazały się osoby z małych miast, starsze oraz z wykształceniem podstawowym i zasadniczym.
Wnioski. Przeprowadzone badania wskazują na konieczność dalszej edukacji pacjentów na temat czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca oraz zachowań zdrowotnych. Działania edukacyjne powinny być skierowane głównie do osób pochodzących z małych miast i wsi oraz mających wykształcenie podstawowe i zasadnicze.

Abstract

Background. Angina pectoris is associated with an increasing risk of cardiovascular events – vascular and sudden cardiac death. In a large extent is the result of inadequate control of risk factors or the total lack of it. Prevention and health education can prevent the onset of disease, and the further development of it and its complications.
Objectives. The aim of the study was the assessment of patients knowledge in clinics specialized in risk factors for coronary heart disease.
Material and Methods. The material consisted of 51 patients diagnosed with ischemic heart disease treated in the Team of Specialist Outpatient Cardiology Institute. We used a questionnaire examination of patients’ knowledge about the risk factors of coronary heart disease.
Results. The knowledge of risk factors for coronary heart disease proved to be varied, the best in terms of major risk factors (dyslipidemia, smoking, hypertension, poor nutrition, obesity, physical activity), small regarding the other (gender, age, genetic factors). People from small towns and villages in 82% indicated that the formation of coronary artery disease depends, to a greater extent, on genetic factors than lifestyle. The low level of knowledge demonstrated by people from small towns, older and less educated.
Conclusion. The studies indicate the need for further education of patients about risk factors for coronary heart disease and health behaviors. Educational activities should be directed mainly to people from small towns and rural areas and with lower education.

Słowa kluczowe

czynniki ryzyka, wiedza, choroba niedokrwienna serca

Key words

knowledge, risk factors, angina pectoris

References (19)

  1. World Health Organization, Causes of Death 2008 Summary Tabels. http://www.who.int/evidence/bod: Health statistics and informatics Department, World Health Organization; 2011 (data dostępu: 3.08.2013).
  2. Opolski G.: Opieka kardiologiczna w Polsce – stan obecny, perspektywy, zagrożenia w opinii krajowego nadzoru specjalistycznego. Kardiologia i onkologia w Polsce na początku XXI wieku. Stan, wyzwania i perspektywy. I Kongres Demograficzny, Warszawa 2002, 57–58.
  3. Rywik Z.: Epidemiologia chorób układu krążenia. Kardiol. Pol. 1996, 24, 7–35.
  4. Departament Badań Demograficznych. Podstawowe informacje o sytuacji demograficznej Polski w 2011 roku. www.stat.gov.pl (data dostępu: 3.08.2013).
  5. Mały rocznik statystyczny Polski 2012. Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2012.
  6. Założenia Polityki Ludnościowej Polski. Projekt Listopad 2012. Warszawa. www.stat.gov.pl (data dostępu: 3.08.2013).
  7. Bryła M., Maciak A., Marcinkowski J.T., Maniecka-Bryła I.: Programy profilaktyczne w zakresie chorób układu krążenia przykładem niwelowania nierówności w stanie zdrowia. Probl. Hig. Epidemiol. 2009, 90(1), 6–17.
  8. Cieśliński A. (przew.), Pająk A., Podolec P., Rynkiewicz A.: Ogólnopolski Program Prewencji Choroby Wieńcowej POLSCREEN. Termedia, Poznań 2006.
  9. Kubica A., Pufal J., Moczulska B., Koziński M., Wawrzyniak M., Kubica M., Bogdan M.: Ocena wiedzy dotycząca profilaktyki i objawów choroby niedokrwiennej serca u hospitalizowanych w klinice kardiologii. Psych. Prak. Ogólnolek. 2004, 4, 135–141.
  10. Kubica A., Koziński M., Sukiennik A.: Skuteczna edukacja zdrowotna – utopia czy niewykorzystane możliwości kardiologii. Cardiovasc. Forum 2007, 12, 13–17.
  11. Pogorzelska H., Wołkanin-Bartnik J.: Mądry Polak Po Szkodzie. Czynniki Ryzyka 2009, 4, 24–32.
  12. Kossak J., Jędrzejczak M., Kossak D., Dudek T.: Rola czynników środowiskowych w prewencji wtórnej chorób układu krążenia. Med. Rodz. 2004, 2, 78–85.
  13. Booth G.L., Kapral M.K., Fung K.: Relation between age and cardiovascular disease in men and women with diabetes compared with non – diabetic people: a population – based retrospective cohort study. Lancet 2006, 368, 29–36.
  14. Mendis S., Puska P., Norrving B. (red.): Global atlas on cardiovascular disease prevention and control. World Health Organization, Geneva 2011.
  15. Kłosiewicz-Latoszek L.: Zalecenia żywieniowe w prewencji chorób przewlekłych. Probl. Hig. Epidemiol. 2009, 90(4), 447–450.
  16. Słońska Z.: Promocja zdrowia w Polsce. Rozwiązania systemowe a rzeczywistość. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna 2000, 7(19), 21–23.
  17. Broda G.: Występowanie choroby wieńcowej u badanych w programie POLSCREEN – realizacja zasad prewencji wtórnej choroby wieńcowej w praktyce podstawowej opieki zdrowotnej. [W:] Ogólnopolski program prewencji choroby wieńcowej POLSCREEN. Red.: Cieśliński A., Pająk A., Podolec P., Rynkiewicz A. Wydawnictwo Medyczne Termedia, Poznań 2006, 81–84.
  18. Nowicki G., Ślusarska B., Brzezicka A.: Analiza stanu wiedzy o czynnikach ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego wśród osób pracujących. Probl. Pielęg. 2009, 17(4).
  19. Płókarz S., Bartczuk A., Arendarczyk M., Milan M.: Wiedza o czynnikach ryzyka chorób układu krążenia w populacji wiejskiej w świetle badań ankietowych. Pol. Med. Rodz. 2004, 6, 474–480.