Nursing and Public Health
2011, vol. 1, nr 3, July-September, p. 245–250
Publication type: review article
Language: Polish
Praca socjalna w opiece u kresu życia na świecie i możliwości jej rozwoju w Polsce
Social Work at the End of Life Care in the World and the Possibilities of its Development in Poland
1 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Fundacja Lubię Pomagać
Streszczenie
Opieka paliatywno-hospicyjna przywróciła współczesnej medycynie i społeczeństwu holistyczną wizję człowieka z jego złożonymi potrzebami u kresu życia. Obok aspektów medycznych, duchowych i emocjonalnych, ważnych u kresu życia, nie mogą być pomijane potrzeby socjalne chorego i jego bliskich. Praca socjalna od początku współczesnej opieki paliatywno-hospicyjnej stanowi ważną część zespołowej opieki. Przykładem może być model amerykański, gdzie specjaliści z pracy socjalnej w opiece paliatywno-hospicyjnej są zrzeszeni w Stowarzyszeniu SWHPN (Social Work Hospice-Palliative Care Network). Wysoki poziom profesjonalizacji pracy socjalnej u kresu życia w krajach anglosaskich powinien być inspiracją dla zespołów opieki paliatywno-hospicyjnej w Polsce. Obecna przez lata w zespołowej opiece praca socjalna przestała być wymaganiem na liście świadczeń opieki paliatywnej, co może prowadzić do likwidacji etatu pracownika socjalnego w interdyscyplinarnym zespole. Zarówno działania edukacyjne w pracy socjalnej, jak również świadomość istotnej roli pracownika socjalnego w opiece u kresu życia i w towarzyszeniu w żałobie są ważnymi wyzwaniami. Obecność pracownika socjalnego w zespole opieki paliatywnohospicyjnej lub stała współpraca z siecią pomocy społecznej w środowisku są gwarancją właściwego wypełniania misji hospicyjnej, w której nie może zabraknąć troski o medyczne i pozamedyczne aspekty opieki u kresu życia.
Abstract
Social work, since it’s origins, has been always concern for the seriously ill, dying and bereaved. The modern Hospice Movement, had evoked that the human being at the end of life has not only medical needs. Apart of the medical aspects of care, there is an urgent need for the psychological and spiritual care, as well as for the social care. Social work has been part of the modern interdisciplinary hospice team since the beginning. The example of good practice of cooperation between medical and non-medical part of the team is American model of integrated care towards the end of life. Adequately prepared and trained social workers for the hospice-palliative care are united in SWHPN – Social Work Hospice-Palliative Care Network. Professional competencies, standards and procedures, as well as training might overwhelmed social workers and hospice-palliative teams in Poland. They should inspire them instead, to prepare the adequate training for social workers dealing with the end of life issues in Poland, and open the interdisciplinary teams for important impact of social work. It is especially important in the current situation, when the good practices of social work in hospice-palliative care have been stopped by the change of the required members of the interdisciplinary team in NFZ standards. It creates the temptation of reducing the team from social worker in search of always short financial resources. Both medical, and non-medical aspects of care, among them social work, are crucial for the patients, their loved ones and those in grief.
Słowa kluczowe
praca socjalna, opieka u kresu życia, opieka paliatywno-hospicyjna
Key words
social work, end of life care, hospice-palliative care
References (29)
- Binnebesel J., Janowicz A., Krakowiak P., Paczkowska A. (red.): Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno-hospicyjnej. Fundacja Hospicyjna, Gdańsk 2010.
- Payne M.: What is Professional Social Work? (2nd edn) Bristol, Policy Press, Chicago, Lyceum, Jaipur.
- Radlińska H.: Pedagogika społeczna. Ossolineum, Wrocław 1961.
- Marynowicz-Hetka E.: Pedagogika społeczna. PWN, Warszawa 2007.
- Kromolicka B.: Społeczno-zawodowa rola pracownika socjalnego. WNUS, Szczecin 2002.
- Krakowiak P., Modlińska A., Binnebesel J. (red.): Podręcznik koordynatora wolontariatu hospicyjnego. Fundacja Hospicyjna, Gdańsk 2008.
- www.ifsw.org/en/p38000208.html, dostęp w sierpniu 2011.
- www.socialworkers.org, dostęp w sierpniu 2011.
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, (Art. 7, 5–6), http://isap. sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20030960873, dostęp w sierpniu 2011.
- Granosik M.: Profesjonalny wymiar pracy socjalnej. Śląsk, Katowice 2006.
- Blok W.M.J.: Praca socjalna w Polsce: zawód niosący pomoc w potrzebie. www.dps.pl/img/upload_files/inne_388 _socwyniki.pdf.
- CHPCA, Teaching Resources for Social Work Education in Hospice Palliative Care, Ottawa 2011.
- Du Boulay S., Rankin M.: Okno nadziei. Cicely Saunders – założycielka ruchu hospicyjnego. Znak, Kraków 2009.
- www.nhpco.org, dostęp w sierpniu 2011.
- www.eolc-observatory.net, dostęp w sierpniu 2011.
- Krzyżanowski D.: Towarzyszenie umierającym w literaturze pielęgniarskiej z początku wieku XX. [W:] X Konferencja Naukowa „Nie lękajcie się... nadzieja aż do kresu”. Jasna Góra, 27–29 stycznia 2006 r. s. 57–64.
- Krakowiak P., Stolarczyk A. (red.): Ks. Eugeniusz Dutkiewicz SAC Ojciec ruchu hospicyjnego w Polsce. Fundacja Hospicyjna, Gdańsk 2007.
- Krakowiak P., Modlińska A., Binnebesel J. (red.): Podręcznik koordynatora wolontariatu hospicyjnego. Fundacja Hospicyjna, Gdańsk 2008.
- Regmunt S.: Słowo wstępne. [W:] Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno-hospicyjnej. Red.: Binnebesel J., Janowicz A., Krakowiak P., Paczkowska A. Fundacja Hospicyjna, Gdańsk 2010.
- www.naswdc.org, dostęp w sierpniu 2011.
- www.socialworkers.org/practice/bereavement/standards/default.asp, sierpień 2011.
- www.swhpn.org, dostęp w sierpniu 2011.
- Smolińska-Theiss B.: Modele pracy socjalnej – między rodziną a organizacją i instytucją. [W:] Praca socjalna w organizacjach pozarządowych. Z problemów działania i kształcenia. Red.: Kromolicka B. Akapit, Toruń 2005, 49–67.
- www.wolontariat.hospicja.pl, dostęp w sierpniu 2011.
- Piątek K.: Organizacje pozarządowe jako podmioty polityki społecznej. [W:] Praca socjalna w organizacjach pozarządowych. Z problemów działania i kształcenia. Red.: Kromolicka B. Akapit, Toruń 2005, s. 25–38.
- Krakowiak P., Starkel E.: Społeczne potrzeby i pomoc socjalna przewlekle chorym i ich rodzinom. [W:] Przewlekle chory w domu. Red.: Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A. Fundacja Lubię Pomagać, Gdańsk 2011.
- Kromolicka B.: Holistyczny charakter opieki nad przewlekle i terminalnie chorymi. [W:] Przewlekle chory w domu. Red.: Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A. Fundacja Lubię Pomagać, Gdańsk 2011.
- Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A. (red.): Przewlekle chory w domu. Fundacja Lubię Pomagać, Gdańsk 2011.
- Grupa Robocza ds. Przygotowania Ustawy o Ubezpieczeniu od Ryzyka Niesamodzielności przy Klubie Senatorów Platformy Obywatelskiej: Opieka długoterminowa w Polsce. Opis, diagnoza, rekomendacje. Warszawa 2010.