Nursing and Public Health
2011, vol. 1, nr 3, July-September, p. 259–267
Publication type: review article
Language: Polish
Życie i umieranie: (nie)normalna, (nie)ludzka rzecz
Living and Dying: a (not)Normal and (not)Human Thing
1 autorka nie podała afiliacji
Streszczenie
Autorka w niniejszym artykule konstruuje mapę umierania, powołując się głównie na dorobek B.G. Glasera i A.L. Straussa. Nieznane w Polsce koncepcje amerykańskich socjologów mogą okazać się przydatne podczas prób zrozumienia procesu umierania, szczególnie w odniesieniu do jego interakcyjnego i instytucjonalnego poziomu. Glaser i Strauss wypracowali (na podstawie badań prowadzonych w amerykańskich szpitalach) m.in. koncepcję kontekstów świadomości umierania, wyróżniając: otwarty kontekst świadomości, zamknięty kontekst świadomości, kontekst podejrzeń i kontekst udawania. W tekście autorka przybliża je polskiemu czytelnikowi oraz zajmuje się dwiema innymi wpływającymi na nie kategoriami, czyli czasem i miejscem umierania. Tak zarysowana mapa umierania pozwala dostrzec problematyczność procesu umierania zarówno na interakcyjnym, jak i instytucjonalnym poziomie.
Abstract
In my article I am constructing a map of dying relying mainly on the work of B.G. Glaser and A.L. Strauss. Unknown in Poland, the concepts of American sociologists may be useful in trying to understand the process of dying, particularly in relation to its interactive and institutional level. Glaser and Strauss developed (based on research conducted in American hospitals) among others the concept of awareness of dying, which is differentiated between closed awareness, suspicion, mutual deception, and open awarness. The text brings it to Polish reader, and deals with two other meaningful categories, namely time and place of dying. The map of dying constructed in this way enables the reader to recognize problematic of the process of dying at both interactive and institutional level.
Słowa kluczowe
świadomość umierania, czas umierania, miejsce umierania
Key words
awareness of dying, time of dying, place of dying
References (14)
- Glaser B.G., Strauss A.L.: Awarness of dying. Aldine Publishing Company, New York 1980, 29–46, 47–64, 65–78, 79–108.
- Kübler-Ross E.: Rozmowy o śmierci i umieraniu. Rodzina of Poznań, Poznań 1988.
- Ostrowska A.: Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa. IFiS, Warszawa 1991, 6, 5, 38, 40.
- Glaser B.G., Strauss A.L.: Time for dying. Aldine Publishing Company, Chicago 1974, 7, 61, 168, 183–196, 189, 240, 242, 247.
- Borkowska G.: Opowiedzieć umieranie. [W:] Narracja i tożsamość (II), Antropologiczne problemy literatury. Red.: Bolecki W., Nycz R. IBL PAN, Warszawa 2004, 140.
- Kępiński A.: Lęk. Sagittarius, Warszawa 1995, 84.
- Rokuszewska-Pawełek A.: Chaos i przymus: trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002, 72.
- Glaser B.G., Strauss A.L.: Status Passage. Routledge & Kegan Paul, London 1971, 4.
- Żylicz Z., de Walden-Gałuszko K., Zapaśnik A.: Ogólne zasady leczenia i opieki w daleko zaawansowanym okresie choroby nowotworowej. [W:] Podstawy opieki paliatywnej w chorobach nowotworowych. Red.: Hebanowski M., de Walden-Gałuszko K., Żylicz Z. PZWL, Warszawa 1998, 12–13, 190.
- Hebanowski M.: Miejsce opieki paliatywnej w pracy lekarza podstawowej opieki zdrowotnej – przyszłego lekarza rodzinnego. [W:] Podstawy opieki paliatywnej w chorobach nowotworowych. Red.: Hebanowski M., de Walden Gałuszko K., Żylicz Z. PZWL, Warszawa 1998, 9.
- Kacperczyk A.: Wsparcie społeczne w instytucjach opieki paliatywnej i hospicyjnej. Wydawnictwo UŁ, Łódź 2006, 60, 85, 77, 78, 86, 180–181, 207, 255.
- De Hennezel M.: Śmierć z bliska. Ci, którzy wkrótce odejdą, uczą nas żyć. Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK, Kraków 1998, 9, 13, 37, 165.
- Bauman Z.: Śmierć i nieśmiertelność w ponowoczesnym świecie. [W:] Humanistyka przełomu wieków. Red.: Kozielecki J. Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1999.
- Lawton J.: The dying process. Patient’s experiences of palliative care. Routledge, London and New York 2000, 13, 134, 143, 181.