Streszczenie

Wprowadzenie. Hemodializa obok dializy otrzewnowej i transplantacji nerki to bardzo powszechna metoda leczenia nerkozastępczego. Choć jest to często jedyny sposób ratowania i przedłużenia życia, śmiertelność oraz powikłania narządowe dotyczą dużej części pacjentów, mimo coraz lepszych technik i sprzętu hemodializacyjnego. Zabiegom hemodializy jest poddawanych ponad 20 tys. chorych, a z każdym rokiem zwiększa się liczba pacjentów cierpiących na niewydolność nerek. Czas prowadzenia hemodializy wynosi 4–5 godz. i odbywa się kilka razy w tygodniu.
Cel pracy. Leczenie oraz zmiana stylu życia powodują u bardzo dużej liczby pacjentów zaburzenia w funkcjonowaniu i spadek jakości życia zarówno na poziomie fizycznym, psychicznym, jak i społecznym. Celem pracy jest uzyskanie odpowiedzi na pytania o zmianę dotychczasowego życia pacjentów, dolegliwości związane z zabiegiem, funkcjonowanie w pracy oraz wsparcie ze strony najbliższych.
Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 135 pacjentów (57 kobiet i 78 mężczyzn). Średnia wieku badanych to 56 lat. Badaniu poddano pacjentów dializowanych w dwóch stacjach dializ w Opolu. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem autorskiej, anonimowej i dobrowolnej ankiety. Wyniki badań opracowano za pomocą programu Statistica 10.
Wyniki. W czasie hemodializy respondenci skarżą się najczęściej na: spadki ciśnienia tętniczego krwi, świąd skóry, ból głowy, dreszcze, duszność. Do najczęściej występujących dolegliwości w dniach, kiedy nie odbywają się zabiegi hemodializy należą: uczucie zmęczenia i osłabienie, drętwienie i kurcze kończyn, ból głowy. Choroba i konieczność dializoterapii zmieniła jakość życia i liczbę kontaktów towarzyskich – 28% respondentów rzadziej spotyka się ze znajomymi, 20% większość czasu spędza w domu lub stacji dializ, a 9% bardzo rzadko spotyka się ze znajomymi.
Wnioski. Leczenie hemodializą powoduje duże zmiany w życiu psychicznym, fizycznym i społecznym pacjenta. Leczeni tą metodą skarżą się na liczne dolegliwości w czasie trwania zabiegu oraz w dni wolne od dializy. Choroba przyczynia się do ograniczenia sprawności fizycznej i osłabienia organizmu. Wsparcie rodziny jest dużą pomocą dla pacjenta w tak ciężkich dla niego chwilach walki o życie. Należałoby zorganizować spotkania w grupach dla chorych hemodializowanych, aby mogli się wzajemnie wspierać.

Abstract

Background. Apart from peritoneal dialysis and renal transplant, hemodialysis (HD) constitutes a very popular renal replacement therapy. Despite employing specialized staff made up of nurses and technicians and using a purpose built hemodialysis equipment, a greater part of patients are affected by high mortality rate and organs complications. Nevertheless, HD still remains the only way to save and prolong human life. Annually, HD is prescribed to over 20,000 patients but this number increases every year. The typical dialysis involves 4–5-hour treatments given a few times a week.
Objectives. For many patients a properly specified treatment and a lifestyle modification induce troubles in normal functioning, and a drop of life quality on physical, psychological and social levels. The main goal of this thesis is to obtain the information about the actual change of patients’ previous lifestyle, their work activity and family support, and side effects of hemodialysis.
Material and Methods. The reaserch was carried out by means of anonymous, unsolicited questionnaires composed by the author. The tested sample consisted of 135 patients (57 women and 78 men) at the age of 56 on average. They underwent dialysis in 2 technically equipped rooms in Opole. The investigation’s results were elaborated with the help of Statistica 10.
Results. During hemodialysis, respondents complained mostly about decreases in blood pressure, itching, headache, chills, shortness of breath. The most common symptoms on days when hemodialysis treatments did not take place include fatigue and weakness, numbness and spasms of the limbs, headache. Disease and the need for dialysis changed the quality of life and quantity of social contacts, 28% of respondents rarely meet with friends, 20% of respondents spend most of their time at home or dialysis, and 9% of respondents very rarely meets with friends.
Conclusion. Hemodialysis therapy causes many alterations in psychological, physical and social life of the examined people. Patients who went through dialysis complain about many additional complications that occur during the treatment and persist post-treatment. What is worse, their sickness contributes to physical efficiency restriction and general organism’s weakness. Although the family support plays a great role in a successfully-ended life battle, what should be undertaken now is arranging special cohorts, where the HD patients could meet and support each other.