Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health
2014, vol. 4, nr 2, kwiecień-czerwiec, str. 135–142
Typ publikacji: praca oryginalna
Język publikacji: polski
Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne wpływające na powstawanie odleżyn u pacjentów leczonych na oddziale anestezjologii i intensywnej terapii
Internal and External Factors Affecting the Occurrence of Pressure Ulcers in Patients Treated in the Department of Anesthesiology and Intensive Care
1 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu, Wrocław
2 Zakład Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Opieki, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław
Streszczenie
Wprowadzenie. Odleżyny, obok zakażeń szpitalnych, są najpoważniejszą grupą powikłań występujących wśród hospitalizowanych pacjentów. Są trudnym problemem terapeutycznym, ponieważ nieleczone lub leczone w nieodpowiedni sposób mogą doprowadzić do stanu zagrożenia życia. Od lat poszukuje się różnych metod skutecznego leczenia odleżyn, ale z obserwacji własnych oraz danych z literatury wynika, że największe znaczenie ma odpowiednia pielęgnacja pacjenta. Mimo wielkiego postępu w medycynie, w szczególności w dziedzinie intensywnej opieki nad pacjentami w stanach zagrożenia życia, występowanie odleżyn jest nadal problemem, z którym spotyka się na co dzień wiele osób. Odleżyny są źródłem cierpienia i groźnych powikłań dla pacjenta, a dla personelu powodem stresu i czynnikiem obniżającym jakość świadczonej opieki. Opóźniają powrót do zdrowia, wydłużając tym samym czas pobytu na oddziale intensywnej terapii.
Cel pracy. Analiza zależności między czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi a występowaniem odleżyn u pacjentów leczonych na oddziale intensywnej terapii.
Materiał i metody. Badaniem objęto 90 chorych leczonych z różnych przyczyn na Klinicznym Oddziale Intensywnej Terapii USK we Wrocławiu w okresie od października 2012 do lutego 2013 r., którzy spełniali kryteria włączenia do badania, tj. w chwili przyjęcia na oddział nie mieli odleżyn, a ich pobyt na oddziale był dłuższy niż 7 dni. Metodą badawczą była obserwacja chorych w 1, 3 i 7 dobie oraz analiza dokumentacji medycznej.
Wyniki. Czynnikiem wewnętrznym, który wpływa na występowanie odleżyn jest wartość MAP (średnie ciśnienie tętnicze), im mniejsze wartości MAP, tym większe ryzyko rozwoju odleżyn. Czynniki zewnętrzne wpływające na powstawanie odleżyn to: poziom opieki, zaopatrzenie łóżka pacjenta w środki pomocnicze (udogodnienia), zmiana pozycji ciała, dostępność środków pielęgnacyjnych.
Abstract
Background. Bedsores, besides hospital infections, are the most serious complications among hospitalized patients. They are a difficult therapeutic problem, because untreated or treated in the wrong way can threat patients’ lives. For years, we have been looking for different methods of effective treatment of pressure ulcers and the observation that the most important is the proper care of the patient. Despite great progress in medicine, in particular in the intensive care, appearing of bedsores is a problem which every day affects many people. They are the source of suffering and dangerous complications for the patient, and for the staff a source of stress and a lower quality of healthcare. Delayed time return to health by extending the duration of stay in intensive care.
Objectives. Analysis of the relationship between the internal and external factors and the incidence of pressure ulcers in patients being treated in intensive care.
Material and Methods. The study included 90 patients treated for a variety of reasons in clinical intensive care between October 2012 and February 2013, who meet the criteria for inclusion for testing: patients admitted on a branch without pressure ulcers, stayed in the unit for more than seven days. The research method was the observation of patients in 1, 3 and 7 of the era and the analysis of medical records.
Results. The internal factor which affects the incidence of pressure ulcers is the lowest value MAP. E xternal factors include: the level of care, supplying patient’s bedside in facilities, changing the body position and the availability of health care products.
Słowa kluczowe
odleżyny, czynniki wewnętrzne i zewnętrzne
Key words
bed sores, internal and external factors
Piśmiennictwo (14)
- Szkiler E.: Poradnik pielęgnacji ran przewlekłych. Wyd. Evereth, Warszawa 2012, 13–24.
- Szewczyk M., Cwaja J., Cierzniakowaska K.: Zasady prowadzenia skutecznej profilaktyki ran odleżynowych. Wiad. Lek. 2006, 59, 11–12, 843–847.
- Tylus D.: Odleżyny: przyczyny towarzyszące powstawaniu. Medi–forum opieki długoterminowej. 1/2008 http:// www.dps.pl/domy/index.php?rob=radar&dzial=13&art=1083 (data cytowania 16.05.2013).
- Rauer K., Rauer J.: Współczesne zasady leczenia odleżyn. Pielęg. Pol. 2007, 4 (26), 320–327.
- Rosińczuk-Tonderys J., Uchmanowicz I., Arendarczyk M.: Kliniczne aspekty powstawania odleżyn. Wyd. Continuo, Wrocław 2005, 11–34.
- Bergstrom N., Braden B.: A prospective study of pressure sore risk among institutionalized elderly. J. A m. Geriatr. Soc. 1992, 40, 748–758.
- Dolynchuk K., Keast D., Campbell K., Houghton P., Orsted H., Sibbald G.: Best practice for the prevention and treatment of pressure ulcers. Ostomy Wound Manage 2002, 46(11), 38–52.
- Frantz R.A., Tang J.H., Titler M.G.: Evidence-based protocol: prevention of pressure ulcers. J. Gerontol. Nurs. 2004, 30(2), 4–11.
- Pang S.M., Wong T.K.: Predicting pressure sore risk with the Norton, Braden, and Waterlow scales in a Hong Kong rehabilitation hospital. Nurs. Res. 1998, 47(3), 147–153.
- Richens Y., Stephnes F., Bick D., Loftus-Hills A., Duff L.: Pressure ulcer risk assessment and prevention. Royal College of Nursing, Oxford 2003.
- Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.: Podstawy pielęgniarstwa. Podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków pielęgniarstwo i położnictwo. Wyd. Czelej, Lublin 2008.
- Eachempati S.R., Hydo L.J., Barie P.S.: Factors influencing the development of decubitus ulcers in critically ill surgical patients. Crit. Care Med. 2001, 29(9), 1678–1682.
- Yepes D., Molina F., León W., Pérez E.: Incidence and risk factors associated with the presence of pressure ulcers in critically ill patients. Med. Intensiva 2009, 33(6), 276–281 (doi: 10.1016/S0210-5691(09)72195-3).
- Terekeci H., Kucukardali Y., Góra C., Onem Y., Celik S., Oktenli C.: Risk assessment study of the pressure ulcers in intensive care unit patients. Eur. J. Intern. Med. 2009, 20(4), 394–397 (doi: 10.1016/j.ejim.2008.11.001). [Epub 2008 Dec 6].


