Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health
2012, vol. 2, nr 1, styczeń-marzec, str. 57–65
Typ publikacji: praca poglądowa
Język publikacji: polski
Projekt edukacji chorego z zespołem stopy cukrzycowej oparty na teorii Dorothy Orem
A Project how to Educate a Patient with a Diabetic Foot Based on Dorothy Orem’s Theory
1 Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych, Krakowska Akademia im A. Frycza Modrzewskiego
2 Katedra i Zakład Zarządzania w Pielęgniarstwie, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
3 NZOZ, Limanowa
Streszczenie
Szczególnie ważnym elementem w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej jest edukacja pacjentów. Zadanie to może być realizowane przez pielęgniarki rodzinne, które sprawując opiekę nad człowiekiem w miejscu jego przebywania mogą zarówno pielęgnować, jak i kształtować pozytywne zachowania zdrowotne. Celem pracy było opracowanie projektu edukacyjnego z wykorzystaniem teorii samoopieki Dorothy Orem, przeznaczonego dla pacjenta z zespołem stopy cukrzycowej. Zaprezentowany w pracy przykładowy program edukacji i współdziałania pielęgniarki z chorym na cukrzycę jest umocnieniem wiary chorego w możliwość zmniejszenia zależności od choroby, a co za tym idzie poprawy jakości życia i wyników leczenia.
Abstract
Patient education is especially important in the therapy of the diabetic foot syndrome. This task may be realized by family nurses, who care for patients in their home environment. They can provide nursing care as well as promote positive health behaviours. The objective of this work was to develop an educational project aiming at patients with the diabetic foot syndrome using Dorothea Orem’s self-care theory. An exemplary program of patient education and cooperation with a nurse, presented in this paper, reinforces patient’s faith in the possibility of limiting patient’s dependency on the disease, and therefore, improvement in one’s quality of life as well as the therapeutic outcomes.
Słowa kluczowe
zespół stopy cukrzycowej, edukacja, teoria samoopieki D. Orem
Key words
diabetic foot syndrome, education, D. Orem’s self-care theory
Piśmiennictwo (20)
- Podolec P. (red.): Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki. Tom 1. Kraków 2007, 219, za: Wild S., Rogelic G., Green A et al.: Global prevlalence of diabetes: estimates for the year 2000 and projections for 2030. Diabetes Care 2004, 27, 1047–1053.
- Michałek-Kowalczyk M., Szewczyk M.T.: Stan wiedzy chorych z zespołem stopy cukrzycowej. Piel. Chir. Angiol. 2008, 1, 29.
- Poznańska S., Płaszewska-Żywko L.: Wybrane modele pielęgniarstwa. Wydawnictwo UJ, Kraków 2001.
- International Diabetes Federation, 2003. [W:] Zespół stopy cukrzycowej. Red.: Sieracki J., Koblik T. Via Medica, Gdańsk 2008, 1.
- Strojek K: Insulinoterapia. [W:] Dabetologia. Red.: Strojek K. Wyd. Med. Termedia, Poznań 2008, 79–98.
- Talarska D., Zozulińska-Ziółkiewicz D., Wieriusz-Wysocka B.: Opieka pielęgniarska nad osobami z cukrzycą. [W:] Pielęgniarstwo internistyczne. Red.: Talarska D., Zozulińska-Ziółkiewicz D. PZWL, Warszawa 2009, 261–287.
- Karnafel W.: Stopa cukrzycowa. Czelej, Lublin 2008, 7–9.
- Krzemńska S.: Edukacja chorego na cukrzycę. Mag. Piel. Poł., Warszawa 2006, 1–2, 30.
- Tatoń J., Czech A.: Podręcznik samokontroli w cukrzycy. PZWL, Warszawa 2008.
- Czech A.: Edukacja terapeutyczna – nowe cele, definicje i oczekiwania w ulepszaniu wyników prewencji i leczenia przewlekle chorych – przykład diabetologii. Med. Metabol. 2005, 2, 14–21.
- Tatoń J.: Edukacja terapeutyczna osób z cukrzycą – fundament metodologiczny leczenia. [W:] Diabetologia, tom 1. Red.: Tatoń J., Czech A. PZWL, Warszawa 2001, 218–229.
- Charzyńska-Gula M.: Edukacja zdrowotna rodziny. Stowarzyszenie na Rzecz Promocji Zdrowia i Profilaktyki Chorób Układu Krążenia, Lublin 2002.
- Sieradzki J.: Cukrzyca i zespół metaboliczny. [W:] Choroby wewnętrzne. Red.: Szczeklik A. Med. Prakt., Kraków 2005.
- Kadłubkowska M., Bąk E., Kolonko J.: Wiedza pielęgniarek na temat choroby cukrzycowej i uczestnictwo w szkoleniach zakresu diabetologii. Problemy Pielęgniarstwa 2008, 16 (3), 293–298.
- Berezowska E., Kunecka D., Drozd-Dąbrowska M., Pastucha E.: Ocena poziomu wiedzy pielęgniarek na temat cukrzycy. Family Med. Prim. Care Rev. 2006, 8, 2, 189–191.
- Drzewoski J., Cypryk K., Czupryniak L., Ruder J.: Kompleksowy model edukacji pielęgniarek w dziedzinie diabetologii jako sposób realizacji wtórnej prewencji cukrzycy. Diabetol. Pol. 2002, 9, 19–22.
- Bronisz A., Hołojuch E., Sobiś-Żmudzińska M., Pufal M., Junik R.: Ocena stopnia wiedzy pielęgniarek przed i po kursie z zakresu diabetologii. Med. Metabol. 2005, tom IX, 1, 16–22.
- Szewczyk A., Małachowska B.: Znaczenie edukacji zdrowotnej w terapii cukrzycy. Diabetol. Pol. 2001, 1, 152.
- Kryston-Serafin M., Jankowiak B., Krajewska-Kułak E., Sierakowska M., Popławska E.: Ocena wiedzy pacjentów na temat cukrzycy typu typu 2 jako niezbędny element terapii. Diabetol. Prakt. 2005, 6 (1), 7–14.
- Ławska W., Lubińska-Żądło B., Łyżnicka M.: Edukacja zdrowotna pacjentów z cukrzycą ocena skuteczności. Zdrowie Publiczne 2004, 114 (4), 537–540.