Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health
2014, vol. 4, nr 2, kwiecień-czerwiec, str. 177–182
Typ publikacji: praca poglądowa
Język publikacji: polski
Hospicjum jako miejsce holistycznej opieki
Hospice as a Place of the Holistic Care
1 Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Toruniu, Zespół Opieki Paliatywnej im. Jana Pawła II, Hospicjum „Światło”, Toruń
Streszczenie
Rozwój opieki paliatywno-hospicyjnej jest dla polskiego systemu opieki zdrowotnej szansą na uzdrowienie zdehumanizowanego systemu, w którym na pierwszy plan wysuwa się nie człowiek, ale jego choroba i różnorakie dysfunkcje. Holistyczny model postrzegania człowieka, opieka sprawowana przez interdyscyplinarny zespół, tj. pracowników medycznych skoncentrowanych na potrzebach zdrowotnych pacjenta oraz pracowników niemedycznych, zaspokajających różnego rodzaju potrzeby pacjenta i jego bliskich, które nie są bezpośrednio związane z procesem leczenia, mają niezwykłe znaczenie dla podnoszenia jakości opieki i komfortu chorych. Integracja doświadczeń opieki paliatywno-hospicyjnej, jej swoistej filozofii postrzegania chorego i jego rodziny oraz doświadczeń na polu wolontariatu z całościowym systemem opieki nad osobami starszymi, przewlekle chorymi i niesamodzielnymi jest dziś niezwykle ważnym zadaniem. Dzieląc się swoją wiedzą medyczno-pielęgniarską oraz doświadczeniami zespołowej opieki i jej koordynacji przedstawiciele opieki paliatywno-hospicyjnej mogą w znaczący sposób przyczynić się do podniesienia jakości opieki w instytucjach ochrony zdrowia (szpitalach, domach opieki, oddziałach geriatrycznych) oraz pomocy społecznej (domowej opiece nad przewlekle chorym, domach pomocy społecznej).
Abstract
A rapid development of hospice-palliative care is a great chance for the Polish healthcare to purge dehumanized system, where an illness and its various dysfunctions, not a patient, play the main role. An extraordinary meaning to increase the quality of hospice-palliative care and patient’s comfort includes not only the holistic way of patients’ apprehension, but also the care which is given by an interdisciplinary team of medical and non-medical workers. They not only concentrate on a patient’s curative needs, but also satisfy all requirements both of the patient and their family. Nowadays an extremely important mission is to associate the experiences of hospice-palliative care, with its specific philosophy of perceiving patients and their family, with the voluntary experience in the comprehensive care system rendered to elder, chronically ill and challenged people. The hospice-palliative care workers can remarkably contribute to the increase of the quality of care in healthcare institutions (e.g. hospitals, nursing homes, geriatric wards) by sharing their medical knowledge and their experience in working and coordinating as a team.
Słowa kluczowe
opieka paliatywno-hospicyjna, opieka holistyczna, zespół interdyscyplinarny
Key words
hospice-palliative care, holistic care, interdisciplinary team
Piśmiennictwo (25)
- Krakowiak P.: Wolontariat w opiece u kresu życia. Wyd. Naukowe UMK, Toruń 2012, s. 50–53, 127–134, 246–278.
- Sikorska E.: Narodziny i rozwój współczesnej opieki hospicyjnej na świecie. [W:] W stronę człowieka umierającego. Red.: Drążkiewicz J. Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1989, s. 76.
- Saunders C.: Historia ruchu hospicyjnego. Nowotwory 1993, 1, 43.
- Saunders C.: Hospicjum Św. Krzysztofa. [W:] Sens choroby, sens życia, sens śmierci. Red.: Bortnowska H. Wyd. Znak 1980, s. 266–271.
- Waleszczuk Z.: W trosce o człowieka umierającego. Wyd. Lamis, Wrocław 2004, s. 66–84.
- Saunders C.: Chwila prawdy: opieka nad człowiekiem umierającym. [W:] Śmierć i umieranie. Red.: Pearson L. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 1973, s. 49–50.
- Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie. Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2000, s. 83.
- Pyszkowska J.: Od hospicjum do medycyny paliatywnej. [W:] Opieka hospicyjna – jak odnaleźć siebie w nowej rzeczywistości. IX Konferencja Naukowa, Stowarzyszenie Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej, Częstochowa 2005, s. 160.
- Rekomendacja Rec (2003) 24. Komitetu Ministrów dla państw członkowskich dotycząca organizacji opieki paliatywnej. www.oncology.am.poznan.pl/ecept/recommendation_rec_polish.pdf (dostęp 4.03.2014).
- Twycross R., Frampton D.: Opieka paliatywna nad terminalnie chorym. Wyd. Margrafsen, Bydgoszcz 1996, s. 10.
- Krajnik M., Rogiewicz M.: Opieka paliatywna. Akademia Medyczna im. Ludwika Rydygiera, Bydgoszcz 1998, s. 11–12.
- Binnebesela J., Błeszyński J., Domżała Z.: Wielowymiarowość cierpienia. Wyd. Naukowe Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej, Łódz 2010.
- Kowalczyk M.: Choroba jako cierpienie wszechogarniające. [W:] Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno-hospicyjnej. Red.: Binnebesel J., Janowicz A., Krakowiak P., Paczkowska A. Wyd. Fundacja Hospicyjna, Gdańsk 2010, s. 38–46.
- Szurzykiewicz J.: Holizm. [W:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI w. Tom 2. Red. Pilch T. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003.
- Stelcer B.: Opieka paliatywna. [W:] Elementy psychologii ogólnej i klinicznej. Red.: Mojs E., Skommer M., Stelcer B. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2011, s. 220–229.
- Czarnecka-Iwańczuk M., Strzelecki W., Cybulski M.: Kryzys i interwencja kryzysowa. [W:] Elementy psychologii ogólnej i klinicznej. Red.: Mojs E., Skommer M., Stelcer B. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2011, s. 242–259.
- De Walden-Gałuszko K: Filozofia postępowania w opiece paliatywnej. [W:] Podstawy opieki paliatywnej. Red.: de Walden-Gałuszko K. PZWL, Warszawa 2005, s. 11–19.
- Kowalczyk M.: Opieka paliatywna jako jedna z form opieki na pacjentem terminalnie chorym. Państwo i Społeczeństwo 2012 (XII), 2, 73–82.
- Krakowiak P.: Strata, osierocenie, żałoba. Biblioteka Fundacji Hospicyjnej, Gdańsk 2008, s. 17–27.
- Skóra-Madziała A.: Praca poglądowa. Zdr. Publ. 2006, 116 (2), 301–306.
- De Walden-Gałuszko K., Majkowicz M.: Model oceny jakości opieki paliatywnej realizowanej w warunkach stacjonarnych. Zakład Medycyny Paliatywnej AMG, Gdańsk 2001, s. 6.
- Pyszkowska J.: Organizacja opieki paliatywnej. [W:] Podstawy opieki paliatywnej. Red.: de Walden-Gałuszko K. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, s. 274–283.
- Łuczak J.: Ogólna charakterystyka opieki paliatywnej. Nowa Med. 1999, 10, 4.
- Krakowiak P.: Dzieje Pallotyńskiego Hospicjum w Gdańsku 1983–2008. Wyd. Fundacja Hospicyjna, Gdańsk 2008, s. 37.
- Centeno C., Lynch T., Donea O., Rocafort J., Clark D.: EAPC Atlas of Palliative Care in Europe 2013 – Full Edition. http://www.eapcnet.eu/Themes/Organisation/DevelopmentinEurope/EAPCAtlas2013.aspx (dostęp 2.05. 2014).